Drenthe:
Monumentale woonboerderijen
en ontginningsboerderijen
10
Heemschut
juni 2003
ontbreekt. Naast de boerderij staat de 'stook-
hut', waar vroeger gekookt werd. Achter de
boerderij ligt de vrij nieuwe melkstal.
De Oosterheerd is sinds 1810 bewoond door de
familie Siebinga, die eerst het beklemrecht op
deze boerderij bezat en later eigenaar werd. De
huidige eigenaren hebben het bedrijf overge
dragen aan de familie Van der Vlugt, die hun
bedrijfsruimten zullen laten zien.
Excursie 2:
Boerderijen op zand en klei'
De tweede excursie leidt door het coulissen-
landschap van zuidelijk Westerwolde naar het
open landschap ten zuiden van Zuidhorn. Na
het bezoek aan Oosterheerd bij Marum rijdt de
bus via Nuis langs het Iwemasteenhuis in
Niebert naar Midwolde, waar de lunch plaats
vindt. Na een blik op het interieur van de kerk
van Midwolde, wordt een bezoek gebracht aan
de boerderij van de familie Pastoor in het
gebied tussen Midwolde en Zuidhorn. Deze
boerderij, gebouwd in 1810 op een piekwaar
sporen van middeleeuwse bebouwing gevonden
zijn, wordt gerestaureerd en verbouwd tot
woonboerderij. De eigenaar zal zijn ervaringen
met dit rijksmonument delen met de deelne
mers aan de excursie. De boerderij ligt op een
kleirug, een oeverwal van de oude bedding van
de Oude Riet. Deze oude bedding ligt hoger
dan het omringende land: een bijzonder geval
van inversie.
Boerderij tussen Zuidwolde en Zuidhorn in
Groningen, gebouwd in 1810 op een plek waar
sporen van middeleeuwse bebouwing gevonden
zijn. De boerderij wordt gerestaureerd en
verbouwd tot woonboerderij. Op de Landelijke
Heemschutdag geeft de eigenaar een
toelichting. Foto Anna Huizinga.
Het Iwemasteenhuis, Niebot. Foto Anna Huizinga.
Net als Groningen biedt de provinciale
commissie Drenthe twee deelexcursies aan.
Start- en eindpunt is steeds Norg. Een zeer
oud brinkdorp dat al in de vroege
Middeleeuwen bekend was onder de naam
Nurech of Norich. Het dorp is ontstaan op
een hoger gelegen rug tussen het Grote
Diep in het westen en het oostelijk van het
dorp gelegen Oostervoortsche Diep.
Op deze hoger gelegen gronden ontstonden
door agrarische activiteiten de akkerlanden, de
oude essen. De door het aangevoerde slib
vruchtbare beekdalen van de beide Diepen
waren in gebruik als hooi en weilanden. Dat
Norg al eeuwen een belangrijk dorp is, blijkt uit
de zes brinken die het dorp telt en uit de
Hervormde Kerk uit de 13 de eeuw die met haar
zadeldaktoren (Friese invloeden) tot de
mooiste van Drenthe behoort. Deze kerk
neemt een centrale plaats in op de nagenoeg
rechthoekige brink die wordt geaccentueerd
door de hogere ligging van de kerk en de bege
leidende linden-beplanting rondom de kerk.
Twee grote, zeer oude (waarschijnlijk in 1671
geplante), snoeilinden domineren nog steeds de
Kerkbrink. De oudste kernen van het dorp,
daterend van voor 1200, zijn het Oost- en
Westeind.
Het dorp Norg grenst aan de noordzijde aan
een groot boscomplex. Dit boscomplex is pas in
het begin van de negentiende eeuw ontstaan.
Daarvoor was het een open, sterk geacciden
teerd terrein met zandverstuivingen en lage
begroeiing. Het huidige boscomplex werd in de
loop der jaren aangelegd om deze zandverstui-
