Groningen
Drenthe
Zuid-Holland
De voormalige gasfabriek in Bedum
Bedum - De provinciale commissie Groningen
heeft namens de Bond Heemschut in maart
bezwaar gemaakt tegen de sloop van de
voormalige gasfabriek aan het Boterdiep WZ
40 te Bedum. Ook plaatselijke verenigingen en
SIEN (Industrieel Erfgoed Nederland) maakten
bezwaar.
Het gebouw dat door sloop bedreigd wordt,
is van grote cultuurhistorische betekenis en
kwaliteit vanwege
- de vormgeving in Berlagestijl met Jugendstil-
details. Deze is zelden toegepast bij bedrijfs
gebouwen in Nederland;
- de gaafheid van de detaillering en de bouw
kundig goede staat van de gevels en van de
constructie;
- het grote sociaal-eeononomiseh en historisch
belang van het gebouw. Het is namelijk een
van de laatste twee kleinschalige gas
fabrieken in Nederland. Hier kan men zien,
hoe in de eerste helft van de 20e eeuw gas
werd geproduceerd.
De gemeente Bedum is voorstander van sloop
van de gasfabriek vanwege de verontreinigde
grond rond en onder de fabriek. Uit onderzoek
blijkt echter dat het technisch mogelijk is het
gebouw te behouden terwijl de grond eronder
gesaneerd wordt. Eerder werd dit onmogelijk
geacht met de toen aanwezige kennis.
Behoud van het gebouw schept kansen: het
gebouw is geschikt voor herbestemming. Een
horecafunctie ligt voor de hand gezien de aan
trekkelijke locatie aan het Boterdiep. Een hotel,
café of restaurant zal toeristen en andere
bezoekers aantrekken. Ook voor een ander
bedrijf is het gebouw geschikt en aantrekkelijk.
Bij behoud van het gebouw van de gasfabriek
blijft verdere ontwikkeling van deze locatie
door nieuwbouw mogelijk. Nieuwbouw en
oudbouw kunnen hier heel goed gecombineerd
worden. Het behoud van de gasfabriek zal de
belevingswaarde van de locatie aanmerkelijk
vergroten voor bewoners en bezoekers.
Verontrustend weinig bekend van leegstand
Leegstand is een vaak voorbode van verloede
ring en verrommeling. Een bekend probleem,
maar over ernst en omvang is nog weinig
bekend. Op initiatief van de Rijksadviseur
voor het Cultureel Erfgoed Fons Asselbergs
is daarom een inventariserend onderzoek
uitgevoerd, dat de naam 'De Oude Kaart van
Nederland' kreeg.
Het onderzoek moet in kaart brengen hoeveel
gebouwen, complexen en terreinen in ons
land leegstaan en welke mogelijkheden tot
hergebruik er zijn. De onderzoeksresultaten
zijn weinig bemoedigend. Uit de rapportage
over de situatie in Drenthe blijkt dat de kennis
over leegstand en hergebruik veel te wensen
over laat. Zo zou de provincie relatief weinig
leegstand kennen, maar de onderzoekers geven
tevens aan dat het beeld onvolledig is vanwege
'de geringe kennis, inzicht en beleid die lagere
overheden, vastgoedeigenaren en belangen
organisaties hebben over de leegstand in hun
werkgebied.' Vastgoedeigenaren zijn ook niet
bepaald toeschietelijk bij het verstrekken van
informatie.
De maatregelen om leegstand te voorkomen
zijn ontoereikend: 'De trend in Drenthe is:
Niet of nauwelijks anticiperen op leegstand.'
De Drentse overheden zien leegstand boven
dien vooral als een verantwoordelijkheid van de
particuliere markt en beschikken niet over het
geld om het probleem aan te pakken.
Desondanks blijkt uit het rapport, dat er in
Drenthe de behoefte bestaat om in actie te
komen tegen leegstand. Wie dat moet doen
blijft onduidelijk, want tegelijkertijd blijkt dat
het thema niet echt leeft in de provincie.
Meer over dit verontrustende onderzoek op
www.oudckaortnederland.nl.
Eric Ie Gras
Debat inspireert: Ambassade VS moet blijven
Den Haag - 'Ik heb er geen verstand van en het
college van burgemeester en wethouders denkt
nog na', hield wethouder Noorder van Den Haag
zich eind maart op de vlakte tijdens de openbare
discussie over de toekomst van de Amerikaanse
ambassade. Het debat met diner, 'aan tafel
met Breuer', georganiseerd door de Bond van
Nederlandse Architecten regio Haaglanden en
Heemschut Zuid-Holland, trok een volle zaal en
werd een inspirerende bijeenkomst.
Architect Peter Drijver (Scala Architecten) pleitte
voor sloop van het gebouw. Drijver is voor
stander voor historiserende nieuwbouw en gaf
voorbeelden van het werk van enkele Engelse
architecten, maar kreeg weinig bijval. Drijver
voerde onder meer aan, dat ten behoeve van het
gebouw inbreuk is gemaakt op de rooilijn van
het Smidswater en het Smidsplein. De meeste
deelnemers aan het debat spraken zich uit voor
behoud van dit gebouw van de internationaal
befaamde architect Marcel Breuer.
Architeetuurhistorieus Wijnand Galema schetste
de totstandkoming van de ambassade en het
belang van Breuer. Vrienden van het Voorhout,
verenigd in een stichting, zijn inmiddels gewend
aan deze nieuwbouw naast de historische bebou
wing en zijn vooral bezorgd om wat er voor in
de plaats zou komen indien de ambassade wordt
gesloopt. De PvdA-fraetie in de gemeenteraad
is voor behoud van het gebouw en wil het een
openbare bestemming geven.
Een voorstel voor herstemming als onderdeel van
de nieuwbouw voor de Hoge Raad op de plaats
waar nu nog de Franse ambassade en het Axa-
gebouw staan kwam van architect Niek van Vugt.
Hij pleitte voor een stedenbouwkundig ontwerp.
Voor de voormalige rijksbouwmeester Jo Coenen
gaat het in de eerste plaats om handhaving van
het gebouw, om vervolgens een bestemming te
zoeken. Coenen zal zich tot het uiterste tegen
sloop verzetten.
BNA Haaglanden wil de discussie in boekvorm
uitgeven.
Tineke Vooijs
Ewout van der Dussen
juni 2008 Heemschut 5
