Reportage
Piet Arp - Bij het centrum van Haarlem komt aan het Spaarne een
jachthaventje voor recreatiesehepen op doorreis. Waar die haven
precies komt verandert nog bijna elk kwartaal. Heemschut volgt deze
ontwikkelingen. Haarlemmer Henk Vijn, al meer dan tien jaar pleit
bezorger voor de passantenhaven, is nog steeds ontevreden over de
plannen. 'Er worden kansen gemist.'
De Spaarnehaven van Vijn volgens tekenaar
Rudolf Das. Uiterst rechts is nog net een randje
fabriekshallen te zien van Cavex. Daar weer naast
is de net gerestaureerde Scheepmakersdijk.
Illustratie Rudolf Das
INDS DE STAD BESLOOT dat het vervallen
wijkje rond de Scheepmakersdijk te restau
reren groeien de kansen voor een jachthaven
bij het centrum van de stad, de 'Spaarnehaven',
zoals Vijn die noemt. Inmiddels is bij de Scheep
makersdijk een aantal woningen gerestaureerd,
een scheepswerf (Zuidam) hersteld en een
stadsmolen, De Adriaan, keerde terug in het
stadsbeeld. De oorspronkelijke molen, gebouwd
op de Goê Vroutoren in de stadsmuur, brandde
in 1932 af. Na talloze acties tot herbouw lukte
dit pas begin deze eeuw. Een van de belang
rijkste initiatiefnemers was Henk Vijn, die een
totaalplan bij de hand had voor dit deel van de
Spaarne-oever tot aan de spoorbrug, hon
derden meters noordelijker aan de rivier.
Tussen molen, brug en gevangenis (De Koepel,
een rijksmonument) ligt een oud bedrijven
terrein dat op termijn meer een woonfunctie
moet krijgen, het Scheepmakerskwartier. Lang
voordat projectontwikkelaar De Principaal hier
grond kocht, had Vijn al een 'Spaarnehaven' op
deze plek laten ontwerpen, compleet met histo
rische scheepshelling. Dit laatste heeft Vijn
laten varen. De passantenhaven echter moest
wel deel gaan uitmaken van het nieuwe wijkje.
Groot was de teleurstelling enkele jaren geleden
dat in het eerste ontwerp van De Principaal
voor de buurt met wonen en werken geen
haventje was meegenomen. De projectont
wikkelaar luisterde naar de kritiek en kwam
vervolgens met een passantenhaven naast de
herbouwde molen. In een derde schets schoof
de haven helemaal naar het noorden, tot naast
de spoorbrug. Vijn.: 'Door de haven daar de
leggen zou er financieel meer voordeel te
halen zijn. Gezien de kritiek op die plek schoof
De Principaal de passantenhaven terug naar
een plaats naast de molen. Dat zou een offer
zijn. Flauwekul.' Het voornaamste winstpunt
is, dat een appartementengebouw van vier
verdiepingen iets verder bij de molen vandaan
komt te staan. Nadeel is, dat dan waarschijnlijk
het bedrijfsgebouw van Cavex - 'je zou er een
restaurant in kunnen onderbrengen, terrasjes
aan het water kunnen maken' - gesloopt moet
worden.
Vijn blijft uiterst kritisch over de voorstellen
van De Principaal. 'Als we niet oppassen wordt
het een Vinex-wijk: vier rijen woningen met
binnentuin en schutting. Terwijl hier iets leuks
is te maken, iets dat past bij de Scheepmakers
dijk en dat goed is voor de economie, omdat
het heel veel recreatievaart lokt. Apparte
menten passen helemaal niet bij De Adriaan. Dit
is een laatste kans hier iets leuks van te maken.
Kies voor mijn part voor een soort Haarlemse
bouw, die teruggrijpt op de stijl van vroeger.
Dat hoeft helemaal niet te behoudend te zijn.
Daar is zelfs lef voor nodig. Behoud is in dit
geval vooruitzien.'
12 Heemschut augustus 2008
