Heemschut 11 Groningse kant in het noorden zijn overgangs vormen naar boerderijtypen uit de aangren zende gebieden waarneembaar. De Drentse excursies voeren de deelnemers langs brinkdorpen waarin de boerderij een kenmerkend en onlosmakelijk beeld vormt. Men kan zeggen dat de Drentse boerderij de essentie vormt van het esdorenlandschap. Opvallend in de brinkdorpen is de relatie tussen de boerderijen en de openbare ruimten; de brinken en driften. Deze relatie is uiteraard een 'verkeerskundige'. De boerenschuur moest goed bereikbaar aan de openbare verkeers ruimte zijn gelegen en de grote schuurdeuren, de baanderdeuren, waren en zijn vaak nog alle maal aan de brink- of driftzijde gelegen. Naar de plaats van deze schuurdeuren is een onder scheid te maken in achterbaander- en zijbaan- der-type. Bij de boerderijen van het achter- baandertype ligt het woonhuis van de weg afgekeerd. Bij het zijbaandertype liggen woon huis en baanderdeur aan de weg. De latere boerderijen uit de 20ste eeuw zijn doorgaans met het voorhuis aan de weg gelegen. Boerderijtjes met woonbestemming. Zijbaander, gericht op een brink te Norg. Foto Sjoerd jantzen. Een verhaal apart vormt Veenhuizen dat ook deel uitmaakt van een van de excursie. Het opvallendste verschil van de landbouw van Veenhuizen met die op het oude Drentse land is misschien wel dat het grondgebruik vrijwel geheel losstond van de aard van het terrein. Hetzelfde perceel kon het ene jaar gras zijn, het andere jaar rogge-, akker of bremland, terwijl daarentegen in de Drentse dorpen het grondgebruik sterk verbonden was met de ligging en bodemgesteldheid. De afwisseling in landschap als gevolg van de landbouw was in Veenhuizen dan ook geheel anders dan die op het oude land. Het beeld wordt in Veenhuizen niet bepaald door de in gehuchten geclusterde boerderijen en de afwisseling van wat hoger gelegen akkers en wat lager gelegen graslanden met op afstand de heide. Typerend zijn juist de op regelmatige afstand gebouwde boerderijen, de afwisseling van kunstweide en akker en de rechthoekige ontwatering en ontsluiting. Excursie 1Via Westervelde naar Veenhuizen, Fledders, Zuidvelde, Norg, Langelo, Lieveren, Havezate Mensinghe, Roden, Foxwolde (Tichelhoes), Rolderwolde en terug via Foxwolde, Peize (boederij 'Overdiep'), Winde, Bunne, Donderen. Lunch in het Verenigingsgebouw te Veenhuizen. Excursie 2: Zuidvelde, Peest, Noorderes van Zeijen, Zeijen, Ubbena, Oude Molen, Gasteren, Anloo, De Schipborg (Berlage), Anderen, Rolde, boerderij 'Kamps', Ter Aard (Cremerhoeve). Lunch In Zeijen. Grote boerderij met aangebouwde schapenstal in Zuidvelde. Foto Sjoerd Jantzen. Boerderijtje met zijbaander in Norg. Nog als agrarisch bedrijf in gebruik. Bij het zijbaander type liggen woonhuis en baanderdeur aan de weg. Foto Sjoerd Jantzen. vingen te bedwingen en het vormt thans met zijn vakantiehuisjes en kampeerterreinen één van de attractieve voorzieningen van Norg. De benamingen van de bossen als Molenduinen, Langeloërduinen en Oosterduinen herinneren nog aan dit voorma lige stuifzandgebied. De zuidzijde van Norg grenst aan de eslanden. Tussen de kerk en deze eslanden liggen nog een aantal fraaie rietge- dekte Drentse boerderijen die bijna alle een niet-agrarische bestemming hebben. Brinkdorpen In Drenthe komt een grote verscheidenheid aan boerderijen voor. Dit is ten dele een gevolg van de verschillende perioden waarin ze zijn gebouwd en ten dele ook door regionale verschillen. Aan de randen van de provincie zoals aan de Friese kant in het westen en de juni 2003

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 2003 | | pagina 13