Federatie grote monumentengemeenten
DE VIJFTIG GROTE monumentenge
meenten bundelen hun kennis en expertise
in federatief verband, als extra belangenbehar
tiger in de monumentenzorg. De stem van deze
veldwerkers wordt inmiddels tot in Den Haag
gehoord. Voor een organisatie met een budget
van niet meer dan een paar duizend euro per
jaar een prestatie van formaat.
De federatie heeft net vorig jaar het vijf
tigste lid ingeschreven, in het jaar dat de
bundeling van ambtenaren monumentenzorg
van gemeenten met meer dan tweehonderd
Rijksmonumenten formeel vijfjaar bestond. Al
vanaf 1989 onderhouden de ambtenaren echter
contact met elkaar, om kennis en ervaring
uit te wisselen zonder dat daar veel geld mee
gemoeid is. Terwijl in die vijftig gemeenten
alles bijeen ongeveer zestig proeent van alle
Rijksmonumenten staan. Dat inzicht geeft de
federatie plotseling meer gewicht.
Inmiddels heeft de federatie daarom een plaats
gekregen in de discussies die moeten leiden tot
de stelselherziening in de monumentenzorg.
Een resultaat, vertelt Marleen Slooff (arehitec-
tuurhistoriea, oud-hoofd Bureau Monumenten
Et Archeologie in Amsterdam, nu wat meer met
een vrije rol rond beleid en strategie binnen
dat bureau), dat aangeeft dat de federatie met
kennis van zaken en goede argumenten naar
voren komt.
Meerwaarde
Cultureel erfgoed wordt nog vooral gezien
als een toevallig aanwezig extraatje, dat zo
lang het niet in de weg staat niet direct hoeft
te verdwijnen. Anderzijds kost het veel extra
inspanning om gebouwen, maar ook groen,
water en landschappen die iets over het
verleden van een omgeving vertellen in stand
te houden. Daarbij worden de ambtenaren
van de afdelingen monumentenzorg door de
eigenaren van dergelijke bezittingen gezien
als een hinderlijk obstakel: starre regels, een
stringent vergunningenstelsel, veel controles,
het maakt de bijdrage van de dienst niet altijd
even welkom. Waar in elk geval in Amsterdam
tegenwoordig op wordt gemikt is om bij een
vergunningvraag voor een monument de
gelegenheid aan te grijpen om het hele object
te beschrijven. Vaak bevat het gemeentelijk
archief niet veel meer dan een regeltje of wat
beschrijving, van niet veel meer dan de buiten
kant. Tegenwoordig laten de ambtenaren zich
de kans niet ontnemen een soort nulmeting op
te stellen van het hele object. Er blijkt vaak veel
meer bewaard te zijn dan op het eerste gezicht
in beeld is.
Aan het behouden van die cultuurhistorie
hangt ook een positief uitpakkend prijskaartje,
blijkt uit een studie van het adviesbureau
Witteveen Et Bos, dat op initiatief van project
bureau Belvedere en de provincie Gelderland
in 2005 de kosten en baten in een duidelijk
omsloten gebied als de Tieler- en Culembor-
gerwaard op een rij zette. Al direct bleek, dat
een cultuurhistorisch waardevol landschap een
12 Heemschut april 2008
Het terrein van de Westergasfabriek in
Amsterdam is de afgelopen vijftien jaar
omgevormd tot een cultureel-recrea-
tief (bedrijven)terrein in combinatie met
het Westerpark. Evenementen en cul
tuurgebonden bedrijvigheid vinden hier
een welkom onderdak in de behouden
industriële bebouwing tot en met de oude
fabrieksgashouder. De wijde omgeving
profiteert mee. Foto's Fleemschut
Erfgoed levert extra geld op
