'Een mechanisch aangebrachte
inscriptie leeft niet. Een met de
hand bewerkte tekst vertoont
reliëf waar het licht mee speelt'
BUT NOW WE ARE AI T, I N
STRANGERS AND PILGRIMS, TRAVELERS
AND SOJOURNERS..."
parkachtig karakter of zijn ze zelfs als zodanig
aangelegd. Dikwijls zijn er bijzondere bomen
en planten te vinden. Niet voor niets zijn veel
begraafplaatsen monumenten in de zin van de
monumentenwet.
Vakmanschap
De ruime werkplaats van steenhouwer Mare
de Groot is gehuisvest in een fraaie industriële
loods achter een monumentaal schoolpand aan
de Haagweg in Leiden. Deze school kreeg jaren
geleden een herbestemming als atelierruimte
voor kunstenaars.
De Groot volgde zijn opleiding aan de kunst
academie in Kampen met als specialisatie
beeldhouwen. 'Tegenwoordig heet deze richting
plastische vormgeving. Het ontwikkelen van
ideeën krijgt nu meer aandacht.'
Na driejaar bleek het niet mogelijk voldoende
inkomen te genereren als autonoom kunstenaar
en liet hij zich omscholen tot steenhouwer.
Helaas is deze opleiding inmiddels opgeheven.
De Groot benadrukt het belang van een
degelijke vakopleiding.' Je moet goed kunnen
hakken, een inwendige hoek, een uitwendige
hoek, bolletjes en holletjes, dat is het eigenlijk.
Dan kun je alles maken: ornamenten, sluit
stenen, timpanen en inscripties.'
Zijn werk bestaat voor dertig proeent uit het
aanbrengen van inscripties en verder uit res
tauratiewerk. Zo werkte hij mee aan de restau
ratie van de zerkenvloer in de Grote Laurens-
kerk in Alkmaar, de Oude Kerk in Delft, de Bavo
in Haarlem en de Nieolaaskerk in Amsterdam.
Vol vuur vertelt De Groot over de techniek van
het 'lettershakken', voor hem 'de krenten in
de pap'. Hij ziet de Engelse steenhouwers als
zijn grote voorbeeld. 'Daar in Engeland wordt
staand gehakt in plaats van liggend, de steen
wordt in een bok gehesen. De lichtinval op
de steen is dan veel mooier en het werken is
minder vermoeiend. Je hoeft niet op je knieën
rondom de steen te kruipen. Bovendien kun je
veel gelijkmatiger en sneller werken.'
De inscriptie op de gedenksteen voor de Pil-
grimfathers aan de Pieterskerk in Leiden is door
Mare de Groot met deze techniek vervaardigd.
Nieuwe technieken
Vroeger ontwierpen en tekenden de steen
houwers de letters zelf. Dit ontwerp werd
vervolgens met behulp van carbon op de met
witkalk bedekte steen aangebracht door stevig
aandrukken. De letters worden tegenwoordig
ontworpen op de computer door een grafisch
vormgever en vervolgens uitgesneden in folie.
Het folie wordt op de steen gelegd, en na het
inkrassen van de letters op de steen verwijderd.
Daarna begint de steenhouwer met het echte
werk.
Omdat de spatiëring heel belangrijk is voor het
uiteindelijke resultaat, biedt het werken met
een computer nieuwe mogelijkheden, zoals de
toepassing van een ligatuur, het samenvoegen
van twee letters. Dit kan noodzakelijk zijn
om goed uit te komen bij voegen of randen.
De Groot werkt veel met Frans kalksteen en
Belgisch hardsteen.
Hij houdt van zijn vak en kent de beperkingen.
'Onzichtbaar restaureren is niet mogelijk, dat
moetje ook niet willen. Je moet liefdevol
omgaan met het verleden. Het gaat om oude
materialen die al decennia meegaan.'
Het atelier van Mare de Groot in Leiden.
Foto Brigitte Linskens
Gedenksteen voor de Pilgrimfathers aan de Pieterskerk
in Leiden. Het folie op de steen is duidelijk zichtbaar.
Foto Mare de Groot
Zie ook: www.stecnhouwcr.net
Brigitte Linskens
Mare de Groot aan het werk. Detail van de gedenksteen
voor de Pilgrimfathers aan de Pieterskerk in Leiden.
Foto Mare de Groot
juni 2008 Heemschut 29
ISAAC ALLERTON's child -
JOHN ALLERTON's child -
THOMAS BLOSSOM s. children
THOMAS BREWER'S wife children
WILLIAM BRITSMAN's child
EDMUN D CHANDLER'S
W ROBERT CUSHMAN's wife children 16l6
Samuel fuller's wife child - 1615
Edmund jessop's child1 - 1618
JOHN KEBLE's child -^1614
JOHN KEBLE's widow - 1645
Samuel lee's child - 1619
ROBERT Pick's child 1619
JOHN REYNOLDS' wife Sc child 1619
MIOHN RORINSCM's children - i6l8> 162Ï, 162:
JOHN ROBINSON L 1625
JOHN SPOONER 1628
JOHN A LANE SPOONERA child - 1630
Randall thickens' child - 1615
