Nieuwe uitgaven
Anne-Marie ten Cate
J.J.P. Oud
Rectificatie
38
Heemschut
februari 2002
Vorig jaar verscheen bij NAi-
uitgevers J-J-P. Oud, poëtisch func
tionalist 1890-1963; compleet ■werk''
door Dolf Broekhuizen, Ed Taverne,
Martien de Vletter en Cor Wagenaar.
De naam van Oud is synoniem
met de Nederlandse Moderne
architectuur van de eerste helft
van de 20ste eeuw. Samen met Van
Doesburg was hij grondlegger van
De Stijl en verwierf hij internatio
naal grote bekendheid vooral met
zijn woningbouwcomplexen. Het
werk toont aan hoe veelzijdig Oud
was; als publicist en polemist,
ontwerper van briefpapier, meu
bels, boekomslagen, monumenten
en grafstenen. Gedreven, veelzij
dig, lastig, controversieel, kritisch
zijn slechts enkele van de tref
woorden die van toepassing zijn
op Oud. Volgens Taverne en
Feireiss heeft Oud de Moderne
beweging tot na zijn dood met al
zijn geschriften en uitspraken
menig historicus op het verkeerde
been gezet. Hij wist de politiek en
de overheid na de Eerste Wereld
oorlog ervan te overtuigen, dat de
realisatie van in massa gereprodu
ceerde lowbudget woningbouwar-
chitectuur niet alleen een techni
sche en sociale, maar ook een
culturele en artistieke opgave was
en toonde dat aan in o.a. Hoek
van Holland en de Kiefhoek in
Rotterdam. Architectonische
schoonheid was volgens Oud niet
het uitgangspunt van een ontwerp
proces maar het resultaat, een
dilemmagevoelig uitgangspunt.
Hij wist mensen te bewegen en in
de jaren '30 wist hij het internatio
nale bedrijfsleven te overreden
met als exponent het klassiek-
moderne Shellgebouw in Den
Haag. Legt men de verschillende
ontwerpen door de jaren heen
naast elkaar dan ziet men enorme
verschillen in stijl. Een groter
verschil kan er niet zijn als bij de
moderne kubusvormige bouw en
uitbreiding van Villa Allegonda
in Katwijk aan Zee(1916/17 en
1928) en woonhuis De Geus in
Broek in Waterland uit dezelfde
tijd, ook al zijn het vroege werken.
In zijn latere werk zijn ook zulke
verschillen te ontdekken. En het is
de grote verdienste van dergelijke
complete oeuvre uitgaven, want
die geven daar zicht op.
Oud ontwierp ook meubels en
hele interieurs, voor particulieren,
voor de firma Metz Co en ook
voor de Holland Amerika Lijn.
Een uitgave met het complete
werk toont vooral de veelzijdig
heid. Dat Oud's artisticiteit en zijn
gedrevenheid ook veelvuldig tot
controverses leiden lezen we voort
durend. Op een van de laatste van
foto's van Oud uit 1961, twee jaar
voor zijn dood, zien we een grijze,
ongelukkig uitziende man, zittend
voor een ontwerp, starend in de
camera of in het niets.
Het boek en de tentoonstelling)
is een resultaat van een groot
onderzoeksproject uitgevoerd
door de Afdeling Kunst en
Architectuurgeschiedenis van de
Rijksuniversiteit van Groningen.
In het boek wordt het gehele
oeuvre uitvoerig gedocumenteerd,
waardoor Oud's werk voor het
eerst voor een internationaal
publiek ontsloten is en hij defini
tief op het voetstuk staat naast de
andere groten, Le Corbusier,
Gropius en Mies van de Rohe.
Rotterdam, NAi-uitgevers, 2001.
575p. ISBN 90 5662 198 X. Prijs
f 175,-. (Er verscheen tevens een
Engels talige editie.)
Oude ansichten
Bij de Europese Bibliotheek
verschijnen met regelmaat de
alom bekende boekjes met oude
ansichten. Onlangs verschenen in
de serie Toenboekjes ongewijzigde
herdrukken va n Molens in Utrecht1
(ISBN 90 288 0842 6) en Molens in
Overijssel' (ISBN90 288 3009X),
beide samengesteld door
H.A. Visser.
Voorts verschenen herdrukken
van Molens in Drenthe (ISBN
90 288 0379), Molens in
Gelderland'(ISBN 90 288131 60)
en Molensin Groningen' (ISBN
90 288 0004 24) De boekjes
verschenen alle in de jaren '80 van
de vorige eeuw. Er bleef veel vraag
naar en daarom worden vele op
nieuw uitgegeven. Van de persen
zijn zojuist gerold: Molens van
Amsterdam deel 2, en 'De Oostelijke
Eilanden van Amsterdam, in oude
ansichten (ISBN90 2883037 5)
door J.H. Kndzinga.
Zaltbommel, Europese Bibliotheek,
2000. Prijs f 34,50per stuk.
Stadswallen en stadspoorten
Eveneens omdat er veel vraag naar
bleef verscheen een ongewijzigde
herdruk van het boek Middeleeuwse
stadswallen en stadspoorten in de
Lage Landendoor H. Janse en
Th. van Straalen, beiden bij het
verschijnen van de eerste druk in
1974 werkzaam bij de Rijksdienst
Monumentenzorg.
Zaltbommel, Europese Bibliotheek,
2000.176p. ISBN90 288 5011 2.
Prijs f49.50.
Heemschut Noord-Holland
zoekt planologisch adviseur
Om kwalijke ontwikkelingen in de
regio Kennemerland (incl. Haar
lem) af te wenden zoekt Heem
schut een enthousiaste erfgoed
beschermer, die ervaring heeft op
het gebied van de ruimtelijke
ordening, in het bijzonder het
Belvedere project, voor zowel land
schap als stedebouw. Hij/zij dient
in een vroeg stadium signalen af te
geven aan de commissie om ver
volgens onder verantwoording van
In het december-nummer
wordt op pag. 39 ten onrechte
Elburg een Romeinse
oorsprong toegedicht.
Het stadje dateert uit de
14de eeuw.
onze voorzitter F.J.A. IJsselmuiden
communicatie tussen belangheb
benden tot stand te brengen en
actie te ondernemen. Het secreta
riaat biedt ondersteuning. Voor
informatie contact opnemen met
AgnesMars, 0297 522801.
VOC Hoorn
Heemschut Noord-Holland
presenteert daar op 23 maart haar
activiteit voor dit najaar:"VOC-
cultuur, dynamiek van verleden
via heden naar toekomst".
Informatie over deze activiteit
deze zomer in het tijdschrift, via
de Heemschutwebsite pagina
Noord-Holland en per telefoon:
Agnes Mars, 0297-522801.
Heemschut Zuid-Holland zoekt
PR-medewerker
Heemschut Zuid-Holland zoekt
een nieuwe PR-medewerker voor
het verzorgen van de nieuwsbrief,
het maken van persberichten over
activiteiten van de commissie en
het schrijven van actie-artikeltjes
voor het tijdschrtift.
Info: C.J. tfejwzg tel.0172-519478
V. t.3
Willem Hoogendijk is op zoek naar de locatie van het kerkje op dit
schilderij. Het schilderij dateert van rond de Eerste Wereldoorlog. De
schilder is onbekend. Zijn werk is wel van hoge kwaliteit. Het dorpje ligt
aan een rivier of in elk geval aan water. In de toren zitten twee openingen
onder elkaar. Het dak is rood. Links van de kerk ziet u wat hoge
bebouwing, een bedrijf? De lezer dacht eerst aan Dalfsen en Puttershoek
maar die locaties zijn het niet. Zoekt u mee?
