Kerk café?
Anne-Marie ten Cate
Nasleep Volendam: Kerkje Spaarnwoude kampt met brandbeveiligingseisen
De desastreuze brand in café het Hemeltje in Volendam heeft
Nederland wakker geschud. Ruimtes met een gebruiksfunctie
worden aan strenge inspectie voor brandveilig gebruik onder
worpen. Terecht, maar in een monument zijn de noodzakelijke
voorzieningen niet altijd zo maar te verwezenlijken. Neem het
kerkje van Spaarnwoude. Op 7 mei 2002 werd het geïnspecteerd.
Aard van de inrichting: café, zo werd beslist. Want er wordt af en
toe een glas geschonken. Een casus, gezien
vergelijkbare problemen elders.
juni 2003
Heemschut
25
Vanuit de trein Haarlem-Amsterdam kan men,
turend over het Binnenliede, een zijrivier van
het Spaarne, in de verte het silhouet van het
hoger in het landschap gelegen kerkje van
Spaarnwoude ontwaren. Sinds jaar en dag
zetten twee instellingen, bestaande uit vrijwilli
gers, zich in voor het behoud ervan. Het Gilde
van de Stompe Toren, in 1983 opgericht, organi
seert evenementen om geld voor de exploitatie
te genereren. De Stichting vrienden van de
Stompe Toren houdt zich bezig met de instand
houding en het onderhoud van kerk en begraaf
plaats. De laatste heeft Peter Capelle, technisch
adviseur van de Provinciale Commissie
Heemschut Noord-Holland, aangetrokken om
een restauratie te begeleiden. Nu is hij belast
met aanpassingen, nodig geacht, nadat de
inrichting als een café en daarom onvoldoende
brandveilig was aangemerkt. Met een zekere
verontwaardiging bracht hij de in het rapport
vereiste aanpassingen in de commissievergade
ring aan de orde.
Kerstening
Het voormalige hervormde kerkje ligt op een
restant van een 5000 jaar oude strandwal en
niet zoals voorheen altijd gedacht op een terp.
Uittorenend boven het gehucht dat bestaat uit
enkele huizen, boerderijen en een uitspanning,
ligt het temidden van grafzerken. De naast
gelegen boerderij pacht de grond binnen de
Deuren moeten zich voortaan in de richting van
de vluchtweg openen. Een onmogelijke opgaaf,
omdat de oude getoogde deuren niet zonder
schade de meterdikke muur in kunnen draaien.
Ter hoogte van de trappartij is een beoogde
glazen wand ingetekend.
muren en weidt er schapen. Het bruidje - op de
zaterdag kan men in het kerkje voor de wet
trouwen - moet haar witte muiltje tussen de
schapenkeutels zorgvuldig plaatsen!
In 690 kwam Willebrord met zijn volgelingen
in Katwijk aan land en zo begon de kerstening
van Holland. Hij stichtte enkele moederker
ken, waarvan één de Egmunduskerk te Velsen
was. Vanuit deze kerk werden in
Kennemerland meerdere kerken gesticht,
waaronder een kapelletje in Spaarnwoude. De
eerste vermelding van Spirnerewald dateert uit
1063Het Spaarnwoud was een bos nabij het
Spaarne. In een akte van 1156 wordt voor de
tweede maal over het kerkje gesproken.
Dirk IV, graaf van Holland, kreeg de rechten
over de kerken in Holland, die toebehoorden
aan de abdij van Echternach.
Rond 1200 wordt Spaarndam een zelfstandige
parochie met een eigen pastoor en kreeg het
toestemming te dopen en te begraven. In die
Voormalige hervormde kerk te Spaarnwoude.
Foto's Paul Paris.
rmv,-»
begane grond
