Hengelo gaat industriegebied
opnieuw inrichten
Wibo Burgers
Goede kans op herbestemming Stork-gebouwen
Hengelo wacht in de komende jaren de herontwikkeling van een
dichtbij het centrum gelegen, groot industrielandschap. Het is het
gebied ten zuiden van de spoorlijn Almelo-Hengelo-Enschede,
bekend als het 'Hart van Zuid', dat 32 hectare groot is en onder
andere de vestiging van de machinefabriek Stork, de vroegere
metaalfabriek Dikkers en de voormalige bontweverij Insulinde
herbergt. Het ziet er naar uit dat een belangrijk deel van het
industrieel erfgoed in dit gebied via herbestemming behouden
zal kunnen blijven.
Als monument
genomineerd
14
Heemschut
Gedenkplaat C(oen) F. Stork in de muur van
hotel 't Lansink. Foto's auteur.
Voor Hengelo kwam de grote verandering in
1854, toen de weefgoederen fabriek van Stork
uit Oldenzaal naar Hengelo werd verplaatst. In
datzelfde jaar ging in Bome de machinefabriek
StorkMeyling en Co van start. Vier jaar later
werd dit bedrijf door de Oldenzaalse textiel
fabrikant Charles T. Stork verplaatst naar
Hengelo, dat meer mogelijkheden bood. In
1865 kreeg deze Twentse gemeente een spoor
wegstation. Door de aanwezigheid van een
spoorlijn werd de aantrekkingskracht van
De vroegere fabriekshal van Stork Hijsch met
trapgevel en daarnaast een hal in de stijl van de
Delftsche School, beide op de nominatie om
monument te worden.
Hengelo als industrieplaats aanzienlijk
vergroot. In dat jaar stichtte de familie De
Monchy uit Leiden de Nederlandse Katoen
Spinnerij in Hengelo. Het gemeentebestuur
besloot het gebied ten zuiden van de spoorlijn
aan te wijzen als industrieterrein. Nadien
kwamen er nog meer bedrijven bij zoals de
Twentsche Bontweverij, de metaalfabriek Dikkers
en de Hengelose Bierbrouwerij (1894).
Hengelo kreeg later naam als Twentse stad
van de metaal, maar daarbij moet wel bedacht
In het gebied van het Hart van Zuid heeft
de gemeentelijke monumentencommissie
van Hengelo acht industriële objecten
voorgedragen voor de status van gemeen
telijk monument.
Het zijn het pand van de Hengelosche
Bierbrouwerij aan de Brouwerijstraat
daterend uit 1894; de fabriekshal Stork
Hijsch uit 1900 met trapgevel aan de
Industriestraat, het pand naast deze
fabriekshalgebouwd in de stijl van de
Delftsche School, Stork Gieterij met
diverse bruggen aan de Lansinkesweg
(1902), het kantoorgebouw met ronding
aan de Industriestraat/-plein (1930), de
portiersloge van Stork aan de Industrie
straat (1913), het waterreservoir aan de
Lansinkesweg van Stork, dat herinnert aan
het tijdperk van de stoomlocomotieven en
het gebouw van Stork Pompen aan de
Lansinkesweg, waarmee het industrieland
schap in deze richting wordt afgesloten.
Binnen het gebied bevinden zich al vier
objecten met een beschermde status: het
ketelhuis van Stork (gemeentelijk monu
ment), de fabrieksschoorsteen van Stork
(eveneens gemeentelijke monument), de
watertoren (rijksmonument), nu ingepast
in de gebouwen van de nieuwe brandweer
kazerne, en de Wilhelminaschool (rijks
monument).
februari 2002
