Volkshuisvesting in hout
Overzees erfgoed
Vervangen van erfwoningen voor slaven in Paramaribo
Olga van der Klooster - De Nederlandse invloeden in voor
malige koloniën worden soms gekoesterd, soms raken ze in
verval. In dit themanummer aandacht voor de kansen en
bedreigingen in Paramaribo en op Aruba. Aan het begin van
de 20ste eeuw gingen ook in Suriname stemmen op om de
rol van de overheid bij volkshuisvesting te versterken. In de
stad Paramaribo was het vooral slecht gesteld met de erf
woningen. Dat waren onderkomens die eigenaren voor hun
slaven op de achtererven van hun huizen hadden gebouwd.
VENEZUELA
GUYANA
FRANS
GUYANA
SURINAME
ZUID AMERIKA
1. Een Bruynzeelwoning aan de Doekhiweg.
Foto's: Olga van der Klooster
PARAMARIBO
BRAZILIË
B ij grotere stadshuizen vond men straatjes
met onderkomens voor ongeveer dertig
slaven. Het waren voornamelijk negerkamers
- barakken met reeksen kamers - en kleine
gezinswoninkjes in de vorm van een recht
hoekige 'kernwoning' onder zadeldak, met
één of twee kamers, soms met een zoldertje.
Open galerijen voor ventilatie hadden deze
meestal niet. Voorzieningen voor de was,
toilet en koken waren gemeenschappelijk en
stonden los van de huizen.
Laat ons nu een vlugtigen blik slaan op de
woningen der slaven, zoo die in de kolonie
Suriname voorkomen. Eene hoeveelheid men
sehen wonen in van hout opgeslagen huizen,
die onder den naam van blokken neger
huizen, alhoewel goed en sterk gebouwd,
veel te laag bij den grond zijnwaarin, onder
lange daken vereenigd, veel te weinig vrije
doorspeling van lucht is; waarin des nachts
ontegenzeggelijk eene dierlijke uitwaseming
moet bestaan van menschen
J.G. Broese, Een stem uit Suriname in het
belang der negerslaven, 1855.
Na de afschaffing van de slavernij in 1863
veranderde een groot aantal achtererven in
krottenwijkjes waar de armsten van de stad
onderdak vonden. Het water uit de put was
vaak verontreinigd. Soms was er geen toilet
meer en liet men de erven door regenbuien
schoonspoelen. Afwatering was gebrekkig.
Omdat de erfwoningen op lage neuten
stonden, vond men onder de vloeren hele
broeinesten van muskieten.
Op 21 oktober 1911 werd de Surinaamse
Woningverordening van kracht. Voor de
bouw van woningen bleef men zoals
oktober 2006 Heemschut 11
