Provinciale Cultuurfondsen voor Monumenten
Restauratiefonds
In 2000 staken het Prins Bernhard Cultuurfonds en het Nationaal
Restauratiefonds de koppen bij elkaar. Twee particuliere
instanties die zich ieder op hun eigen wijze inzetten voor het
behoud van het monumentale bezit in ons land. Gezamenlijk
kwamen zij tot het initiatief om een financiële mogelijkheid te
creëren voor eigenaren van monumenten die geen aanspraak
kunnen maken op subsidieregelingen van het rijk. Dat initiatief
heeft inmiddels geleid tot de oprichting van negen (provinciale)
Cultuurfondsen voor Monumenten.
Nationaal Restauratiefonds
Heemschut
Monumenten die niet op de rijkslijst staan,
komen er financieel naar verhouding tot dat
moment altijd maar bekaaid vanaf. Gemeenten
en provincies beschikken over slechts beschei
den budgetten voor de vele provinciale en
gemeentelijke monumenten en beeldbepalende
panden die hun steun verdienen. Reden om
voor die categorie een list te verzinnen.
Waarom niet eens kijken of je met geld, méér
geld kunt maken?
Oneindig fonds
De provinciale fondsen die het Prins Bernhard
Cultuurfonds en het Nationaal
Restauratiefonds destijds voor ogen hadden,
moesten een heel ander karakter krijgen dan
een inzamelingsactie voor een kasteel of kerk.
Provincies, gemeenten en bedrijven steunen de
monumenten niet in een één-op-éénrelatie,
maar indirect, door een schenking aan een
fonds. Bovendien gaat het geld in een revolve
rend fonds. Het mooie van een revolverend
fonds is de 'recycling' van het beschikbare geld:
geld wordt niet weggegeven als subsidie, maar
uitgeleend. Rente en aflossing komen terug in
het fonds. Het geld kan dus steeds opnieuw
worden ingezet. Bovendien groeit de pot door
de betaalde rente, al is die laag. Verstandig
beheer van het geld dat in kas is, kan daar nog
een schepje bovenop doen. De Cultuurfondsen
voor Monumenten zijn in feite een bundeling
van het Revolving Fund-principe van het
Restauratiefonds en het Fonds-op-naam-prin-
cipe van het Prins Bernhard Cultuurfonds.
Adriana Esmeijer, directeur van het Prins
Bernhard Cultuurfonds, zegt daarover: 'De
gebruikelijke gang van zaken bij het Prins
Bernhard Cultuurfonds is dat iemand ons een
schenking doet of legaat geeft. Dat vermogen
beheren wij in een Fonds-op-naam; de
opbrengst daarvan gaat naar het doel dat de
schenker heeft bepaald. Wij waren daarnaast op
zoek naar een manier om andere fondsen op
naam in het leven te kunnen roepen. Voor ons
dient dit initiatief twee doelen: we kunnen een
nieuwe categorie monumenten steunen en
bovendien hebben we een prima instrument
waarmee we extra geld voor monumentenzorg
op tafel krijgen.'
Trigger Money
Joop Muilerman is als productontwikkelaar
namens het Restauratiefonds nauw betrokken
bij de totstandkoming van de provinciale
fondsen. 'Met deze regeling slaan we in feite
twee vliegen in één klap. Allereerst kunnen
eigenaren die tot nog toe 'buiten de boot
vielen', alsnog gebruik maken van een finan
cieel gunstige regeling. Daarnaast komt er via
de 'verdubbelingsmethodiek' extra geld
beschikbaar voor de monumentenzorg. Dat
werkt als volgt: Prins Bernhard Cultuurfonds
en Restauratiefonds hebben samen een bedrag
van 16 miljoen euro beschikbaar in een verhou
ding van tweederde-eenderde voor provinciaal
georganiseerde Cultuurfondsen voor
Monumenten. Op basis van het aantal gemeen
telijke monumenten en beschermde stads- en
dorpsgezichten in een provincie is dat bedrag
verdeeld over Nederland. Heeft een provincie
veel monumenten, dan is er een groter bedrag
gereserveerd. Dat geld kwam niet zo maar
beschikbaar. In de provincie moest eerst zelf
'nieuw' geld voor monumenten gevonden
worden', aldus Muilerman. Dat mag geld van
de provincie zelf zijn, van gemeenten, maar
Prins Bernhard Cultuurfonds
Prins Bernhard Cultuurfonds
Het Prins Bernhard Cultuurfonds is een
particulier fonds. Het doel is activiteiten
op het gebied van cultuur en natuurbe
houd in Nederland te bevorderen. Het
Fonds bestaat uit een landelijk bureau en
vijftien regionale afdelingen. Het
Cultuurfonds beheert de Cultuurfondsen
voor Monumenten.
I Nationaal
Het Nationaal Restauratiefonds is een
particuliere stichting. Het fonds bevordert
het behoud van monumenten door finan
cieringsfaciliteiten te verlenen en voor
lichting te geven. Het Fonds zorgt voor de
administratieve en financiële afwikkeling
van de leningen uit het Cultuurfonds.
december 2005
21
Met geld méér geld maken voor
goede restauraties
