Kasteel Ten Hove
25
En verder
Brand is erger
Column
De Vlietwoning beschermd
Trots op Peutz
Onbeschermd Groningen
5
36
38
40
Bad Domburg
oktober 2005
Heemschut
3
Boerderij De Vlietwoning in Naaldwijk is
erkend als Rijksmonument, maar de zorgen
blijven. Er is geen geld voor restauratie en
op enkele meters afstand ervan komt een
rotonde. 22
Mijnstof verdoezelde lange tijd de werken van
Peutz. Nu alles wordt afgestoft zijn de
inwoners van Heerlen weer trots op hun
architect. 33
Koop je een vervallen kasteel, vind je een deel
van het oude archief terug op zolder. Dat
materiaal vormde het eerste gereedschap voor
het kostbare herstel, waarvoor veel liefde,
kennis en doorzettingsvermogen vereist
was.
Beschermd stadsgezicht in Groningen wordt
aangetast en verdwijnt zonder dat de gemeente
kan ingrijpen. Achter een aantal gevels zitten
middeleeuwse casco's verscholen. Die zijn
vogelvrij; ontwikkelaars kunnen bouwen in
het stadsgezicht en slopen waar dat zo
uitkomt. 27
Na talloze procedurekwesties begint eindelijk
de restauratie van Badhotel Domburg, een
van de parels van Walcheren. 31
Heemschut Actief
Publieksevenementen
Nieuwe uitgaven
Ledenservice
Er hoeft maar een klein probleem de kop op
te steken en er wordt gemakkelijk een eind
gemaakt aan de slepende discussie met de
dooddoener 'Brand is erger'. Soms is een felle
vuurzee eigenlijk maar beter.
Een voorbeeld van dit laatste is het prachtige,
voormalige rijksmonument Van Dishoeckhuis
in Vlissingen. Dat stadspaleis ging een kleine
twintig jaar geleden verloren na een tientallen
jaren lang doorsmeulend bureaucratisch vuur.
Na die tragische sloop blijkt iedereen te hebben
verloren. Niet alleen de monumenten
beschermers, die aanvankelijk dachten het pleit
met glans te kunnen winnen, maar die aan alle
kanten gepasseerd uiteindelijk instemden met
sloop en herbouw op een andere plek.
Inmiddels weten we dat het slopen voortvarend
ter hand werd genomen, herbouw daarentegen
was al snel geen optie meer. Er was in de laatste
jaren voor de komst van de aannemer te veel
van het monument verloren gegaan.
De opdrachtgevers voor de sloop verloren
uiteindelijk ook. Het monument moest plaats
maken voor uitbreidende industrie, die inmiddels
zijn heil alweer ergens anders heeft gevonden.
De sloop was - achteraf - helemaal niet nodig
geweest. Slechts door een opeenstapeling van
elkaar opvolgende feitjes was het lot van het
Van Dishoeckhuis onontkoombaar geworden.
Indien de gemeente Vlissingen, nadat het
Van Dishoeckhuis niet langer in gebruik was
als stadhuis, een goede tijdelijke bestemming
had kunnen vinden voor het gebouw was het
monument misschien minder in verval geraakt
als nu door zeer langdurige leegstand wel
gebeurde. Juist dat voortgaande verval en daar
door oplopende herbouwkosten was voor het
Rijk uiteindelijk aanleiding toch maar sloop toe
te staan en subsidie voor herbouw te schrappen.
Zo viel vrij onverwacht definitief het doek.
Twintig jaar later bekijkt Vlissingen hoe het
industriële terrein van de werf De Schelde - na
eeuwen scheepsbouw aan de stad kan worden
teruggegeven. Daarbij valt het oog automatisch
op de plek waar ook al eeuwenlang het Van
Dishoeckhuis stond. Als er al een moment is
om een herinnering aan dat monument terug
te brengen in Vlissingen, dan is dat nu. Te veel
van het oorspronkelijke gebouw is verloren
gegaan of deels elders hergebruikt, maar de
ruimte is er - nog - wel. Iets van de monumen
tale contour zou als eigentijdse echo of
knipoog op de oorspronkelijke locatie kunnen
terugkeren. Er zou zelfs veel meer kunnen: de
gedetailleerde tekeningen van voor de sloop
zijn er ook nog! Na een vernietigende vuurzee
wordt onder dit soort omstandigheden soms
besloten tot herbouw van het gekoesterde
monument.
Na een minstens zo slopende bureaucratische
fik is herbouw eigenlijk nooit meer
bespreekbaar. Dan is brand niet erger.
Piet Arp