m
LJ
augustus 2005
Heemschut
19
msm&
kerken. De ene na de andere werd gesloten of
gesloopt. Het waren vaak prachtige gebouwen,
daar moest toch wel een andere bestemming
voor te vinden zijn? Zo ontstond mijn belang
stelling voor de makelaardij. Die keuze is
achteraf gezien, een hele goede geweest. Zo'n
totale verandering van beroep is goed. Het is
een verrijking van je leven. Maar voor je zo ver
bent, vergt het wel heel veel van je. De make
laardij is een zware studie en het vraagt een
totale omschakeling. Ik heb er bovendien nog
een paar jaar bouwkunde bijgedaan. Ik vond het
erg moeilijk, ik zat daar tussen allemaal jongelui
van twintig, tweeëntwintig jaar. Maar ik zette
door, want het is dan wel een beroep dat veel
van je vraagt, het is ook heel mooi. Er zijn vier
duizend makelaars in Nederland, en geen een
doet wat met die kerken. Dat is wel te begrij
pen, want je verkoopt veel makkelijker een
normale woning dan een kerkgebouw. Het zijn
lastig verhandelbare panden. Onze kracht is de
enorme expertise en het grote netwerk.'
De hoofdactiviteit van Reliplan is kerkelijk
onroerend goed, echt specialistenwerk.
Verkopen van kerken is niet makkelijk. In 1991
begon Reliplan met een inventarisatie. Vrijwel
alle 13.500 kerken werden gefotografeerd en
beschreven. Daarnaast ontstond een uitgebreid
netwerk dat Reliplan hielp een grote deskun
digheid te ontwikkelen.
Echte juweeltjes
In de jaren '90 zette de ontkerkelijking zich
versneld door. Kerkgenootschappen fuseerden,
één kerk was immers genoeg voor alle gelovi
gen. De kerk die leeg kwam te staan was
meestal de kleinere, bij de protestantse kerkge
nootschappen was dat in de meeste gevallen
een gereformeerde.
'Daar zitten echte juweeltjes tussen', vindt
Mickey Bosschert. 'Vooral de gereformeerde
kerken die in de jaren '20 verrezen, zijn mooi.'
Het zijn opvallende gebouwen die duidelijk de
'gereformeerde kernmerken' vertonen. Lage
zijgevels en hoge, schuin oplopende daken,
veelal bekroond met een klein torentje op de
nok van het dak. In de jaren '60 werden er nog
veel nieuwe kerken gebouwd. Lang niet alle
maal even geslaagd trouwens. Bosschert noemt
die minder fraaie kerken 'lelijke zeepkisten'.
Zoals gezegd is het de kunst om voor de objec
ten die Mickey Bosschert verhandelt, een
goede bestemming te vinden. Reliplan kijkt
eerst of er een ander kerkgenootschap is dat de
kerk wil kopen. En dan, als het even kan, graag
een dat redelijk aansluit bij de geloofsrichting
van de oorspronkelijke eigenaar.
Op de lijst geslaagde projecten van Reliplan
staan echter niet alleen kerken. Ook waterto
rens en oude kloosters kregen nieuwe gebrui
kers. Het Rosaklooster in Amsterdam-Noord
bijvoorbeeld, wordt nu verhuurd aan het Leger
des Heils. De eigenaar/verkoper heeft altijd
veel inspraak als het over de nieuwe bestem
ming gaat. Er spelen, heel begrijpelijk, veel
gevoeligheden mee. In een lege kerk begin je
niet zomaar een discotheek of de een of andere
dumpzaak. Mickey Bosschert onderzoekt ook
of er soms andere maatschappelijke instellingen
zijn die interesse tonen. Zij denkt dan aan
ouderenorganisaties of kinderdagverblijven.
Als de bestemmingsplannen het toelaten, kan
een lege kerk ook heel goed verbouwd worden
tot een appartementencomplex.
Investeren
In Oldruitenborgh heeft Bosschert fors geïn
vesteerd: Alleen al in het koetshuis (ooit in
gebruik als politiepost) en de andere woning op
het terrein, het zogeheten benthuis, is heel veel
verbouwd, gerestaureerd en gemoderniseerd,
zonder dat hun karakteristieke uiterlijk verlo
ren ging. Het zijn kleine, maar luxe hotels
geworden, bedoeld voor de toekomstige
congresgangers.
'Je moet inventief zijn qua bestemmingen.
Inventief zijn we mede geworden door ons
netwerk. Oldruitenborgh is erg mooi, maar je
moet er wel iets mee doen. Het landgoed is
voor honderd procent in handen van de
Reliplan Holding. De gemeente was zeer voor
zichtig met de verkoop van Oldruitenborgh,
leuk voor ons natuurlijk dat wij werden 'uitver
koren', De gemeente kende onze reputatie. Bij
de havezate hoort acht bunder bos, waarvan het
parkgedeelte (vrij toegankelijk voor het
publiek) bij de havezate blijft. Om redenen van
exploitatie houdt de gemeente het bosgedeelte
in eigendom. Een deskundige, iemand met
expertise zei, 'niet doen, dat Oldruitenborgh,
Oldruitenborg is altijd met zorg gebruikt.
Hier een gang en trappenhuis. Foto: Reliplan.
het is een prachtig landgoed, maar wat moet je
ermee?' We deden het tóch, wij zagen er wél
wat in. Zie het maar als een soort hobbyisme, in
zo'n geval neem ik maar een groot risico. Ik heb
er trouwens geen slapeloze nachten meer van,
die heb ik vroeger wel gehad. Oldruitenborgh
is nu van ons en als u mij vraagt 'doet je dat nog
wat?' zeg ik: Eigenlijk niet.'
Na dit gesprek volgt een kleine rondleiding
door de benedenverdieping van het ex-
gemeentehuis. Er wordt volop gewerkt aan het
opknappen van het interieur. De keuken alleen
al is een bezienswaardigheid op zich, met
mooie originele tegeltableaus, De raadzaal is
een imposante ruimte, met bijzonder fraai
ingelegd parket. De raadsleden hebben in de
loop der jaren weinig vernield aan de mooie
vloer. De gemeente was trouwens zo verstandig
om er tapijttegels overheen te leggen. De tegels
zijn intussen verwijderd, een vakman is druk
bezig om de houten vloer zijn oude luister
terug te geven.
Het moet gezegd: de ambtenaren hebben hun
voormalige raadhuis niet uitgewoond. Alleen
de onlangs verwijderde balies voor het publiek
waren een dissonant in de historische omge
ving.
In de trouwzaal, die nog steeds als zodanig
gebruikt wordt door bruidsparen uit het hele
land, staan authentieke meubels. Reliplan is nu
weer bezig met tien andere gebouwen.
'Allemaal rijksmonumenten, het is bijna te veel
voor één mens.'
