pateer
WEB PI
Foto 5
Hotel Britannia nu.
Foto's Willem Heijbroek
Foto 6 en 7
De mozaïekrand rond het hotel zorgt voor een grote eenheid
in het ontwerp. De conditie ervan is nog opvallend goed
HOTEL BRITANNIA is een van de beste
nog bestaande voorbeelden van weder
opbouw in Zuid-West Nederland, waarin
architectuur, toegepaste kunst en inrichting
op een harmonische wijze zijn geïntegreerd.
Het is een bijzonder geslaagd totaalconcept
van architect Joost Boks, met mozaïeken van
Louis van Roode. Na de Tweede Wereldoorlog
werden de ruïnes van het oude Grand Hotel
Britannia (gebouwd in 1886) verwijderd om
met de wederopbouw te kunnen beginnen.
Pas in 1954 had de N.V. Britannia voldoende
geld bijeen voor dit prestigieuze project. De
eerste bouwfase bestond uit een paviljoen met
restaurant, een lobby, vergader- en feestzalen
en een dienstwoning. Architect Joost Boks
maakte eerder naam met het bouwcentrum
in Rotterdam en een aantal exclusieve villa's.
Zijn stijl kwam voort uit de Bauhausbeweging.
Hij voegde er een extra dimensie aan toe door
kunstwerken in het ontwerp op te nemen. Ook
het interieur werd onder zijn supervisie inge
richt, waardoor een totaalconcept werd bereikt.
De 84 meter lange mozaïekband, die niet
alleen over de voorgevel en balkons aan de
buitenkant, maar ook binnen in het restau
rant doorloopt, vormt een hoogtepunt uit
het werk van Louis van Roode. Vele malen
werden vanuit Rotterdam excursies naar hotel
Britannia georganiseerd om dit fenomeen te
bekijken. Daarnaast fungeerde het gebouw als
ontvangstruimte voor hoge gasten die bij de
Koninklijke Schelde Groep en andere bedrijven
op bezoek kwamen.
Vijfjaar na de bouw van het paviljoen werd een
hoteldeel toegevoegd. Joost Boks had hierover
de supervisie, maar de uit voering berustte bij
zijn collega in de maatschap, Bram Middelhoek.
De voorkant van de hoteltoren werd door Louis
van Roode eveneens van mozaïeken voorzien.
Hierin is de ontwikkeling van de kunstenaar
naar een meer abstracte stijl goed waarneem
baar.
In de loop van de tijd zijn er om de bedrijfs
voering te vergemakkelijken verschillende
verbouwingen uitgevoerd. Zo is er een vloer in
het restaurantgedeelte aangebracht, waardoor
mozaïeken werden vernield en bovendien het
ruimtelijk effect van de vide verloren ging. Op
de parkeerplaats kwam een appartementen
complex. Verschillende kleinere ingrepen, zoals
het aanbrengen van overdekte terrassen en
verplaatsing van de hoofdingang hadden een
minder desastreus effect.
Strijd voor behoud
In 2004 verkreeg projectontwikkelaar Loostad
een sloop- en bouwvergunning. Er lag een
plan voor een toren van maximaal zestien
verdiepingen. Het paviljoen zou na verwijde
ring van de mozaïeken ook worden gesloopt.
De gemeente Vlissingen, verschillende belan
gengroepen en de projectontwikkelaar gingen
ervan uit dat voor de sloop de mozaïeken
zouden worden verwijderd en aangebracht op
de mozaïekschool (een basisschool, die in het
geheel geen relatie had met Britannia), of langs
de boulevard. In beide gevallen zouden deze
niet gespaard blijven voor vandalisme.
In februari 2006 ondernam Heemschut een
ultieme reddingspoging in gesprekken met ver
schillende organisaties, de projectontwikkelaar
en de wethouder. Daarop hebben wij een plan
ontwikkeld om het paviljoen op de rijksmonu
mentenlijst te krijgen. Heemschut overhandigde
een compleet dossier van de bouwgeschiedenis
met oorspronkelijke tekeningen en een serie
zeldzame foto's aan de RACM. De aanvraag
bij de RACM werd gehonoreerd. Dit betekent
dat het paviljoen van Britannia een tijdelijke
bescherming krijgt in afwachting van een
mogelijk definitieve plaatsing op de rijksmonu
mentenlijst.
Restauratieplan
Direct nam de projectontwikkelaar contact met
ons op. In het hoofdkantoor van Loostad in
Apeldoorn werd eind november een principeak
koord bereikt over de te restaureren onder
delen. In overleg met het architectenbureau
van den Hoeven in Harmeien is dit technisch
verder uitgewerkt. In ieder geval de voorgevel
van het paviljoen blijft gespaard. De feestzaal
zal gesloopt worden. Deze heeft geen archi
tectonische, maar wel een hoge emotionele
waarde. Herbouw als multifunctionele ruimte
36 Heemschut februari 2007
