Dilemma's bij bescherming
m
ia
Grondbeginselen voor restauratie
Hans Bollebakker
Wat is het standpunt van Heemschut in het beschermingsdebat,
hoe dragen wij dat effectief uit en tot welke koers dient dat in de
komende jaren te leiden? Zonder pretentie tot volledigheid een
korte beschouwing over de beginselen van restauratie, om de
discussie op te pakken en als toetsingselement bij ingrepen aan
te reiken.
april 2002
Heemschut
7
Het restauratie- en beschermingsdebat zijn
nauw met elkaar verweven, immers bescher
ming impliceert ondermeer opvattingen over
restauratie, conservering, kopiëren, reconstruc
tie en eigentijds ontwerpen. Dilemma's zijn
ondermeer: handhaving van authenticiteit
versus gebruikseisen en handhaving historische
gegevens versus eigentijds ontwerp. In het
verlengde daarvan ligt de vraag: kunnen we
die opvattingen in de wet vastleggen? En voor
Heemschut meer specifiek de vraag: hoe er
op toe te zien dat daarmee niet de hand wordt
gelicht en, als dat wel zo is, welke middelen
ons ter beschikking staan, teneinde specifieke
ingrepen te verhinderen of nog beter tijdens
de planvorming te voorkomen?
Tijdschrift Heemschut als discussieforum
Een welkome aanzet tot de hernieuwde discus
sie is afkomstig van J.F.K. Kits Nieuwenkamp,
die in dit verband oproept tot reactie van
Heemschut ten aanzien van handhaving van
authenticiteit [Heemschut 2002 nr.1 p. 7].
Eerder [Heemschut 2001 nr. 6 p. 3] legt
M. Kuipers-Verbuijs de nadruk op restauratie-
en conserveringsopvattingen met als achterlig
gende vraag: welke van de twee verdient, in
welke situatie de voorkeur? Hoewel sinds
Violet-le-Duc - dus midden 19de eeuw - dat
gesprek niet van de agenda is geweest, zijn
beide voornoemde geschriften welkome impul
sen voor de discussie. Een van de antwoorden
kon wel eens zijn dat Heemschut ten behoeve
van zijn standpuntbepaling systematisch onder
zoek moet gaan doen naar bevorderende en
belemmerende factoren voor herstel bij func
tieverlies en/of herbestemming van monumen
ten. (De foto's tonen drie panden die verschil
lende malen van functie wisselden, waarvan er
Voorstraat 178, Dordrecht. Huis De Groene
Weyde 1745. Middenrisaliet. Bouwheer Johan
Herman Hallincq. Functies: Gebouwd als
woonhuis. In 20ste eeuw verbouwd tot R.K.
huishoudschool van de zusters. Na leegstand in
gebruik genomen als galerie met wooneenheden
op de etages. Gerestaureerd in 1990. Voorbeeld
van oplossing dilemma tussen restauratie van
nog schaars aanwezig authentiek interieur en
eigentijds ontwerpen. Architect: Andries
Lugten, Dordrecht.
Foto's auteur, opname 2002.
