Zuid-Holland
Groningen
Amerikaanse ambassade monument?
Den Hoog - Heemschut Zuid-Holland maakt
zich sterk voor behoud van het gebouw van
de Amerikaanse ambassade in Den Haag.
De ambassade is een ontwerp van de van
oorsprong Hongaarse architect Marcel Breuer
(1902 - 1998). Breuer volgde zijn opleiding aan
het Bauhaus in Weimar, maar vluchtte vanwege
zijn Joodse afkomst in de jaren dertig vanuit
Duitsland naar Engeland en later naar Amerika.
Daar werd hij een vooraanstaand architect, van
onder meer het Whitney Museum of Modern
Art in New York.
In Europa bouwde Breuer in Parijs het gebouw
van de Unesco en in Rotterdam de Bijenkorf
(1957), de Amerikaanse ambassade (1959), het
hoofdkantoor van Van Leers Vatenfabriek (1959)
in Amstelveen en in 1964 het woonhuis van de
toenmalige directeur van de Bijenkorf.
De ambassade staat niet op de lijst van minister
Plasterk met de 100 voor benoeming tot rijks
monumenten voor te dragen gebouwen uit de
wederopbouwtijd. De Bijenkorf in Rotterdam
wel. De Bijenkorf is van 1957, de ambassade van
1959 en valt daarmee net buiten de wettelijke
periode dat een gebouw minimaal 50 jaar oud
moet zijn om de beschermde status als monu
ment te krijgen. De gemeentelijke verordening
van Den Haag voor aanwijzing als gemeentelijk
monument kent de grens van 50 jaar echter niet.
De ambassade is een toonbeeld uit de weder
opbouwperiode, al is het niet snel of met goed
kope materialen uit de grond gestampt. Het
gebouw is opgetrokken uit gewapend beton en
de gevels zijn bekleed met Muschelkalksteen en
platen van gepolijst graniet. Opvallend zijn de
trapeziumvormige kozijnen met bronzen ramen.
In de tuinaanleg en ook binnen komt die vorm
terug, zoals in de pijlers en de wandafwerking
in teakhout (met dank aan het RACM).
Het was het eerste moderne gebouw in het
oude centrum. Een centrum dat thans, zeker
ten aanzien van de skyline, wordt gedomineerd
door moderne vormen.
Heemschut is van mening dat dit gebouw nu
reeds beschermd moet worden en stelt de
gemeente Den Haag voor het te plaatsen op de
lijst van gemeentelijke monumenten. Daarmee
wordt de discussie beperkt over wat er op die
plek moet komen en over de herbestemming
van het gebouw.
Zie voor de aankondiging van een discussiebij
eenkomst over de ambassade pagina 29 of de
website www.heemschut.nl
Ewout van der Dussen
Wielewaalflat bedreigd
Groningen - Op een sloopaanvraag voor een
deel van de Wielewaalflat in de Groningse
Oosterparkbuurt, Wielewaalplein 2-40,
reageerde Heemschut met een zienswijze.
De reden was dat het hier gaat om de sloop
van een onderdeel van een van de drie weder-
opbouwmonumenten van de lijst van 100 van
Plasterk in de stad Groningen. Een plaats op
de lijst van 100 geeft geen voorbescherming,
pas volgend jaar wordt de aanwijzing defini
tief. De Wielewaalflat is wel een gemeentelijk
monument, uitgezonderd het deel waarvoor
nu een sloopaanvraag is ingediend. Er waren
eerder afspraken gemaakt tussen de gemeente
en de eigenaar van de flat, zodat plaatsing van
dit deel van de flat op de monumentenlijst niet
doorging.
De eigenaar is van plan om naast het 10 ver
diepingen hoge hoofdgebouw van de flat een
appartementencomplex van 24 verdiepingen
neer te zetten. Dit betekent zo'n ernstige aan
tasting van het monumentale gebouw, dat het
zeker geen rijksmonument meer kan worden.
6 Heemschut februari 2008
De Amerikaanse ambassade in Den Haag,
ontworpen door Marcel Breuer. Er wordt
gezocht naar een nieuwe bestemming.
Foto Heemschut
