LIMBURG
Literatuur
Maastricht: In december werd in Maastricht
de nieuwe brochure 'Fabrieksschoorstenen'
gepresenteerd. De brochure is als deel 10
verschenen in de reeks Cultuurhistorie van
de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurland
schappen en Monumenten (RACM). De inhoud
van deze brochure is grotendeels samenge
steld door de Stichting Fabrieksschoorstenen
(STIF). De STIF beijvert zich al tien jaar voor
het behoud, de registratie en het onderzoek
naar cultuurhistorisch waardevolle fabrieks
schoorstenen in Nederland. In de brochure
wordt aandacht besteed aan de historie van
de fabrieksschoorsteenbouw, de belangrijkste
schoorsteenbouwers, de techniek en het mate
riaalgebruik. Ruim aandacht wordt besteed aan
de juiste restauratietechnieken voor schoorst
eenherstel. Veel schoorstenen zijn, doordat ze
al jaren buiten gebruik zijn, in de loop van de
tijd in slechte conditie geraakt door vocht- en
vorstschade. Scheurvorming en loszittend met
selwerk zijn het gevolg. Tot slot wordt aandacht
besteed aan mogelijke vormen van herbestem
ming van buiten gebruik geraakte fabrieks
schoorstenen.
Flet eerste exemplaar van de brochure werd
overhandigd aan de wethouder van econo
mische zaken op het stadhuis van Maastricht.
Voorafgaand hieraan organiseerde de STIF een
excursie langs historische fabrieksschoorstenen
in de binnenstad. Tot de topstukken behoort de
vierkant gemetselde schoorsteen van de voor
malige vermicellifabriek van de firma Bauduin.
Deze schoorsteen is een van de oudste nog
bestaande fabrieksschoorstenen van ons land.
Een bijzonderheid van deze schoorsteen is de
ingemetselde jaartalsteen ('1857').
De brochure "Fabrieksschoorstenen" is ver
krijgbaar bij de RACM, Postbus 1600, 3800 BP
Amersfoort, info@racm.nl
De vierkant gemetselde
fabrieksschoorsteen van
de firma Bauduin
André Oerlemans: DE WATERTORENS
VAN DORDRECHT EN DUBBELDAM
Uitgeverij De Stroombaan, 2007. Deel 9
in de serie 'verhalen van Dordrecht'. 32
biz., ill. lit.opg. ISBN 978.90.76496.30.6.
Prijs: €2,95.
Auteur André Oerlemans beschrijft
in deze publicatie in kort bestek de
geschiedenis van de bouw van de water
toren van Dordrecht, en van de water
toren in Dubbeldam, gelegen ten zuiden
van Dordrecht. Die van Dordrecht is de
op een na oudste watertoren van Neder
land. De monumentale vierkante toren
werd in 1881 gebouwd naar ontwerp
van stadsarchitect J.A. van der Kloes.
De watertoren werd in 1882 in gebruik
genomen. De Dordrechtse toren kan
met recht een 'chateau d'eau' genoemd
worden, met zijn kasteelaehtige uiter
lijk, compleet met torentjes. In de toren
werden ook machinistenwoningen
gebouwd.
Begin 2002 ontwikkelde de gemeente
plannen voor een herontwikkeling van
het verouderde bedrijventerrein waar
de watertoren staat, het Eneeo-terrein.
In 2005 werd een overeenkomst gete
kend met het bedrijf Hotel New York
vastgoed uit Rotterdam. Dit bedrijf
exploiteert het voormalige kantoorge
bouw van de Holland-Amerika-lijn in
Rotterdam. New York Vastgoed maakte
een plan voor de vestiging van een
hotel in de watertoren en de vestiging
van een restaurant in het voormalige
pompstationsgebouw uit 1941 nabij de
watertoren.
In 2006 begon de omvangrijke
renovatie van de watertoren, die eind
2007 werd heropend als hotel onder
de naam 'Villa Augustus'. Ook de
directe omgeving van de watertoren
werd heringericht, met een formeel
ingerichte kruidentuin, welke een fraaie
verbinding vormt tussen de watertoren
en het restaurant in het pompstation.
Ook werd rondom het complex een
deel van de rivierarm het Wantij weer
opengegraven, waarmee de situatie uit
het einde van de 19e eeuw terugkeerde.
De totale kosten van het project
bedroegen 6 miljoen euro.
De watertoren van Dubbeldam, een
achtkantige betonnen toren werd in
1915 gebouwd door de firma
Stulemeijer uit Breda. Nadat de
toren in 1970 buiten bedrijf werd
gesteld, diende het gebouw een tijd
als zendmast voor de CAI. Na jaren
huisvesting te hebben geboden aan
kleinschalige ondernemingen, werd de
watertoren in 2006 opnieuw verbouwd
en ditmaal eveneens heringericht tot
hotel, dat vorig jaar opende als 'Hotel
de Watertoren'. Met het herstel en de
nieuwe hotelfunctie hebben de beide
watertorens een bijzondere vorm van
herbestemming gekregen, waarbij
vooral de Dordrechtse beschouwd mag
worden als een zeer geslaagde vorm
van herbestemming, waarbij het uiter
lijk in nagenoeg oorspronkelijke staat
behouden kon blijven.
