Pastorie dat er eerder een hekwerk was, waardoor men een blik op het gewijde interieur met altaar kon werpen en op een beeld van Maria. Het is niet bekend of Cuypers de proeessietuin heeft ontworpen; hij was wel verantwoordelijk voor de 'inventaris' ervan. De processieroute kruiste tweemaal de pasto- rietuin, te herkennen aan het druppelvormige centrum en de hartvormig eromheen aange legde oprijlaan. De oprijlaan was met klinker tjes bestraat (net als bij de kerk) - mogelijk restanten van de afgebroken voorganger - maar later is er een grinddek op aangebracht. Ook het proeessiepad was beklinkerd; een gedeelte hiervan werd teruggevonden en is met de originele steentjes herbestraat. De pastorie ligt verhoogd ten opzichte van de Ruurloseweg, bevat een kelder met lage vensters in de plint en telt twee bouwlagen plus een zolder van circa zeven meter hoogte. Het is dus een opvallend hoog huis, dat van ver zichtbaar is. De kelder was vrijwel zeker onder deel van de eerdere kerk met aangebouwde pastorie. De kap is geconstrueerd naar Oud- Hollands voorbeeld en is uitgevoerd met twee etages. Er is ruim gebruik gemaakt van secun dair of zelfs tertiair toegepast materiaal. De sporen van verschillende eerdere toepassingen in zware constructies en diverse verflagen en decoraties zijn duidelijk zichtbaar. De pastorie heeft tot ongeveer 1967 dienst gedaan en is daarna particulier bewoond geweest. Het pand raakte toen langzaamaan in verval en 'verdween' achter een dicht struweel van groen. Pas een recente, grondige restau ratie bracht het huis terug op de Kranenburgse kaart. Kerkdorp Nadat er vervolgens op de begraafplaats een grafkapel (1865, privé Van Dorth) was gebouwd en er verder een logement (1869, met café) en een school met sehoolmeesterswoning (1880) waren verrezen, was er een heus begin van een dorpskom, waar je 'van doop tot dood' terecht kon. En Cuypers' hand is hierin vrijwel overal met zekerheid aantoonbaar. Met de bouw van de school, in 1880, bleef de klok niet stilstaan, maar Kranenburg bleef tot op de dag van vandaag een 'exclave' van het overwegend Hervormde Vorden. De parochie kerk is nu in Vorden, terwijl Cuypers' 'plat- telandsdom' tegenwoordig als Museum voor Heiligenbeelden fungeert. Vanaf 1880 zijn perceeltjes van de grotendeels kerkelijke grond aan particulieren verpacht en verkocht, terwijl er in 1901 bovendien een relatief groot franciscaner klooster in Kra- Cuypers op de Kranenburg Wegens het Cuypersjaar begon 19 mei (tot 28 oktober) een expositie in de kerk St. Antonius van Padua te Kranenburg, die sinds 2000 in gebruik is als Museum voor Heiligenbeelden. Naast de expositie zijn becommentarieerde wandelingen langs de zes 'zekere' Cuypersob- jeeten uitgezet, die tevens door het bijzondere coulisselandschap rond Kranenburg voeren. En er is het boekje 'Cuypers op de Kranenburg', dat voor 5 euro te koop is. Geopend: dinsdag, donderdag en zondag van 11-17 uur, daarbuiten op afspraak voor groepen vanaf 20 personen (met gids). Reserveren via VVV: tel. 0575 553222. Adres: Ruurloseweg 103, 7251 LD Vorden Kranenburg. www.hciligcnbceldcnmuscum.nl www.cuypcrscomplcx.nl nenburg is gebouwd. Aanvankelijk strekte het buurtschap zich vrijwel uitsluitend uit langs de Rijksweg (nu: Ruurloseweg), maar vervolgens raakten ook de historische Eikenlaan en enkele andere straatjes en plantsoenen bebouwd. Kra nenburg telt nu rond 300 inwoners - ongeveer evenveel als er in de bouwtijd 'kerkten'. Maar die kwamen toentertijd van heinde en verre - lopend langs een van de (half verscholen) kerkpaden. Het Rijksmuseum Amsterdam, Kasteel de Haar (Haarzuilens) en Centraal Station Amsterdam verzorgden samen met het Nederlands Archi tectuurinstituut (NAi) dit voorjaar gezamenlijk een serie lezingen en een aantal rondwande lingen door Amsterdam Oud Zuid. In het najaar opent het NAi bovendien een eerste overzichts tentoonstelling over Cuypers' werk. Zie www.rijksmuscum.nl/cuypcrs F. Nicmcijer is de eigenaar/bewoner van de pastorie van Kranenburg augustus 2007 Heemschut 25

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 2007 | | pagina 27