28
Heemschut
Zoekend naar oplossingen werd de totale
kelderverdieping aan een nauwkeurig bouw
historisch onderzoek onderworpen. Daarbij
kwamen vele bijzonderheden aan het licht. Zo
ook de vraag wat de functie van de toren in het
verleden was. Vermoedelijk is het een verdedi
gingstoren van lokaal belang geweest. Archief
onderzoek was in deze fase van cruciaal belang,
want de toren is in 1868 tot aan de eerste
verdieping afgebroken en herbouwd naar een
ontwerp van y. Brink Evers in een Willem II-
gothiek. De bevindingen van Andela worden
beschreven in een monografie over de Gelderse
Toren, die dit jaar zal verschijnen.
Bastiaan van de Kraats kwam met een fantasie
volle oplossing voor het industrieterrein van de
voormalige sojafabriek Cereol in de Utrechtse
wijk Oog in Al. De dag ervoor was hij op dit
onderzoeksproject afgestudeerd aan de TU
Delft. Het naastliggende terrein van TPG
(sorteerafdeling) komt ook vrij, dus voor de
stad Utrecht een kans om een groot gebied te
her ontwikkelen
De Stichtsche Olie- en lijnkoekenfabriek werd
in 1907 gesticht en vestigde zich langs het
Merwedekanaal. In 1930 ontstond rondom het
terrein de wijk Oog in Al. In de jaren vijftig van
de vorige eeuw breidde de fabriek fors uit.
Stankoverlast en explosiegevaar zorgden er
voor dat de fabriek steeds meer onder druk
kwam te staan en uiteindelijk werd uitgekocht
en uit de woonwijk vertrok. Een voor Nederland
unieke gang van zaken.
In 1998 werden het oorspronkelijke fabrieks
gebouw en de directeurwoning rijksmonument.
De centrale openbare bibliotheek in hartje stad
barst uit haar gebouw en enkele afdelingen zijn
al elders ondergebracht. De minder centrale
positie in Oog in Al zou geen belemmering zijn
voor verhuizing naar die plek. Maar project
ontwikkelaars liggen natuurlijk op de loer om
lucratieve woningbouw ter plaatse te realiseren.
Er bevinden zich op het terrein, behalve de
rijksmonumenten, een silogebouw en een
extractiegebouw uit 1952 van H.F. Menens,
die Van de Kraats in zijn plan hergebruikt.
De silo bestemt hij tot boeken en cd-depot.
Met een code en een druk op de knop halen
robots het gewenste boek uit het depot en
gooien het in de trechter. De werkende robots
worden met verschillende kleuren verlicht en
zijn over de hele stad te zien. De grote fabrieks
hal bestemt hij tot multifunctionele ruimte. De
verschillende onderdelen worden door middels
van nieuwbouw aan elkaar gekoppeld.
Rondom het terrein projecteert Van de Kraats
een parkachtig geheel, daarbij inbegrepen het
ernaast gelegen buiten van Jonkheer Meijster.
Zal de gemeente Utrecht op dit plan ingaan?
Laat lucrativiteit nu eens ondergeschikt zijn
aan creativiteit en de gemeente kiezen voor een
combinatie van wonen en recreatie.
Meer informatie op de website van Bastiaan van
de Kraats (www.demanmetderodehelm.nl).
Agnes Hemmes studeerde af aan de Universiteit
van Leiden op het onderwerp 'traditie en
vernieuwing binnen de 16de eeuwse vesting
bouw; het bastion Sonneburgh te Utrecht'.
Bijna niemand weet dat onder het bastion,
februari 2003
www.demanmetderocIeheflrrLnl
Vogelvlucht aquarel van het terrein van de
voormalige sojafabriek Cereol in de Utrechtse
wijk Oog in AI. In het midden de siloLinks her
te gebruiken pakhuizen mulitmediaruimten
erachter het extractiegebouw en de
directeursvilla. Rechts een nieuw te bouwen
studiezaal en depot Aquarel van bedenker
B.P. van de Kraats
Vestingbouw
De tranformatie van de silo tot boekendepot
Van links naar rechts de bestaande toestandde
indeling in compartimenten, de silo klaar voor
gebruik
A
