Kersbergen
V..v. 1
I
Creëer mier sfeer u>te£
authentieke, materialen!
-vf.
-i
M
[riH
Bewondering voor wie dit
erfgoed tot nieuw leven
brachten.
Oude bouwmaterialen
Plavuizen van div.
afmetingen
Handvormstenen
Straatklinkertjes
J. van IJken b.v.
Walnootberg 8 3755 BP Eemnes
Tel. 035 - 5389752 fax. 035 - 5312169
www.oudebouwmaterialen.nl
ma. t/m vr. 8.30 tot 17.00 uur
zat. 8.30 tot 16.00 uur
Brede vLoerdelen
Schouwen, marmer etc.
Jugendstill tegels
In de Grote Synagoge in Amsterdam,
aan het J.D. Meijerplein, is sinds de oorlog
weinig meer over van het oorspronkelijke
interieur. De gebouwen zijn in gebruik bij
het Joods Historisch Museum.
Foto Heemschut
wijze is gehanteerd. Twee goede voorbeelden
vindt men aan de oever van de oude
Zuiderzee: de synagogen van Enkhuizen
(1791) en Kampen (1846-1847).
Een Joods architect van een Nederlandse
synagoge ontmoet men pas in de tweede
helft van de 19e eeuw - en wel Leon Winkel,
de ontwerper van de synagoge te Delft met
haar klassieke tempelfront (1861-1862). Voor
de hand ligt dat in zijn tijd en nog lang
daarna veel gebruik is gemaakt van neo
stijlen. De neogotiek vind men bij voorbeeld
terug bij de charmante kleine synagoge van
Culemborg (1867-1868) en de veel grotere
van Zwolle (1898-1899) die pronkt met een
fors gotisch venster met roosmotief in de
voorgevel.
Het is duidelijk dat men in deze tijd gezocht
heeft naar een 'typisch-Joods' bouwkundig
idioom. Meestal kwam men niet veel verder
dan een raamtracering in de vorm van de
'mageen Davied (de 'Davidsster') of een
gevelbekroning met de Stenen Tafelen. Soms
zocht men als het ware een surrogaat in ont
leningen aan de oude 'Moorse' of
Islamitische bouwkunst. Bij de decoratie van
de monumentale synagoge aan de Groningse
Folkingestraat (1905-1906) heeft men bij
voorbeeld teruggegrepen op die van een 13e-
eeuwse synagoge te Toledo, duidelijk 'Moors'
van inspiratie. Het ontwerp van deze
synagoge vertoont overigens ook Christelijke
invloeden. De meest monumentale 20e-
eeuwse synagoge in Nederland is stellig die
van Enschede (1927-1928), ontworpen door
K.P.C. de Bazel en A.P. Smits. Evenals de
Groninger synagoge is zij recent gerestau
reerd.
In dit boek wordt terecht ook aandacht besteed
aan de vele kleine (voormalige) synagogen
die men over heel Nederland verspreid aan
treft. Zij vormen toch in al hun eenvoud een
waardevol deel van het Nederlandse cultuur
goed. Dit boek stelt ons in staat, mede door
de talrijke fraaie illustraties, er een goede
^iii]
119111
indruk van te krijgen. Het inspireert ook tot
bewondering voor de vaak weinigen die na
de oorlog dit erfgoed tot nieuw en waardig
leven hebben gebracht.
Ph. Bosscher is redacteur van Heemschut
Edward van VoolenPaul Meijer - met foto's van
Willy Lindwer - Synagogen in Nederland, Zutphen
(Walburg Pers) 2006, 175 p. (ISBN 90 5730 381 7)
Antieke metselstenen Gebruikte dakpannen Oude boerenplavuizen Witjes (replica)
Bezoek onze showroom! Ruim assortiment van nieuwe natuursteen vloeren
Diverse soorten hardsteen, leisteen, marmer en travertin.
Geopend maandag t/m woensdag op afspraak. Donderdag en vrijdag 8.00 tot 17.30 uur. Zaterdag 08.30 tot 16.30 uur
NATUURSTEEN VLOEREN OUDE BOUWMATERIALEN
I De Zodeslaaen 5 4233 GK Ameide
De Zodeslagen 5 4233 GK Ameide
Telefoon 06-22417280 06-2311 2502
www.oudebouwmaterialen.com
oktober 2006 Heemschut 33
