Heemschut 15 Standaardstolp in veel variaties Wie de Brandts Buys kent, de 'stolpenbijbel' bij uitstek met bijna 5 kilo documentatie over de landelijke bouwkunst in Noord-Holland, weet het: de stolp (of stelp) is een zeer bijzondere loot aan de Nederlandse boerderijenfamilie. Daarvan zijn de Beemster herenboerderij, het Waterlandse hooihuis en de Wieringer skuurskot- boerderij prachtige representanten. En wie zou den waar drastische ruilverkavelingen zijn uitgevoerd, of nieuwbouw en bedrijven de boventoon voeren. Het agrarisch- en land schappelijk erfgoed dat bijvoorbeeld in West- Friesland, Waterland of in de historische drie hoek Schermer-Beemster-Graft/De Rijp de eeuwen relatief gunstig wist te trotseren, vormt de culturele en economische aantrekkings kracht voor zowel buitenpoorters als inwoners. De karakteristieke stolpen in de polders en in de dorpslinten zijn daarbij essentiële elementen. Stolpboerderij in Zuidschermer. nieuwe bewoners wegwijs te bieden in de problemen bij (her)bestemming van stolp boerderijen. De jaren zestig tot tachtig blijken achteraf gezien cruciaal te zijn geweest. In een rapport dat in het kader van het boerderijenjaar 2003 verscheen, prijken snoeiharde gegevens. In de afgelopen 50 jaar verdween op landelijke schaal bijna de helft van het totale bestand aan histori sche boerderijen: van 190.000 naar 95.000! In Noord-Holland en zeker in Friesland geeft de boerderijenteller een iets gunstiger stand te zien, maar in de Randstad en in Noord-Brabant zijn de verliezen dramatisch. Dit hangt ener zijds samen met het enorme ruimtebeslag op het platteland (Randstad) en anderzijds het relatief grote aantal in combinatie met de geringe omvang van het boerenobject (Brabant). Vrienden van de Stolp In 1988 werd de BoerderijenstichtingNoord- Holland opgericht, gesteund door inmiddels meer dan 1.200 boerderijbewoners, de Vrienden van de Stolp. De belangstelling is danig gegroeid. Niet dat elke stolp heilig wordt verklaard en kostte wat het kost bewaard moet blijven, want de tijden veranderen en het landschap veran dert mee. Economische vooruitgang, uitbrei ding van steden en dorpen, aanleg van bedrij venterreinen en infrastructuur vormen een dynamisch proces. Maar de aandacht voor de landelijke bouwkunst is sterk toegenomen en ook voor de zo typerende landschappen in Noord-Holland. De opkomst van de vele his torische verenigingen bewijst dat, net als de groeiende belangstelling voor landschap en natuur, en het toegenomen streektoerisme en de dag- en verblijfsrecreatie. Het laatstge noemde onderneemt men liever niet in gebie- Gesloopte stolp bij Assendelft. De draak die op dezelfde plek verrees. april 2003

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 2003 | | pagina 17