*r
M
ff u
-H
ffel
r_
h fl
Heemschut Actief
lil
Amsterdam
Groningen
6
r i
prr 4
J> fM A
2
i
i
m T
*-
i i
1 i
i
i i
r-4 r-
De Dam
2. Amsterdam
Het paleis op de Dam.
Verklaring der cijfers:
1 Burgerzaal,
2 Galerijen,
3 Burgemeesterskamer,
4 Oude Raadszaal of burgemeestersvertrek,
5 Vroedschapszaal,
6 Schepenzaal,
7 de Vierschaar.
De dienstlift van het Koninklijk Paleis
Amsterdam - In oktober 2005 is de Rijks
gebouwendienst begonnen met de renovatie
van het paleis op de Dam. Het Stadsdeel
Centrum van Amsterdam heeft de bouwver
gunningen afgegeven. Dit voorjaar ontstond
opschudding over de sloop van een trap.
Het paleis werd tussen 1648 en 1665
gebouwd als stadhuis van Amsterdam door
stadsbouwmeester Daniël Stalpaert naar
ontwerp van Jacob van Campen en bleef tot
1808 stadhuis. Koning Lodewijk Napoleon
maakte er een paleis van. In de 20ste eeuw
werd het gebouw meermalen gerestaureerd,
waarbij de verbouwingen van Lodewijk
Napoleon ongedaan werden gemaakt. Het
rechthoekige gebouw heeft twee binnen
plaatsen. De plattegrond van het paleis in
zijn eerste opzet laat zien dat er vier trap
penhuizen zijn nabij de vier hoeken. Het
trappenhuis waar wij het over hebben is het
diensttrappenhuis links boven.
Op verschillende plaatsen zijn eerder al drie
kleine liften aangebracht, die elk slechts een
verbinding maken tussen enkele verdie
pingen. Het diensttrappenhuis reikt echter
nog wel van de kelder tot de zolder. Op de
tekening zien we muren waartussen de
trappen zijn ingeklemd, deze muren hebben
de lengte van de trap. Een centrale trap leidt
naar een tussenbordes, waarna twee trappen
symmetrisch naar het volgende bordes leiden,
vervolgens weer een centrale trap naar de
volgende verdieping.
De nieuwe lift komt op de plaats van een van
het symmetrisch geplaatste tweetal
betonnen trappen tussen de zijkant van het
trappenhuis en een tussenwand. De bor
dessen worden hierbij niet aangetast. Volgens
de Rijksgebouwendienst wordt de ingreep
omkeerbaar uitgevoerd. De ruimtelijke wer
king van het trappenhuis is niet zo groot, het
zijn dan ook geen statietrappen.
De Commissie Amsterdam hoorde van het
gerucht dat bij de restauratie een historische
trap zou moeten wijken voor een dienstlift.
Zoals altijd reageren wij zodra wij de situatie
ter plaatse hebben opgenomen. In dit geval
niet. We lijken te maken te hebben met een
staatsgeheim. De Rijksgebouwendienst had
meer openheid moeten betrachten bij de
publicatie van de restauratieplannen.
Tekeningen lagen niet ter inzage. Door deze
geheimhouding werd onnodig argwaan
gewekt.
De Rijksdienst voor de Monumentenzorg valt
onder het ministerie van Onderwijs, Cultuur
en Wetenschap. De Rijksgebouwendienst is
een onderdeel van Vrom. Kennelijk hebben
deze ministeries onvoldoende overleg gehad
en waren de plannen niet duidelijk op detail
punten. Voor de bouwvergunning hebben
slechts enkelen de situatie ter plaatse mogen
bekijken. Hun conclusie was dat de renovatie
zeer zorgvuldig is opgesteld. 'Het ging om
het weghalen van delen die niet bijzonder
historisch zijn. Zelfs bleek, dat de trappen uit
de dertiger jaren van de vorige eeuw waren.
De aantasting woog niet op tegen de functi
onele voordelen van de nieuw te bouwen lift.'
Leen Eelman, voorzitter Commissie Amsterdam
Het Blauwe Dorp
Groningen - De Groningse commissie van
Heemschut heeft een monumentaanvraag
ingediend bij B en W van Groningen. Het
gaat om de randwoningen van het Blauwe
Dorp die door sloop worden bedreigd. De
commissie is van mening dat deze rand
woningen de status van gemeentemonument
verdienen op grond van hun cultuur
historische, stedenbouwkundige en architec
tuurhistorische waarde, vanwege de gaafheid
van het complex waarvan ze deel uitmaken
en de zeldzaamheid van een dergelijke buurt
in de stad Groningen.
Het Blauwe Dorp is de naam van een
arbeidersbuurt in het centrum van de
Bloemenbuurt, in het zuidoostelijk deel van
de Groningse Oosterparkwijk. De gemeente
Groningen bouwde het Blauwe Dorp vlak na
de Eerste Wereldoorlog. De architect was
ir. J. A. Mulock Houwer, directeur van
Gemeentewerken.
6 Heemschut oktober 2006
