rw o
fwit'C"
Actief
NOORD-HOLLAND
Kantoor Vijzelstraat 30
Amsterdam In 1919-1926 verrees aan de
Vijzelstraat tussen de Heren- en de Keizers
gracht - niet zonder kritiek op de afmetingen -
het kantoorgebouw voor de Nederlandse
Handelmaatschappij. De architect K.P.C. de
Bazel 1869-192 3) paste voor het exterieur een
verticale geleding met terugspringende gevel
vlakken toe en gebruikte verschillende materia
len om het 100 meter brede en tien verdiepin
gen hoge gebouw een plastisch uiterlijk te
geven en de massiviteit te doorbreken.
In het interieur lagen de kantoorruimtes
gegroepeerd rondom twee lichthoven. Door de
inbouw van verdiepingen werden de doorzich
ten en de lichtinval teniet gedaan. De Bazel
ontwierp eveneens de betimmeringen, de
meubels, zelfs het serviesgoed en het bestek.
Echter tegen zijn zin werd in de vergaderzaal
het interieur van de stijlkamer, afkomstig uit de
oude vestiging van de NHM, Herengracht 466,
opgenomen. Het verschil tussen het 18de-
eeuwse interieur voorzien van met landschap
pen beschilderde wandbekledingen de door
De Bazel ingerichte bestuurskamers met hou
ten lambrizering is verrassend. Het markante
kantoorgebouw verkreeg in 1991 de status van
rijksmonument.
Vanwege het vertrek van de ABN-Amro, die
het gebouw na de NHM in gebruik had, is
onduidelijkheid ontstaan over de status van
het interieur. De ABN-Amro zou graag de
roerende inventaris van het pand meenemen,
vanwege de historische waarde, die het voor
het concern heeft. Echter omdat het meubilair
voor dit gebouw ontworpen is en daar stilistisch
een eenheid mee vormt, zou dat te betreuren
zijn. Alle nagelvaste interieuronderdelen, zoals
lambrizeringen en glas-in-loodramen, blijven in
ieder geval wel op hun plaats, omdat zij onder
de beschermde status van het pand vallen.
In opdracht van de gemeente, de nieuwe
eigenaar van het kantoorgebouw, werkt het
Gemeentelijk Bureau Monumentenzorg op dit
moment aan een rapport over de status van het
interieur. Dit rapport moet duidelijk maken
welke interieuronderdelen onlosmakelijk deel
uitmaken van het gebouw, dus niet verwijderd
mogen worden. Hoewel een definitieve
verschijningsdatum nog niet bekend is, wordt
het rappoort eind maart verwacht. Op basis van
de conclusies in dat rapport zullen de onder
handelingen tussen de ABN-Amro en de
gemeente worden gevoerd.
Tot die tijd wensen de betrokken partijen
(Bureau Monumentenzorg, de ABN-Amro en
de gemeente) hieromtrent geen uitlatingen te
doen die schadelijk kunnen zijn voor de onder
handelingen. Daarom blijft Heemschut
Amsterdam alert de ontwikkelingen volgen.
Verbouwingen om het gebouw aan te passen
aan de nieuwe functie mogen niet ten koste
gaan van het 'Gesamtkunstwerk'-idee dat De
Bazel voor ogen had.
De overdracht van het pand aan de gemeente
staat gepland voor 1 april. Een nieuwe gebrui
ker voor het pand is er inmiddels ook: burge
meester en wethouders hebben 26 februari j.1.
besloten dat het Gemeentearchief Amsterdam
van de huidige locatie aan de Amsteldijk zal
verhuizen naar een meer centraal liggende
locatie: het kantoorgebouw van De Bazel.
David Mulderlid van de Commissie Heemschut
Amsterdam.
Ontdemping van grachten
Amsterdam Opnieuw staat het ontdempen of
hergraven van grachten in de belangstelling.
Als voortzetting op de discussies die in het jaar
2000 over dit onderwerp werden gehouden,
togen op donderdag 28 februari j.1. onder
belangstelling van de pers vertegenwoordigers
van D66 en De Vrienden van de Amsterdamse
Binnenstad, Heemschut Amsterdam en andere
monumentenbeschermers naar de Elands
gracht. Op de hoek bij de Prinsengracht namen
zij daadwerkelijk de spaden ter hand om een
'begin te maken' met de ontgraving van de
Elandsgracht in Amsterdam.
De keus viel op de Elandsgracht, omdat daar
bitter weinig is gedaan om de vrijgekomen
openbare ruimte vorm te geven, in te richten of
aan te kleden. Auto's, zwerfvuil, hondenpoep,
een trafohuisje en reclame sieren nu de voor
malige gracht. Aandacht werd gevraagd voor
de meerwaarde die een vernieuwde gracht kan
bieden, niet alleen aan de omwonenden, maar
ook aan Amsterdam, de stad aan het water.
Heemschut pleitte voor een intensiever gebruik
van de waterwegen voor personenvervoer door
middel van kleinere taxiboten en een netwerk
van opstapplaatsen om op die manier de
bestaande verkeersproblemen te verlichten.
Marion Kuipers-V'erbuijs, lid van de Commissie
Heemschut Amsterdam.
SECRETARISSEN (PROVINCIALE) COMMISSIES
Groningen
mr. G.H. Wildeboer 050-3135076/0598-373812
Friesland
mr. H. de Boer 058-2154167/2941661
Drenthe
mr. D. Hoeksema 0592-356886
dhoeksema@wanadoo.nl
Overijssel
mw. A. Sloot-Habers 0529-433751
Gelderland
mw.drs.M.Jetten 024-3230419/3230419
Flevoland
mr.S.C.Trip 036-5314456
Utrecht
H.F. Kuiper 0348-400111
Noord-Holland
drs. K. Loeff 035-5380474/5380474
karel.loeff@planet.nl
Amsterdam
mw.drs.M.J. Kuipers-Verbuijs 020-6195690
Zuid-Holland
drs. C.J. de Jong 0172-519478
werk: 070-3811300
jong-verschoor@hemet.nl
Zeeland
mw.mr. C. Herbers-Schoenmakers 01 18-556122 /556174
werk: 0117-375806
ineke.herbers@sbi.nl
Noord-Brabant
drs.ir. H.N.G.M. Boot 0486-461982/461863
Limburg
vacature
ZUID-HOLLAND
Het sas van Dirksland
Dirksland Voor wie de streektaal van Goeree-
Overflakkee niet kent: een sas is een sluis. Het
gaat hier om de oude sluis uit 1790 bij Dirks
land, eens een onmisbaar onderdeel van het
interne waterbeheersysteem achter de hoge
zeedijk. Dat goede beheer van de waterstand
was ook van wezenlijk belang om voldoende
diep vaarwater naar de haven van Dirksland te
garanderen. Maar zoals dat dan gaat, door de
aanleg van de Haringvlietdam raakte het sas
rond 1970 buiten gebruik en wie zorgt er dan
nog voor?
Heemschutleden die in 1996 aan de excursie
naar Goeree-Overflakkee deelnamen hebben
toen de sluis vanuit de bus zien liggen.
Tezamen met het oude sluiswachtershuis nog
volkomen gaaf aanwezig in het vlakke land als
getuige van de strijd tegen het water. Dat huis
overigens is geen officieel erkend monument,
maar is door de onbezoldigd sluiswachter(s)
Ton en Sjaan de Graaff op eigen kosten geres
taureerd.
Jaren is er over gepraat en geschreven, voor
behoud gepleit en hebben vele historisch
april 2002
19
