Utrecht wint en heeft verloren
Redding
j
Peter Donkersloot - Tegen het plan om onder
het Lueasbolwerk in Utrecht een parkeergarage
te bouwen is vier jaar strijd geleverd. Pas na de
jongste raadsverkiezingen dit jaar keerde het tij.
Heemschut, Vereniging Oud-Utrecht, Vereniging
Comité Behoud Lueasbolwerk en stichting
Singelgebied Utrecht stonden op verlies.
De gemeente legde echter alsnog alle voor
bereidingen stil. Utrecht vond het niet meer
zo'n goed plan.
Geen parkeergarage onder Lueasbolwerk
Het Lueasbolwerk in Utrecht krijgt toch
geen ondergrondse parkeerfunetie.
Foto's De Zavel, Utrecht.
uist in diezelfde periode verklaarde de Raad
van State het hoger beroep van Heemschut
en anderen over de monumentenvergunning
ongegrond. Evengoed een teleurstellend
verlies.
Het Utrechtse Zocherplantsoen is een van de
slechts vijf stadsparken op de rijksmonumen
tenlijst. Nooit was er verschil van mening
over de cultuurhistorische waarde, al was er
sprake van verwaarlozing. Dit leidde tot een
stapsgewijze opknapbeurt, waar het onder
deel Lueasbolwerk van werd uitgezonderd.
Ondanks dat al in 1996 een
Cultuurhistorische Effectrapportage rand
voorwaarden verbond aan ingrepen in dit
plantsoen en er resten van de stadmuur en
torens in de bodem te verwachten zijn, moest
hier een 25 meter diepe cilindrische parkeer
garage komen. Bovengronds zouden in- en
uitritten en dienstgebouwen komen. Na de
bouw van de garage zou het gesloopte park
worden teruggebracht.
Tegen deze aanpak liepen Heemschut en
andere actievoerders met de deskundige hulp
van professor dr. Aart JJ. Mekking te hoop.
Het park zou een Zocheriaanse reconstructie
op een nieuwe ondergrond worden. Als een
foto, zonder het echte monument. Een rijks
monumentale status voor het Lueasbolwerk
zou ondenkbaar worden. Het 'aanvaardbaar
compromis' waarover de gemeente repte in
de afweging tussen monumentale en ver-
keersbelangen ging mank. De Rijksdienst voor
de Monumentenzorg deelde aanvankelijk de
mening van Heemschut dat nut en noodzaak
van het plan voor deze plek ontbraken, maar
zag later wel heil in de geboden compen
satie: elders in de binnenstad zouden auto's
van de grachten verdwijnen.
Vier jaar lang was de ondergrondse garage
een politiek geloofsartikel zonder nader
onderzoek, zoals voor wie de garage moest
dienen en waarom deze plek als enige
geschikt was. Aan de aantasting van het
beschermd stadsgezicht werden al helemaal
geen woorden vuilgemaakt.
Binnen de Utrechtse politiek groeide het
'voortschrijdend inzicht' dat een garage
onder het Lueasbolwerk een niet zo gelukkig
besluit was. In de aanloop naar de jongste
verkiezingen werd dat zelfs openlijk gezegd.
Reden voor Heemschut en de anderen om tijd
te winnen. Die opzet slaagde. Het beroep
werd verloren, maar de bouwactiviteiten
werden toch stilgelegd.
Voor de Heemschutter valt er veel te over
denken. Een monumentenwet die nergens
een toetsing van nut en noodzaak voor
schrijft is volgens mij geen monumentenwet.
Iets om mee te nemen in de evaluatie van de
Monumentenwet 1988? Daarbij kan dan ook
de rol van de RDMZ, als partner of als plicht-
verzaker, worden meegenomen
In elk geval is duidelijk, dat het aangaan van
een procedurestrijd tegelijk met actievoeren
op het publieke en politieke front nog onver
wachte winst kan opleveren.
Drs. P. Donkersloot is technisch adviseur plano
logie in de provinciale commissie Utrecht.
augustus 2006 Heemschut 15
