Meer draagvlak voor
industrieel erfgoed
Staatssecretaris Rick van der Ploeg:
Schooltje bedreigd
Wibo Burgers
Staatssecretaris Rick van der Ploeg (Cultuur) meent dat in de
afgelopen jaren het draagvlak in de samenleving voor behoud
van industrieel erfgoed fors is gegroeid. De staatssecretaris zei
dit op een bijeenkomst, begin februari in Den Haag, waar hem
namens de Stichting Industrieel Erfgoed Leiden (Stiel) de
Gietijzeren Kandelaar werd overhandigd.
Heemschut
31
Van der Ploeg kreeg de prijs voor zijn verdien
sten op het terrein van het industrieel erfgoed,
meer in het bijzonder in de Leidse regio.
Daarbij kan uiteraard worden gedacht aan de
Leidse meelfabriek, die - tegen de wil van de
gemeenteraad - rijksmonument werd.
Vijf jaar geleden kwam het industrieel erfgoed
extra in de belangstelling door het uitroepen
van het jaar voor het industrieel erfgoed. Sinds
dat jaar, 1996, zijn heel wat objecten, zoals
watertorens, stations, sluizen, gemalen en
fabrieksgebouwen rijksmonument geworden.
Van der Ploeg: 'Naar mijn gevoel zijn we flink
vooruitgegaan. Behoud van industrieel erfgoed
heeft een groter draagvlak gekregen in onze
samenleving. De monumentenstatus voor de
Leidse meelfabriek zou tien jaar geleden niet
mogelijk zijn geweest.'
Het gaat nu allemaal wat gemakkelijker, maar
volgens Van der Ploeg geldt dat in mindere
mate voor grote fabriekscomplexen. 'Te vaak
nog wordt niet of onvoldoende nagegaan of
herbestemming mogelijk is,stelt hij vast, 'dat
is echt een minpunt.'
Toch is er een duidelijke vooruitgang in de
situatie van het industrieel erfgoed. 'Steeds
meer jonge architecten raken geïnteresseerd in
de mogelijkheden', constateert de staatssecreta
ris. Van der Ploeg ziet ook wel wat in het orga
niseren van 'competities' voor het ontwerpen
van nieuwe bestemmingen voor industrieel
erfgoed. 'En als het beste ontwerp dan ook nog
uitgevoerd wordt, zijn we we een eind op weg.'
Jonge monumenten
Wie over industrieel erfgoed spreekt, heeft het
ook over 'jonge' monumenten, behorend tot de
periode 1850-1940.
Eind vorig jaar is het Monumenten Selectie
Project (MSP) afgesloten en dat betekent dat er
zo'n 10.000 rijksmonumenten uit deze periode
bij zijn gekomen.
Intussen is een nieuw instandhoudingsbeleid
voor monumenten in de maak. 'De monumen
tenzorg gaat op de schop', stelt Van der Ploeg
vast. Hij heeft eind vorig jaar een voorstel bij
de Tweede Kamer ingediend voor een nieuwe
systematiek, waarbij planmatig onderhoud
van monumenten erg belangrijk is. Daardoor
worden in de toekomst onnodig hoge restaura
tiekosten voorkomen. Bovendien moet de hele
monumentenzorg doelgerichter, transparanter
en klantvriendelijker worden. Het nieuwe
systeem zal op z'n vroegst per 1 januari 2004
kunnen worden ingevoerd.
De inhaalslag van de restauratie-achterstanden
is in grote lijn voorbij. Van der Ploeg: 'Er is
nu een overzichtelijke situatie, óók voor mijn
opvolger. Er zal in de komende jaren nog bijna
200 miljoen euro nodig zijn, maar ja, er komen
dan ook monumenten bij.'
Wederopbouw
De tijd gaat verder en nieuwe monumenten
dienen zich aan. Momenteel moet een object
50 jaar oud zijn om de monumentenstatus te
kunnen verwerven. Onderwerp van studie is nu
de naoorlogse periode 1940-1965, met daarin
de tijd van de wederopbouw.
'Ook in die periode zijn er juweeltjes', weet de
staatssecretaris. Hij vertelt dat de Rijksdienst
voor de Monumentenzorg momenteel studie
maakt van deze periode, waarbij het gaat om
architectuur, stedenbouw, landschap en inrich
ting van de openbare ruimte.
Staatssecretaris Van der Ploeg is duidelijk
tevreden over wat hij heeft kunnen bereiken
op het brede terrein van de monumentenzorg.
Staatssecretaris Rick van der Ploeg bekijkt
De Gietijzeren Kandelaar, die hij kreeg in het
pand van de Nederlandse Taalunie aan het
Lange Voorhout in Den Haag.
Zijn toekomst? 'Die ziet er zonnig uit'zegt
hij met overtuiging, 'voor de Kamer ben ik niet
beschikbaar, voor een kabinetsfunctie is dat
afhankelijk van het in de regering komen van
mijn partij, de PvdA. Maar er zijn ook elders
nog heel wat interessante posten in onze maat
schappij.'
W. Burgers is free-lancejournalist te Hoofddorp.
Schooltje in Ommen aan de Koesteeg bij
Huize Het Laar dreigt te moeten wijken voor
woningbouw. Het zou een goede plaats kunnen
krijgen op een open plek bij hèt hertenkamp op
het landgoed.
april 2002
