■B
Wssm
m
Welstand heeft wel degelijk invloed op de
ruimtelijke ordening, maar heeft geen ste
vige wettelijke basis die de burger bindt, dus
per gebied varieert de invloed van welstand.
Het maken van een beeldkwaliteitplan zou
van grote invloed kunnen zijn op ruimtelijke
ontwikkelingen en zou in elk bestemmings
plan moeten worden opgenomen. Als er dan
bijvoorbeeld bouwactiviteiten plaatsvinden,
kan de gemeente de plannen toetsen aan het
beeldkwaliteitplan.
Nadeel van dit instrument is, dat het niet ver
plicht is om dit in het bestemmingsplan op te
nemen, dus is het afhankelijk van het gemeen
telijk beleid.
Het bestemmingsplan is van groot belang in
de ruimtelijke ordening, alle soorten bescher
ming worden hierin vastgelegd. Echter, het
probleem is dat dit nimmer sluitend kan. Er
worden vaak gebreken of gaten gevonden
in het bestemmingsplan, waardoor bepaalde
ontwikkelingen toch kunnen plaatsvinden. Het
Beschermde Landschapsgezicht kan ingezet
worden om gebieden met cultuurhistorische
waarden die niet onder bovenstaande bescher
mingsmethoden vallen, te beschermen. Het is
al verplicht om in het bestemmingsplan alle
onbebouwde terreinen een bestemming te
geven, maar dit vertelt niks over de onbe
bouwde terreinen zelf of over de kenmer
kende waarden die ze bezitten.
Voorbeeld
In de provincie Groningen is de Bond Heem
schut samen met een groep kenners van het
Oldambt3 (de werkgroep Oldambt) bezig
met de aanvraag van de aanwijzing van het
gebied van het Oldambt als Beschermd Land
schapsgezicht. Dit unieke cultuurlandschap is
ontstaan na indijking (vanaf omstreeks 1550)
van land dat als gevolg van Dollardinbraken
verloren was gegaan. Dit gebied wordt door
een aantal ruimtelijke ontwikkelingen aan
getast. Door een aanwijzing worden de cul
tuurhistorische waarden van het landschap
integraal beschermd. Ontwikkelingen blijven
mogelijk, dus het gebied gaat niet 'op slot',
maar veranderingen worden beter ingepast.
De aanwijzingsaanvraag verloopt niet geheel
soepel, veel betrokken partijen weten niet
goed wat het instrument inhoudt en zijn
bang voor restricties. Ook GS staan afwij-
Foto 5
Kwelders tussen Nieuwe
Staten-Zijl en Termunten.
Foto 6
Ganzendijk, Drieborg.
!1
noten
1 art.1, sub f Natuurbeschermingswet
1998
2 Buuren, P.J.J. van, Ch.W. Backes, Hoofd
lijnen natuurbeschermingsrecht, Den Haag
2004, p 130. Kamerstukken II, 1992/94,
23580, nr. 3 p. 52.
3 Voor meer informatie over het Oldambt
zie: Vooijs, Tineke, 'Oldambt in verval',
Heemschut, jaargang 83, april 2006, p. 35.
Na de afwijzing van het Beschermd Landschaps
gezicht door Gedeputeerde Staten richten
Heemschut en de Werkgroep Oldambt zich nu op:
1. De inspraak in het Provinciaal Omgevingsplan
(POP) en in de bestemmingsplannen voor het
buitengebied van de Oldambtgemeenten.
2. Het stimuleren van de discussie met GS over de
effectiviteit van het Beschermd Landschapsgezicht
als beschermingsmiddel. Op 24 januari organiseren
wij een expertmeeting waarbij deskundigen zijn
uitgenodigd om met leden van het college van
GS, leden van de commissie Omgeving en Milieu,
leden van gemeentebesturen en ambtenaren van
de provincie van gedachten te wisselen over dit
onderwerp.
3. Het verbreden van ons draagvlak bij gemeenten,
dorpen en verenigingen in het Oldambt.
zend tegenover dit voorstel, ze vinden de aanpak
niet passen bij de huidige maatschappelijke
vraagstukken, waarbij de provincie toestuurt op
de rol van gebiedsregisseur. Ook is het volgens
hen niet aan de orde, omdat de nieuwe WRO
voldoende mogelijkheden biedt voor bescherming
van het landschap. Deze wetten zijn echter net
zoals het Provinciaal Omgevingsplan en de term
gebiedsregisseur zo vrijblijvend geformuleerd dat
onttrekking aan regels mogelijk blijft.
Het is opvallend dat er meer aandacht en budget
voor het landschap komt en iedereen zich zorgen
maakt om de verrommeling van onze landelijke
omgeving, terwijl de uitvoering van dit nieuwe
instrument op zich laat wachten.
Misschien krijgt Groningen de primeur. Eén ding
is duidelijk: er is wat goede wil voor nodig. M
L. Wendker is afgestudeerd aan de VU te
Amsterdam, master Erfgoed van Stad en Land, op
het onderwerp Besehermd Landschapsgezicht. Zij
is werkzaam bij Platform GRAS
(architectuurcentrum van Groningen) en lid
van de Provinciale Commissie van de Bond Heem
schut in Groningen.
december 2007 Heemschut 15
-
rLAiifrirttimriii-ii'ii11,?llf I'iiiTTTi I f1 f|l|lffltlll7^1i"ili1T"111' i i I LtxeeZzse
