i n h !WrïïWTTTTÏÏ|TT7!(T! ffTHfUTfi
Heemschut
9
Ik noem drie elementen in de werkwijze van de
Projectgroep die essentieel waren om tot een
breed gedragen nieuw plan te komen.
Het proces om tot een nieuw plan te komen,
was transparant. De Projectgroep vergaderde
openbaar; alle informatie was voor iedereen
toegankelijk, ook via de website www.aahnarkt.nl.
Het aanvankelijk toch wel aanwezige grote
wantrouwen, vooral ten aanzien van het
gemeentebestuur, heeft geleidelijk een 'gezon-
de'omvang gekregen.
De Projectgroep trad op als een 'opdrachtge
ver' die zo helder mogelijk inhoudelijk formu
leerde wat hij het beste vindt passen bij de Leidse
binnenstad. Typisch voor de stad Leiden is
bijvoorbeeld haar kwaliteit van cultuurstad.
Een culturele trekker en een cultuurtuin in het
Aalmarktgebied kunnen deze kwaliteit verster
ken. Bij het van tafel genomen plan van het
gemeentebestuur was een punt van kritiek dat
de gemeente zich teveel had laten leiden door
de belangen en opvattingen van de projectont
wikkelaar en te weinig door de kwaliteiten van
de stad.
De projectgroep kon fundamentele vragen aan
de orde stellen. Vragen als: hoe verhoudt het
Aalmarktgebied zich tot de andere delen van de
binnenstad? Hoe passen een parkeergarage en
een tram door de Breestraat (de Rijn Gouwe
Lijn) in de verkeerscirculatie van de
(binnen)stad? Tot de aanvankelijke schrik van
raadsleden werd op structuurplanniveau funda
menteel en integraal nagedacht over de binnen
stad. Concreet leidde het tot nieuwe visies over
wat het centrum van de binnenstad is en over
de parkeergarage in het Aalmarktgebied.
Het Aalmarktgebied omvat bouwblokken die
de oudste kern van Leiden vormen .Jan Droge
van het Leidse bureau voor bouwhistorie
Dröge deed in 2000 een cultuur- en bouw
historisch onderzoek in het Aalmarktgebied.
Hierbij zijn belangrijke nieuwe bouwhistori
sche gegevens bekend geworden. Met het
rapport Dröge en de reacties van historische
verenigingen en de RDMZ op eerdere plannen
heeft de Projectgroep terdege rekening gehou
den. Ten opzichte van vorige plannen is het
plan van de Projectgroep NAP subtieler en
meer op de maat en het ritme van de binnen
stad toegesneden, bijvoorbeeld bij de stegen en
bruggetjes. Het historisch erfgoed wordt
respectvol behandeld. Daarnaast is er ruimte
voor eigentijdse verrijkingen.
Inmiddels is bekend dat de gemeente de
Projectgroep NAP blijft betrekken bij de
verdere procedure. Er is nog een lange en waar
schijnlijk ook moeizame weg te gaan. Het plan
van de Projectgroep is nog niet aanvaard door
het College van B en W en de gemeenteraad.
De Projectgroep heeft zelf nog een aantal
punten, die zij nader uitgewerkt wil zien. Het
gaat dan om kwesties als het laad- en los-
probleem van V&D, het wel of niet behouden
van het voormalige gymnastieHokaal in de
cultuurtuin, zichtlijnen en garanties dat zich
inderdaad kwaliteitswinkels zullen vestigen in
het Aalmarktgebied. Het beeldkwaliteitplan
van Wytze Patijn voor het Aalmarktgebied zal
inspiratie blijven geven voor verdere discussies
over concrete uitwerkingen.
De uitvoering van een aanvaard Aalmarktplan
zal ongetwijfeld nog veel procedurele en finan-
ciële voeten in de aarde hebben. De realisering
van de revitalisatie van het Aalmarktgebied is
echter kansrijker dan ooit. Fasering bij het
uitvoeren van projecten is in het nieuwe plan
goed mogelijk; de gemeente is inmiddels
niet meer exclusief gebonden aan de project
ontwikkelaar MAB; maar bovenal: er is
maatschappelijk draagvlak voor het nieuwe
plan.
Recentelijk zijn harde noten gekraakt over het
gebrek aan bestuurskracht van de gemeente
Leiden. Het niet tot uitvoering weten te
brengen van ambitieuze plannen is een symp
toom van dit gebrek, evenals het ontbreken van
bondgenoten. De nieuwe aanpak voor het
Aalmarktgebied is voor het stadsbestuur een
unieke kans om gemotiveerde burgers, die ook
een grote mate van deskundigheid blijken te
hebben en daarin zeker niet onderdoen voor de
gemeentelijke organisatie, aan zich te binden.
Het ontstaan van de Projectgroep NAP ging
niet van harte, maar leverde uiteindelijk een
bijzonder voorbeeld van bestuurlijke vernieu
wing op. De leden van de Projectgroep NAP
willen graag trots zijn op een gemeentebestuur
dat samen met zijn burgers de stad koestert,
vernieuwt en versterkt.
Mr. C.J.D. Waal is de onafhankelijke voorzitter
van de projectgroep Nieuw Aalmark Plan. Hij is
voorzitter van de KNOB en de Vereniging Oud
Leiden. In de jaren 1974-1984 was Cees Waal
wethouder onder andere voor ruimtelijke ordening.
stadsvernieuwingopenbare werkenverkeer
monumentenzorg en binnenstadsbeleid en loco-
februari 2003
I
Entree van een nieuwe glazen winkelpassage
aan de Stille Rijn ter plaatste van pand nr.8, dat
moet wijkenIllustraties Kuiper Compagnons,
Rotterdam
Historische kwaliteit
Vervolg
Nieuwe voorgevel AalmarktschooL Op de
begane grond komt een theatercafé. Op de
eerste verdieping een nieuwe kleine zaal voor
de StadsgehoorzaalOp het dak komen
kantoorruimten voor de Stadsgehoorzaal
