Literatuur
Colofon Industria
in Heemschut
Ellen Holleman Et Remeo Reijke:
HEMBRUGTERREIN; HET VERLEDEN,
HEDEN, TOEKOMST.
Wormeruitgeverij Noord-Holland,
2006. 120 biz., ill., lit.opg.
ISBN 90-78381-02-7. Prijs: 20
Het Hembrugterrein is een gebied
dat ingesloten ligt tussen de rivier de
Zaan en het Noordzeekanaal. Het 43
hectaren grote terrein was tot 2003 in
gebruik bij munitiefabriek Eurometaal.
In 1895 werd op dit terrein aan het
Noordzeekanaal de munitiefabriek van
de Rijks Artillerie-inriehtingen(RA)
gevestigd. Deze onderneming ressor
teerde onder het Ministerie van Oorlog.
De keuze van deze locatie werd mede
bepaald door de situering van het ter
rein binnen de Stelling van Amsterdam,
een bewuste militair-strategische
keuze. In de periode 1895-1900 werden
een munitiefabriek, een werkplaats
voor wapens en diverse magazijnen
gebouwd. Aan de noordzijde van de
fabriek werd een uitgestrekt terrein
aangelegd voor het testen van munitie
en wapens.
Vanaf 1912 kreeg het bedrijf de naam
"Staatsbedrijf der Artillerie-inrich
tingen". In de loop der jaren werd het
fabrieksterrein regelmatig uitgebreid
en ontstond een rijk gevarieerd en voor
Nederland uniek industrieel ensemble.
Vanwege de ligging naast de in 1983
gesloopte Hembrug staat het terrein
ook bekend onder de naam "Hembrug
terrein".
Sinds de sluiting van Eurometaal in
2003 ligt het fabrieksterrein er ver
laten bij. Er worden plannen ontwik
keld om het terrein en de gebouwen
een nieuwe bestemming te geven. Een
aantal bedrijfsgebouwen uit de periode
1896-1940 zijn op de lijst van Rijksmo
numenten geplaatst.
In opdracht van de Stichting Nieuw
Hembrugterrein is dit boek uitgegeven,
waarvan het leeuwendeel bestaat uit
een hoofdstuk met prachtige kleuren
foto's van de fotograaf Ge Dubbelman.
Alle markante bedrijfsgebouwen, bun
kers en opslagplaatsen worden in beeld
gebracht. In een inleidend hoofd
stuk wordt de geschiedenis van het
Hembrugterrein en de munitiefabriek
beschreven. Naast de bouwhistorische
waarden van de bedrijfsgebouwen
wordt ook aandacht besteed aan de
natuurwaarden van het terrein. In een
afsluitend hoofdstuk worden diverse
herbestemmingsplannen voor het
gebied gepresenteerd. Onder andere
zijn er plannen voor een woonwijk en
een gevangeniscomplex.
ERFGOED DAT BEWEEGT! WAARDE
RING VAN DE MOBIELE COLLECTIE
NEDERLAND.
Amsterdam, uitgeverij Planplan, 2006.
168 biz. ill. full color.
ISBN 9076092427. Prijs: 17,50.
Nederland is altijd een land geweest
van handel en transport. Een resultaat
hiervan is de indrukwekkende verzame
ling mobiel erfgoed die ons land kent.
Bekende voorbeelden zijn de bruine
vloot van oude schepen, de vliegtuigen
van vliegtuigbouwer Fokker en de col
lectie rollend materieel van tram- en
spoorwegstichtingen. Ook de collectie
klassieke auto's in Nederland is van
grote betekenis. De Mobiele Collectie
Nederland is een waardevol deel van
ons erfgoed, maar komt pas de laatste
jaren meer onder de aandacht van
publiek en overheid.
In opdracht van de staatssecretaris
voor Archeologie, Cultuurlandschap
en Monumenten is een waardestellend
kader voor mobiel erfgoed ontworpen.
Met dit kader kan de cultuurhistorische
waarde van een auto, schip, vliegtuig
of trein worden beschreven.
De registratie is nodig om aanvragen in
het kader van subsidieregelingen voor
mobiel erfgoed te kunnen beoordelen.
Het boek "Erfgoed dat beweegt!"
geeft in woord en beeld een fascine
rend beeld van de veelzijdige en brede
mobiele verzamelingen in Nederland. Er
worden niet alleen prachtige objecten
beschreven, maar ook wordt aandacht
besteed aan de passie van mensen die
zich voor mobiele collecties en het
verzamelen ervan inzetten. Dankzij hun
inzet zijn duizenden schepen, vlieg
tuigen, auto's, treinen en trams van de
schroothoop gered en na restauratie
weer tot leven gewekt.
Het boek is een gezamenlijke uitgave
van de Stichting Instituut Collectie
Nederland en de Rijksdienst voor
Archeologie, Cultuurlandschap en
Monumenten.
Het Hembrugterrein
bij Zaandam.
Foto Ge Dubbelman
Industria is de nieuwsbrief van de Stichting
Federatie Industrieel Erfgoed Nederland
(FIEN).
FIEN zet zich sinds 1984 in voor het behoud
van industrieel erfgoed in Nederland. Bij
FIEN zijn 65 lokale en regionale stichtingen
en verenigingen aangesloten.
Website
www.industrieel-erfgoed.nl
Redactieadres Industria
Redactie Industria
p/a Marcel Overbeek
Noteboomstraat 61
8021 WR Zwolle
Mailadres
industria@industrieel-erfgoed.nl