Project Modernisering Monumentenwet van minister Plasterk
L ENKELE JAREN hanteert het rijk een
stop op het aanwijzen van nieuwe rijks
monumenten, met als uitzondering de onlangs
voorgestelde lijst van honderd monumenten uit
de eerste jaren na de oorlog, de wederopbouw
periode. De stop blijft verder nog tot volgend
jaar gelden, in afwachting van de resultaten
van het project Modernisering Monumen
tenstelsel (MoMo). De Raad voor Cultuur, de
Rijksadviseur Cultureel Erfgoed, de Federatie
Grote Monumentengemeenten, de Nationale
Commissie Monumentenzorg en andere organi
saties bepleiten al langer een modernisering.
Het monument wordt veel meer dan vroeger
in samenhang met de omgeving gezien. Zo
speelt het monumenten- en areheologiebeleid
een toenemende rol in de ruimtelijke ordening,
in de architectuur en de economie, waardoor
nieuw maken en behouden van wat er is een
onlosmakelijk geheel vormen. Een monument
staat dan niet hinderlijk in de weg, en het heeft
een functionele bestemming. Dit maakt, meent
Plasterk, de weg vrij voor een bredere inzet van
de financieringsbronnen. 'Modernisering focust
zich op twee onderwerpen: de omslag naar
gebiedsgericht beleid en de herbestemmings-
opgave. Daarom wil ik dat de waarden van het
cultuurlandschap, van de stedenbouw, van de
bebouwing zelf en van bouwhistorisch onder
zoek vooraf worden vastgesteld om één van de
wegingsfactoren in het ontwerp te zijn. Dit kan
niet alleen worden geregeld via de Monumen
tenwet. Het werken aan Mooi Nederland moet
ook in de wet Ruimtelijke Ordening en in de
bouwregelgeving verankerd zijn. Ik ben ervan
overtuigd dat dit niet alleen een wens is van
de verantwoordelijke organisaties, maar ook
van grote groepen burgers. Bewoners die hun
blik al lang hebben verlegd van beschermde
gebouwen naar hun héle stad.'
Heemschut ziet grote voordelen in de moder
nisering en de beoogde integrale aanpak. Het
project MoMo biedt in grote lijnen wat Heem
schut voorstaat. Een overstap van object- naar
gebiedsgericht werken, waarmee in de Belvé
dère aanpak al ervaring is opgedaan, evenals
het proactief besehermen en het zoeken naar
een herbestemming.
Dit jaar 2008 staat in het teken van de advi
sering vanuit de vijf werkgroepen, die moeten
komen met voorstellen rond de thema's kwali
teitszorg, financiering, gebiedsgerichte aanpak,
bestuurlijke verdeling en ruimtelijk instrumen-
tarium om de omslag te bewerkstelligen. In die
werkgroepen zitten niet alleen vertegenwoor
digers van de betrokken ministeries, maar ook
andere overheden en vertegenwoordigers van
particuliere organisaties als Heemschut
(op persoonlijke titel).
Kijkend naar de toekomst moet de integratie
van monumentenzorg in een breder kader er
toe leiden, dat de schoonheid van Nederland
32 Heemschut februari 2008
I p t* m /I n i m p m f \Aff\t*fj f~ /p p m p p
S s t v."
^Wli
