Beeldbepalende AKU-fontein Arnhem dreigt te verdwijnen
Het plein nu.
Foto Roel Veelders
y[il «|*Jpr
HET MONUMENT IS in 1960-1961 als
bekroning van de wederopbouwperiode
van de zwaar gehavende stad gerealiseerd naar
een ontwerp van architect en hoogleraar H.
Brouwer en werd door de voorloper van Akzo,
Algemene Kunstzijde Unie (AKU), bij het vijftig
jarig bestaan aan de stad geschonken.
Gebouwd als samenkomstplaats en podium
voor de stad en opgeluisterd door een aan
sprekende moderne fontein trekt dit al jaren
vele bezoekers. Samen met het kunstwerk van
Cobra-kunstenaar Shinkichi Tajiri vormt het
monument een voor die tijd uiterst modern
object van stedenbouwkundige, architecto
nische en sociaal-culturele waarde. Tajiri had
hier zijn eerste grote opdracht in de openbare
ruimte, voor Brouwer vormt het een van zijn
belangrijkste werken. De gemeente Arnhem
zou zich bewust moeten zijn van de bijzon
dere waarde ervan. Op dit moment wordt de
fontein met de fraaie sculptuur van Tajiri en het
bijbehorende plein met overkappingen echter
bedreigd.
Landelijk belang
Arnhem bezuinigt al jaren op de fontein en
het eraan gekoppelde plein. De fontein is nu
aangetast door verval en sloop van onderdelen.
De gemeente verwijderde bij voorbeeld de
verlichting, waardoor personen zich op tijden
dat de fontein minder in gebruik is, ongewenst
ophouden op het plein. Ook de vitrines werden
verwijderd. Al vanaf de realisatie ontbrak bij
de stadsbestuurders het besef van de waarde
van de AKU-fontein, terwijl het beleid inmid
dels aanstuurt op sloop van onderdelen en
uitlevering aan een projectontwikkelaar. Op 25
september 2001 signaleerde De Gelderlander
een kentering, naar aanleiding van een brief
van familieleden van de inmiddels overleden
architect. De gemeente kreeg het advies het
geheel vanwege het landelijke belang op de
gemeentelijke monumentenlijst te plaatsen.
De laatste jaren verbeterde het onderhoud.
Zo zijn recent de pompen van de fontein
vernieuwd, is de zuil waarop de sculptuur van
Tajiri rust gerepareerd en is onderzoek gedaan
naar renovatie van het bassin. Onlangs vroeg
de gemeente aan Tajiri of beeld, zuil en plein
mochten worden gescheiden. De kunstenaar
spreekt echter van een 'gelukkig huwelijk' van
fontein en sculptuur in combinatie met het plein,
dankzij de hechte samenwerking tussen architect
en kunstenaar.
Bedreiging
De projectontwikkelaar wil het Gele Rijdersplein
volbouwen. Arnhem verliest dan haar aanspre
kende ontmoetingsplaats. Vooruitlopend ligt er een
voorstel een tijdelijke fietsenstalling te plaatsen.
Daarvoor moet de mozaïekvloer van zwerfkeitjes
verdwijnen, evenals de nog aanwezige zitbank en
de beplanting. Zoals de gemeente het omschrijft
wordt het plein 'leeggemaakt'; rond de fontein
wordt het plaatsen van fietsen tegengegaan.
Fietsen moeten naar het Gele Rijdersplein.
Uit adviezen van de afgelopen jaren, afkomstig
van het Monumentenadviesbureau Nijmegen en
bureau Kees Tak blijkt dat een renovatie van de
fontein zeker haalbaar is.
32 Heemschut december 2007
8MHM*
X
Mr;
V
i~»i
-• w
Geschenk na wederopbouw in de knel
