34
Heemschut
februari 2003
In een verlaten hoek van het centrum van
Schagen doen alleen twee bouwvallige torens
nog vermoeden dat er ooit een slot stond.
De geschiedenis vertelt van een vierkant
kasteel, rond 1440 door Willem van Schagen
gebouwd in opdracht van Willem van Beieren
alias De Bastaard. Dezelfde plek werd al vóór
het jaar 1000 ingenomen door de Villa Scagha.
Het kasteel heeft door de eeuwen heen door
leegstand, financiële perikelen, vernieling en
verwaarlozing zoveel te lijden gehad, dat het
uiteindelijk aan het begin van de 19de eeuw
nagenoeg werd gesloopt. De gemeente mag
zich sindsdien alleen nog maar eigenaar
noemen van de resterende twee torens. Verder
was er een kerkhofje, de rest van het terrein
verviel tot wildernis en een plek om je behoefte
te doen en je auto kwijt te raken.
Een plek om te negeren, maar die zich wèl vlak
achter de markt bevindt, het levendige hart van
deze West-Friese stad met zijn prachtige Grote
Kerk.
Rond 1995 was het bij gebrek aan een kasteel
heer de burgemeester, die de opdracht aan een
bouwheer gaf een plan te maken voor de
wederopbouw van het Slot. Het toeval wilde,
dat dat weer een Willem Schagen werd, nu een
architect uit Nieuwe Niedorp, in het Noord-
Hollandse bekend om zijn vele restauraties van
monumentale panden.
Hij zag het niet als zijn taak een Slot te herbou
wen. Dat is vanouds een omgord, een
ommuurd of een omgracht naar binnen gericht
bouwwerk, dat geen pottenkijkers duldt. Het
moest met de twee bestaande torens een
modern slot worden, dat architectonisch, plan
matig en functioneel de relatie met de stad, het
centrum, de markt en zijn Grote Kerk moest
herstellen.
En dat is het geworden: het nieuwe kasteel
heeft een ridderzaal gekregen, waarin allerlei
culturele activiteiten kunnen plaatsvinden, een
onderkomen voor de V.V.V., hotelaccom
modatie, een trouwzaal en ruimte voor exposi
ties en symposia. Er werden twee nieuwe torens
bijgebouwd, de slotgracht wordt hersteld en de
openheid naar de stad werd vergroot door de
bouw van een poort naar de Grote Markt. Zo
heeft de bouw van het slot ook zijn positieve
invloed op de herinrichting van het centrumge
bied van Schagen en versterkt het de toeris-
tisch-recreatieve functie in de regio.
In augustus jl. werd het nieuwe Slot Schagen
geopend door commissaris van de Koningin
mr. J. Borghouts
Jan-Derk GerritsenHeemschut Noord-Holland.
Nieuwe /slotbrug/ tussen de gerestaureerde
restanten van het Slot in Schagen leidt naar de
nieuwbouw. Foto architectenbureau
W. Schagen
Modern slot in Schagen
