Theater Carré kan na renovatie weer decennia mee
IEDEREEN WEET NOG WEL wat zijn eerste
kennismaking met het magische theater was.
Voor Martien was dat het optreden van Toon
Elermans met het befaamde gehaktbalnummer
'Leg neer die bal', voor mij was dat de uitvoe
ring van de Griekse tragedie De Perzen van
Aeschylos in de jaren '60. En bijna elke bezoeker
wordt weer door hoogtevrees bevangen als hij
terugdenkt aan dat eerste bezoek als hij ergens
op de zeer steile helling met zitplaatsen plaats
nam.
Daar is trouwens wat aan gedaan: per stoel een
decimeter meer ruimte en de stoelrug ervoor
een decimeter hoger, zodat je bij het passeren
minder hoeft te griezelen.
Carré werd in 1887 in opdracht van cireuseige-
naar Oscar Carré als amfitheater in neo-renais-
sancestijl gebouwd door de architecten J.C. van
Rossem en W.J.Vuyk. Met een zaal in hoef-
ijzervorm rond een piste, afgesloten door een
toneelfront. Achter het toneel waren de stallen
voor de paarden en erboven de kleedkamers.
De zaal moest zo steil zijn vanwege de foyers
eronder en om de 2000 zitplaatsen te kunnen
halen.
In 1952 werden ten behoeve van akoestiek en
belichting een plafond en lichtbrug in de zaal
aangebracht, die het zicht op de hoge kap
benamen. Begin jaren '90 werd de toneel
opening verbreed van 10 naar 14 meter en
het toneel verdiept van 10 naar 16 meter. Het
toneelhuis werd vergroot.
Om Carré ook qua artistieke en (arbo)-teehni-
sche eisen geschikt te maken voor de komende
jaren volgden in 2004 de derde verbouwing
en renovatie. Zowel in 1992 als nu uitgevoerd
door aannemer Hillen en Roosen. Eerst werd de
houten fundering, die was aangevreten door
bacteriën, geheel vernieuwd. De piste werd
multifunctioneel gemaakt. Moest voorheen de
vloer helemaal gedemonteerd worden als je een
piste wilde creëren, nu wordt de hele zaalvloer
gekanteld en die gaat als een lift mechanisch
omlaag. Er kan ook een orkestbak worden
gecreëerd en een groot voortoneel.
Bestrijding van geluidsoverlast, de brandvei
ligheid en klimaatbeheersing werden geop
timaliseerd en entree en foyers werden sterk
verruimd.
Uitzicht op de Amstel
Het oude plafond boven de piste werd ver
vangen door een beloopbaar plafond een paar
meter hoger, zodat er nu veilig gehesen en
belicht kan worden. Daardoor ontstond bovenin
ruimte voor een nieuwe foyer met veel glas en
een prachtig uitzicht op de Amstel vlak onder
de spanten. Beneden is rond de zaal een nieuwe
omloop gemaakt, met wandschilderingen met
mollige putti, die achter de rode wandbekleding
in de zaal werden aangetroffen.
De zaalverlichting is verrijkt met acht door
Onno Greiner ontworpen kroonluchters, waarin
de bollen het vroegere gaslicht symboliseren.
Overal is gezocht naar oplossingen in de voor
Carré zo herkenbare sfeer.
In de ornamenten werden meer kleur en goud
aangebracht en boven de nieuwe, vergrote
toneelopening is een bekronend timpaan aan
gebracht. Het aantal zitplaatsen moest om het
zitcomfort te verhogen wel wat teruggebracht
worden: van 2000 naar 1750 nu. Maar dan heb
je ook wat meer ruimte voor je benen. En de
unieke steile helling met de zitgalerijen, die het
theater zijn magisch effect en intimiteit geven,
ook voor de artiesten, zijn gelukkig gebleven. Al
is er zoals gezegd wel gedacht aan de bezoekers
met hoogtevrees.
Drs. J. Kamerling is journalist cultureel erf
goed te Amsterdam en lid van de Commissie De gerenoveerde zaa| van Carré
Amsterdam van Heemschut. Foto Frank Greiner
18 Heemschut december 2007
Ijk
Kijken zonder hoogtevrees
