ÉÉÉIÈ
De eeuwenoude Dodendans is op ongeveer de
oorspronkelijke locatie gemetseld in een nieuw-
bouwgevel. Rechts: steen met de krukken boven
de poort aan de Gasthuisvest, eronder het poortje
zelf met boven de boog de ingemetselde
ministeen. Op de achtergrond van de pagina:
de koe die een haas vangt, nieuwe steen in de
Slachthuisbuurt. Foto's M. Huijsmans
centimeter groot. De twee afgebeelde krukken
verwijzen naar de oorspronkelijke functie van
het achterliggende gebouw, dat nu bekend
staat als het Frans Halsmuseum. Het complex
werd in 1607 gebouwd als Oudemannenhuis en
was groot genoeg om zestig mannen te huis
vesten. Naast de woonvertrekken beschikte het
Oudemannenhuis over een ziekenzaal, keukens,
een eigen bakkerij en een slachthuis. In 1810
verhuisden de oude mannen naar het Prove
niershof. Haarlemse wezen namen hun intrek
in de slaapzalen. Ongeveer een eeuw later, in -
1913, is hier het Frans Halsmuseum gevestigd.
De poort met het gevelsteentje op de Gast
huisvest gaf toegang tot het slachthuis en
het daarnaast gelegen rookhüisje, uit de tijd
dat het pand nog door oude mannen werd
bewoond. 'Het smoken in de poort, galderij of
ergens anders,;.' was de oude mannen streng
verboden. Alleen in het rookhüisje was het
toegestaan een pijpje op te steken. Ook werd
hier bier gebrouwen en geknipt en geschoren.
In de Weeshuisperiode had het gebouwtje een
minder aangename functie: het was strafhok.
Het poortje is vermoedelijk in 1911 vernieuwd,
want het heeft dezelfde stenen als het pand
op nummer 27, waarin een ijshandel heeft
gezeten. De stichting Gevelstenen Vereniging
Haerlem heeft zich ingezet om het kleinste
gevelsteentje te beschermen voor verval, want
die sporen waren helaas duidelijk te zien. Op
15 mei 2006 is dit kleinste gevelsteentje in een
nieuw jasje gestoken. Tobias Snoep verwijderde
de bestaande verflagen (gelukkig zaten die er
nog wel op, anders was er niets meer over van
de voorstelling op het steentje).
Hij herstelde het steentje en hij heeft het
gepolychromeerd. Evengoed moetje nog goed
kijken wil je het steentje boven de poort zien,
maar hij is wel weer mooi geworden. De steen
is opgenomen in een gevelstenen wandelroute
door de stad.
Weet u een kleiner gevelsteentje?
Laat het weten en e-mail naar
geveltekens@haerlem.nl.
Zie verder de website van de
Vereniging Haerlem, www.haerlem.nl
De afgelopen paar jifer
gevelstenen in Haarlem geplaats
ticulieren als woningcorporaties krijgen weer
oog voor details aan hun panden. Zo werd in de
Slachthuisbuurt in een vernieuwde gevelwand
een aantal dierenspreekwoorden in gevelstenen
verbeeld, als herinnering aan de dieren die in
het verleden vanaf het Spaarne naar het slacht
huis werden gedreven.
Martin Busker is voorzitter van de stichting
Gevelstenen Vereniging Haerlem
februari 2008 Heemschut 21
vv.
