Thema: De waarde van erfgo
'Je zegt wat je doet Annette Lieth en Brigitte Linskens - De directeur van de Stichting
en je doet watje zegt' Oude Groninger Kerken (SOGK), Peter Breukink, laat zien hoe een
bedrijfsmatige aanpak en strategisch denken als onderdeel van
een professionaliseringsslag leidden tot succes en een unieke BV.
Met inmiddels zestig kerken in bezit en beheer.
DE STICHTING Oude Groninger Kerken
is opgericht in 1969 door een aantal
bevlogen particulieren die de teloorgang van
het prachtige Groningse kerkenbestand een
halt wilden toeroepen. In bijna veertig jaar is
er veel veranderd. De idealisten van het eerste
uur, de meewerkende bestuurders, hebben
plaats gemaakt voor een professionele organi
satie geleid door een deskundige directeur. Op
dit moment heeft de stichting zestig kerken in
bezit, grotendeels in de provincie, en daarmee
een kwart van de Groningse kerken. De SOGK
koopt een kerk voor één euro en probeert
na restauratie een passende bestemming te
vinden. En met succes! Wie een bezoek brengt
aan Groningen kan genieten van dit trotse bezit
waartoe niet alleen kerkgebouwen maar ook
begraafplaatsen en kerkhoven behoren.
Peter Breukink over de samenwerking met
Landschapsbeheer Groningen en de restauratie
van het kerkhof van Wittewierum: 'Dergelijke
uitstapjes zijn mogelijk bij onze omvang en
omdat wij het beheer van de kerken in grote
lijnen op orde hebben.' Zo speelt de stichting
met het project 'Kerkhoven in het groen' een
voortrekkersrol en heeft inmiddels dertig
kerkhoven in eigendom. Veel van deze hoven
worden op passende wijze 'geëxploiteerd'.
Bij het schrijven van het meerjarenbeleidsplan
in 2005 werd uitgegaan van de overname van
twee kerkgebouwen per jaar. Er vonden in de
afgelopen periode diverse gesprekken met
kerkbesturen plaats, maar die leidden niet in
alle gevallen tot overnames. Duidelijk werd
dat de kerkbeheerders de 'bruidsschat', de
overdraehtsom gebaseerd op te verwachten
onderhoud- en restauratiekosten, niet wilden
of konden opbrengen. Door overdracht aan
een lokale beheerstiehting denken veel kerkbe
sturen voor hun kerkgebouw een oplossing te
hebben gevonden. Maar geeft dat voldoende
zekerheid voor instandhouding op lange
termijn?
Nieuw beleid
Breukink benadrukt dat de stichting meer wilde
zijn dan 'een hoeder van haar eigen bezit'. Er
moest ruimte zijn voor nieuwe initiatieven.
'Wij vroegen ons af wat voor rol kun je spelen
in dit veld? Sinds twee jaar is er een nieuw
beleid: naast haar oorspronkelijke werkzaam
heden treedt de SOGK op als adviseur en als
gesprekspartner. Verder anticipeert de stichting
op de gevolgen van het huidige subsidiebeleid.'
Breukink verwacht dat veel kerken daardoor
de komende jaren in de problemen komen
en hij ziet daar dan ook een vangnetfunctie
voor de SOGK weggelegd. Daarnaast beperkt
het aankoopbeleid zich niet langer tot rijks
monumenten. Ook provinciale en stedelijke
monumenten zijn welkom. Deze bieden totaal
nieuwe subsidie- en financieringsmogelijkheden
en zijn dikwijls even beeldbepalend voor stad
en platteland. Goede contacten met de diverse
overheden en netwerken blijken iedere keer
weer heel belangrijk.
14 Heemschut april 2008
Peter Breukink, een strateeg in Groningen
