De Klassieken
van,,.
Wm JGWESSELINK
Centraal tel.: 020 - 31 13646
Amsterdam Centrum - Amsterdam Z.O.
Utrecht - Naarden - Den Bosch
www.weijntjes.nl
AANNEMERSBEDRIJF
Veelzijdig en al meer dan 70
jaar actief in:
STEENHANDEL
MARTI EN MOL BV
16
Heemschut
Monumentencommissies
In 1983 treedt hij vervroegd uit in verband met
zijn gezondheid en wordt hij bestuurslid van
monumentencommissies en organisaties. Hij is
trouwens al vanaf 1966 betrokken bij de
Oudheidkundige Vereniging Flehite (oude naam
voor het oostelijk deel van de provincie
Utrecht). Hij helpt mee met de oprichting van
de eigen monumentencommissie van Flehite.
Ook is hij 21 jaar lid van de gemeentelijke
monumentencommissie van Amersfoort.
Hij wordt lid van de Provinciale Commissie
Utrecht van Heemschut, later lid van de gemeen
telijke monumentencommissies van Rhenen en
Veenendaal. Het prachtige historische stadje
Rhenen kent hij dan al goed, want als jongen
stuurden zijn ouders hem erop uit om kersen te
gaan kopen in Kesteren. Op de terugweg per
trein stapte hij uit in Rhenen, waar een kennis
van zijn vader, architect, hem de wederopbouw
van dit zwaar door de oorlog getroffen stadje liet
zien. De halve historische binnenstad was door
de Duitsers kapot geschoten. Cunerakerk en
toren bleven wonderwel gespaard omdat ze als
een oriëntatiepunt dienden voor de Duitsers, die
vanaf de Grebbeberg schoten. Het Oude
Raadhuis bleef ook gespaard, omdat het vanaf de
Grebbeberg in de zichdijn van de toren lag.
Delftse School
Hans Dekhuijzen is nog steeds enthousiast over
de manier, waarop de wederopbouw van Rhenen
gestalte heeft gekregen in de stijl van de Delftse
School, met veel baksteen en schuine zadeldaken.
Voor kleinere steden is de Delftse School een
meer voor de hand liggende stijl dan moderne
nieuwbouw in geval van wederopbouw. Goed
inpasbaar in de bestaande historische omgeving.
Liefst zou Hans de hele historische binnenstad
van Rhenen tot beschermd stadsgezicht zien
aangewezen, omdat dan de gemeentelijke monu
mentencommissie alle nieuwbouwplannen voor
de binnenstad kan beoordelen. Nu doet de
welstandscommssie dat. De monumentencom-
mssie telt wel een vertegenwoordiger van de
welstandscommissie, maar andersom niet.
Eigenlijk zouden de twee commissies geïnte
greerd moeten worden, vindt Dekhuijzen.
Wat vindt hij van de moderne nieuwbouw van het
nieuwe getneentehuis, een bakstenen doos met veel
glas, buiten de binnenstad?
Hans: 'Werkelijk keurig, maar zonder enige
uitstraling.'
Meer ingenomen is hij met het behoud, mede
dankzij Heemschut, van de Wilhelmina Mavo,
destijds opgetrokken in Amsterdamse School
stijl. De school is verbouwd tot appartementen
complex, maar de vroegere architectuur is
zichtbaar gebleven.
Je zit ook in de monumentencommissie van
Veenendaal. Daar zijn veel oude fabrieken.
Wat vindt je daarvan?
'Het gaat hier niet zozeer om de vraag of ze
mooi of lelijk zijn, maar vooral om de herinne-
ringswaarde. Je moet proberen nieuwe functies
voor die industriële gebouwen te vinden. Maar
vaak is nieuwbouw goedkoper dan herbestem
ming. Toch moeten we dat blijven proberen.'
Wat vind je van het huidige beleid van Heemschut?
'De naam Heemschut spreekt niet meer zo aan.
In de tijd van het ontstaan in 1911 had je in
Duitsland ook de Heimschutzbund en daarvan
was de term Heemschut afgeleid, maar tegen
woordig kennen de mensen die begrippen niet
meer. Wat de aanpak betreft: Heemschut
diende er, naast het initiëren van het welstands-
werk, vooral voor om de mensen liefde bij te
brengen voor het culturele erfgoed. Daarin is
Heemschut aardig geslaagd en daarom moet de
vereniging nu nieuwe wegen inslaan. Ik denk
dan vooral aan het landschap, dat zo verloedert.
Denk aan al die lelijke bedrijvenparken met hun
lelijke, felle kleuren. Daar moet Heemschut
meer aan gaan doen.'
Heb je mg een andere hartewens?
'Nou, ik zou het leuk vinden als alle binnenmu
ren van de Cunerakerk wit zouden worden
geschilderd zoals in het koor gebeurd is. Oude
Middeleeuwse kerken hadden bijna alle wit
gepleisterde muren, omdat bij gebrek aan elec-
triciteit het er toch zo licht mogelijk moest zijn.
Om technische redenen zou je de muren van de
Cunerakerk dan niet moeten pleisteren maar
wit moeten schilderen, zoals wel in het koor is
gebeurd.'
Hij vertelt nog een anekdote. 'Ik heb hier in
Rhenen eens aan een aprilgrap meegewerkt. Het
water in de Rijn was nogal sterk gestegen en als
deskundige gaf ik de waarschuwing af, dat voor
aantasting van de fundering van de Cuneratoren
moest worden gevreesd en instorting van de
toren dreigde. Met mijn portret in de krant erbij.
Er zijn altijd mensen, die daar dan in trappen.'
Drs. J. Kamerling is journalist cultureel erfgoed te
Amsterdam.
HANG- EN SLUITWERK
EXCLUSIEF UIT VOORRAAD
KrTon model jaren 1920-'40
Bornsestraat 4
7595 LG Weerselo
Tel. 0541 - 661265
Fax 0541 - 661134
- Restauratie
- Onderhoud
- Renovatie
- Oude bouwmaterialen
Erkend NVOB lid VCA gecertificeerd lid Stichting bouwgarant erkend leerbedrijf
Postbus 60 - 1870 AB Schoorl - Tel. 072-5091707
GROOTHANDEL IN OUDE BOUWMATERIALEN
IN- EN VERKOOP GEBRUIKTE STRAATSTENEN
GEBIKTE METSELSTEEN - DAKPANNEN - PLAVUIZEN
WANDTEGELTJES - IJZERWERK - HEKWERK - ENZ.
OPSLAG: Tel. 0224-215235
ZIJPERWEG 20 - INDUSTRIETERREIN LAGEDIJK SCHAGEN
juni 2003
