Jongeren in contact met Nederlandse cultuurschatten
Actueel
Inge Keizer- Jongeren en monumenten, ze vormen samen een
moeilijke combinatie. Toch slaagt Verover je eigen omgeving erin
om deze groep bij ons cultureel erfgoed te betrekken. Voorwaarde:
geef jongeren de mogelijkheid om op een eigen manier 'contact te
maken' met de gebouwde of natuurlijke omgeving.
JIJ, AT EEN RUIMTE - zo groot als deze
historische markthal is. En dan dat
verhaal over die losgebroken stier die Den
Bosch onveilig heeft gemaakt. Ik heb veel
geleerd en kijk nu met andere ogen naar zo'n
oud gebouw. Te gek!', reageert een Bossche
jongere na de verovering van de Brabanthallen
in Den Bosch.
In januari ontstond bij een groep Turks-Neder
landse jongeren het idee om de monumentale
Heusden Altenahal van de Brabanthallen te
veroveren. Daarvoor klopte de groep aan bij de
stichting 'Verover je eigen omgeving'. Project
leider Marjolein Hesselink overlegde met de
hallen of de verovering door de jongeren kon
tijdens de Restauratiebeurs. Dit bleek niet
haalbaar, maar een kleine week later werd de
hal alsnog ter beschikking gesteld.
Via MSN en sms'jes nodigden leden van de
organiserende groep hun leeftijdsgenoten uit
om deel te nemen aan een leuke middag, op
een bijzondere plek. En hoewel juist de speel
toestellen de interesse van de jongeren hadden,
werd door een deel van de bezoekers ook aan
de zelfbedachte quiz over de geschiedenis,
architectuur en toekomst van de voormalige
markthal deelgenomen.
Voor en door jongeren
De verovering van de Eleusden Altenahal is
een van de voorbeelden van veroveringen
waar de stichting 'Verover je eigen omgeving'
bij betrokken is. Het project is een initiatief
van het VSBfonds en was eerder bekend als
'Verover je eigen monument'. Groepen jongeren
van 13 tot en met 18 jaar bedenken zelf een
activiteit - de verovering - waarmee ze hun
leeftijdsgenoten interesseren. Bijvoorbeeld met
een zelfgemaakte film,een theatervoorstel
ling, een speurtocht, quiz of ontwerpwedstrijd.
De te veroveren omgeving is bijvoorbeeld een
middeleeuwse kerk, een monumentaal park, een
bijzonder historisch of industrieel gebouw of
zelfs een hele woonwijk.
De uitwerking van een verovering is volledig in
handen van de jongeren zelf. Er is geen voorge
schreven (educatief) programma, de jongeren
maken zich zelf de locatie eigen. De verovering
wordt overigens wel gestructureerd en in logi
sche stappen aangepakt. Achter de schermen
werken erfgoed- of natuurinstellingen samen
met jongerenorganisaties of onderwijsinstel
lingen.
Jeugdtheater
Zo wilden jongeren van het Jeugdtheaterhuis
Zuid-Holland een voorstelling geven op een
bijzondere plek in Gouda. Een groepje jongeren
bezocht hiervoor tijdens de Open Monumen
tendag 2006 de monumenten in de stad en
belandden bij een loods van transportbedrijf
Bunnik. Ze raakten geïnspireerd door de fami
lieverhalen die de aehter-aehterkleinzoon van
de oprichter hen kon vertellen, en bedachten
daar een theaterstuk over. De zes voorstel
lingen waren in maart en allemaal uitverkocht.
De jongeren ontwierpen hun flyers zelf en
benaderden de pers, met heel steekhoudende
argumenten voor hun productie: 'Deze loods
is heel oud. Er is heel veel gebeurd. Al die ver
halen over vroeger zijn erg interessant. Dat zijn
nu allemaal herinneringen. Het is super om daar
iets mee te doen.'
De sleutel om een monument of andere omge
ving voor jongeren interessant te maken is het
creëren van 'positieve emoties' en 'persoon
lijke binding'. Het is aan hen zelf om, op basis
van hun eigen gevoelens en ideeën, een eigen
verhaal over de locatie te bedenken en hiervoor
leeftijdsgenoten te interesseren. De fantasie
van de jongeren zelf wordt geprikkeld.
Inge Keizer is medewerker van
stichting 'Verover je eigen omgeving'
26 Heemschut augustus 2007
Verover de omgeving!
