Hoog en laag langs de Nedeirijn Ria Koning Landelijke Heemschutdag 28 augustus De Via Romana, de voormalige Romeinse heerbaan tussen Nijmegen en Xanten, passeert een gebied dat lang een politieke en culturele eenheid vormde. Het past in de huidige tijd om op de Landelijke Heemschutdag een kijkje over de grens te nemen. 28 Heemschut augustus 2004 St.-Clemens in Wissel. Foto's auteur. Dankzij de verharde Via Romana hielden de soldaten, die 3 5 kilometer per dag liepen, 'droge voeten' en kon het goederentransport vlot verlopen. Deze Romeinse weg of heerbaan liep naar Keulen en was onderdeel van de handelsroute langs de Rijn. De rivier vormde eeuwenlang de grens of'limes' van het Romeinse Rijk in het noorden. De Keltische Eburonen bewoonden het gebied van de Nederrijn tot aan Keulen, tot de Romeinen hen vanwege hun verzet wegvaagden. Recente opgravingen brengen behalve Romeinse ook Keltische voorwerpen aan het licht die iets van de wereld van die verre voorouders ontsluieren. Het Nederrijns gebied vormde ook een eenheid in de vroege Middeleeuwen ten tijde van het Karolingische en Ottoonse Rijk toen West-Europa een eigen gezicht kreeg en een eigen gemeenschappelijke stijl ontwikkelde, het Romaans. In hun bouwwoede kozen de middel eeuwers voor kloosters en kerken van het basili- cale type. Als Karolingische bijzonderheid voegden zij een zogenoemd 'westwerk' toe, een hoge tussen torens opgetrokken westgevel. Karakteristiek voor de Ottoonse architectuur is afwisseling van zuilen en pijlers (alternerend stelsel), en galerijen. Voorbeelden zijn de grote Keulse kerken waarvan de stijl in het Rijnland is nagevolgd in de dorpskerken, zoals die van Zyfflich en Wissel. Brongebied In de late middeleeuwen domineerde het hertogdom Gelre de Nederrijn, boven Kleef, Gulik en Berg. Het Gelderse hof adapteerde de Franse hofcultuur en -stijl en gaf die daarmee door aan het Rijnland. Zelf was de Nederrijn vaak brongebied. Rond 1400 was het een centrum van lied- en gedichtencultuur. Twee Nijmeegse families, de Maelwaels en de Van Limburgs, waren toonaangevend in de schil derkunst en de verluchtiging van handschrif-

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 2004 | | pagina 30