IR
Selectiecriteria
economisch-historici, belicht op de hem eigen
lucide wijze bouw- en gebruiksgeschiedenis van
het Trippenhuis.
Het onderwerp van de literatuurhistoricus
Joost Kloek is het buitentje Boschwijk buiten
Zwolle, eens het eigendom van de lang bekende
dichter Rhijnvis Feith. Deze auteur geeft een
goede indruk van de ideële achtergrond van de
Engelse landschapsstijl.
In het deel betreffende de 19de eeuw komt
opnieuw het voormalige Amsterdamse stadhuis
De Piramide bij Austerlitz, in de Franse tijd
gebouwd als monument voor Napoleon, is
reeent - na langdurig verval en oprukkende
begroeiing gerestaureerd en weer vrijer in
het landschap komen te staan.
Foto's: Pim van Gelder
aan de orde. De bevlogen architectuurhistoricus
Thomas von der Dunk behandelt de transfor
matie van stadhuis tot Koninklijk Paleis, ditmaal
zonder hinderlijk stokpaardjes te berijden.
De archivaris Charles Jeurgens laat zijn licht
schijnen over de bouwgeschiedenis van het
stoomgemaal 'Cruquius' en haar verband met
de droogmaking van de Haarlemmermeer.
Gijs van der Ham, conservator van het Rijks
museum, legt de nadruk op de vele discussies
en conflicten die de bouw en inrichting van dit
'gebouw voor het nationaal geheugen' vooral
de eerste decennia hebben begeleid.
Jan Bank, emeritus-hoogleraar Vaderlandse
Geschiedenis te Leiden, schrijft vooral over de
betekenis van de Haarlemse Sint-Bavokathe-
draal als monument van de emancipatie van de
Noord-Nederlandse rooms-katholieken na een
lange periode van wat de architectuurhistoricus
Sible de Blaauw aanduidt als 'schuchterheid'.
Lieske Tibbe beschrijft de Amsterdamse Koop
mansbeurs als voorbeeld van gemeenschaps
kunst. Zij trekt daarbij terloops een interessante
parallel met een ander Amsterdams werk van
Berlage: het gebouw van de Algemene Neder-
landsche Diamantbewerkers Bond.
Stefan van der Poel beschrijft de bewogen
geschiedenis van de Synagoge aan de
Groninger Folkingestraat met nadruk op
haar betekenis als centrum van Joods leven.
Deze bijdrage ligt in feite al buiten het kader
van de 19de eeuw waarover dit deel handelt.
Hetzelfde geldt voor het artikel van Arthur
Eyffinger over ontwerp, bouw en decoratie van
het Haagse Vredespaleis waaraan deze auteur
als bibliothecaris verbonden is geweest. Het
zal niet verbazen dat de definitieve bouwop
dracht pas na een felle controverse ging naar
de Fransman Cordonnier die het eerder moest
afleggen tegen Berlage toen het ging om
de Amsterdamse Beurs. Weinig lezers zullen
weten dat de eerste Haagse Vredesconferentie
in 1899 begon met een kerkelijke plechtig
heid in de, nog steeds bestaande, kapel van
Koningin Anna Paulowna.
Het vierde en eerst verschenen deel begint
zoals de overige met een inleidend hoofdstuk
dat ditmaal aanknoopt bij de figuur van Anne
Frank. Marie-Louise ten Horn-van Nispen
behandelt in haar artikel, geïllustreerd met
een fraaie foto van Dudoks monument op de
Afsluitdijk, de drooglegging van de Zuiderzee.
Marie Bloembergen behandelt de tumultueuze
lotgevallen van het Amsterdamse Van Heutsz-
monument, thans 'Monument Indië-Nederland
1596-1949'. Evert van Straaten ontwerpt een
indringend beeld van het werk van Hélène
Kröller-MIIer aan 'haar museum' op de Hoge
Veluwe.
Een onderneming als deze kan gemakkelijk
leiden tot een lange, waarschijnlijk oeverloze
discussie over de gemaakte keuzes. Waarom
wel de Sint-Servaas en niet de Utrechtse Dom?
Waarom wel de Javazee en niet Huisduinen
waar een gedenkplaat herinnert aan de Slag bij
Kijkduin (1673)?
Waarom wel Rotterdam en niet de Grebbeberg
of Kornwerderzand? Waarom relatief zoveel
aandacht voor een weliswaar modieus maar
vanuit nationale en internationale optiek niet
zo erg belangrijk onderwerp als het Neder
landse 'slavernijverleden'? Een dergelijke dis
cussie lijkt me in dit geval niet erg vruchtbaar.
Het is mijn stellige indruk dat de thema's
- en de auteurs - in dit geval gewetensvol zijn
gekozen. Uitgever Bert Bakker heeft de serie
een waardig uiterlijk gegeven en Theo Uyten-
haak heeft bekwaam foto's gemaakt waarop
'iets te zien' is. Dan blijft niet veel te wensen
over.
14 Heemschut augustus 2008
A
IISFskIJ!;' j.
k>~ »^S38h
mmmmg
v i-
IS'SCMt'TWJVS
bataiuals gagnf.es PAR E'EMl'EREUR
FYRAMI DE
élk vér .t /.•.tutu's tr emperkur des ejuxcjts
NAPOLEON I?
A-
:_u. ^.---
i «ii MiV^ir-iijt' Vl' m^n
i i.<: H «WSi-ï
n,;|:|" '««tx.t 'r:" l|ï':<'
mvMNC
1.1
^MHp
VF*rr -
Sat-mffss y/s.V.•rtrn.-ttr Av.'ft .WU/seim,'Js .KW.'ci'. .fu PiPj/jMs Js f.sUt.
C.'Wj/" Us P.s-^ustTs .P.esejjs Ui, Js Ij.-n.Us Us fjsSjksns, Js Jtrfuta
Av^v, UUrsyfaJs far .-ft.' .Us ('Astms,fayffUurun,fa.f.-nrjf-sryyKtf,-ifir,frMjr,-ns,-
Portent tf ('smhx(ts( it au 1» Hfttorr
ftr /ui Is Tmtfvirs frattcJtS fut *cf*nJt tf'un Timr
II Ilrmjilit 1« .^tonrfp <1* i* Oiötfo
3*
iT7rrmut.t fa f.'usr^s lirU.-Uitwist/ tsus tss Partes.^ fit su.ssUsr j (U-uir.Aer «uit Ubusti.
rr&UAr 's <iUtrssf.va Is tssfat snnMr/ Is Jrss.-s AM.' Kt rr.sttslnart fas R.-stss. <n ■•ui-rit
Js *SM"s/t*\ fit srmstr far Psrts ft Uns tUruux Avu^sks tss .(Kstt-ss- et fss JetsauwAsra fa
Sift Uu JiUUat, fi.-n.-ru fa mfair Uns £a Aur jstifaafa fit si
/*a. Afaumifac Jbx tie /.'/ingfctm e rrsi.'nrci/f J.% Cueree,
li /lm ra I'cn I'm ru r
IV les 'froujpc* rampccs iliuis Ja Pla.ne fa Zevft.Xaijunt panne <t» 'i'Armré ÏV,m?iufe cl B.Wiive
Oomm.imioV par Ic Ocncral m ("hef MAR.MON T.
4*Farv
InsTrenfns cunfêne Jxnel,phin, Sc Zeyer.Btir.ntJelélrmée frnn,"
et irtn.amWm.pir le Cmtrtf en chrSMsn.VOX T. e, eens eer onteer
Je j-"sen Crenel,r.llenjr,Ifyns/lo.Ic Inenten.,,, Oen fe.l
B.„rePnn,enee.nle, Có,erom JeMng.te .foyer. Otrngne. /lelronrZicren.
Cner.n J Xreynrgnv, Tnrle, J.eryBo,nre.u,DesJMxIe. Oe'nee.n,
(Onryt.i et IMJrmg-./n, tel en,O' BtlfeyJ:,,-. I'.hc, B,ex<r.,nif .J'.ncey Clitli'.'s
Se,.■I.J\ „^.Fer..Ue„«e.ux. Heler, fe,,,e M.esihe.,, ei
Bufemmie,;/.* OfJI.r.e fUrteee,. fel. er, el IWl.r stulemnn thxf. en eief.
et Compofce*
fa. l/'/tfs^t Uf^rns tfaisr. Uns M -Xsrtj'.r,* ,-Jiyfalen. Us Lsus r
'stmus. fa s XsrfaXms fa KMrrf.st RsmUTsus fa fasuufas. fa tt'JrUf'l Uf/mrssnJ
UesU Er^e,Ui-n Kyu^sut U/fassu-Us ,t Us r~-j-
ssyns fayn.U U.fawfafa. Us U t~.su.
flu A tut Js 'sfsAsfu.
MMX.VStV.XS rn.~ MONUMZXt T
's sst fa Js' sfatys suswu us/ssUs. .vO, fa Eetifays^r frus sy~s~xsn/ ssrk- Is UsUs
f-rsss J sj furs j 4 f sfaussrurw.-u.su w/<~Us fa
Us.si.i-ss stuurs/èrtf'erssftt.fnartrrUusnff ar/,nut, f.afau/s UssUssrAt. L sr./r Gs'-.mu. Fffs/a .frnA.sn Xisns.i,
4* RsfaU fy-tnsfs
- ft fa /'fa lK~.ee.r-.
I isuy-ssurss fa .i'F, s-,e~,-
.Au-s/e... I sr iif VS fseU AsXu-ss Jirus Esnye^uu-UifaJSsrrs j
ZllT-Z i ''~"~s-"-~ree~ esutn..
f' 4 f~feS~'.'e<*~~e J, i 1'. e S... fnj. ,O.J~
~fa/£~,ers~far/r*ntfas XfatOhT.OS t" fa e.n er fas
fsUuursAsu el Jfansur CfafauuJ. OtfiUfa*, ft JUfaér. tens s ,-ut SataUis'
.sist» rnu-u/sr- Ju et tmmimU .r, 3, Jens.
W stens y, /te
r efUe .nies fT/it
Uses te flue, fls„ss, Z*f/,. n flstrsu/ss, uutyrauUtyarAs Uit ZuyU.s-
Ar fs yfas/'fa FsS%nn'U fa. f.
