12
Heemschut
februari 2002
De jonge doctor: Ad van
Drunen (I) in gesprek met
prof. Rutger Smook.
(Foto auteur).
Promotor prof. Frits van
Voorden (I) in gesprek
met de Bossche stads-
archeoloog prof. Flans
Janssen. (Foto auteur)
8/10
20/22
achterhuizen Kolperatraat
Doorsnede hoofd
bebouwing blok 1.14. (Van
Drunen, Band II. Afb 26-4.
BAM)
De ruimtelijke ordening tenslotte is in hoge mate
gediend met bouwbloktekeningen die zeer gedetail
leerd de onder- en bovengrondse historisch structuren
weergeven, die de basis vormen voor het beschermd
stadsgezicht. De huidige bestemmingsplannen blijken
te globaal om deze fijnmazige structuren te bescher
men.
Achter de waarneembare feiten
Uit het bouwblokonderzoek blijkt, dat de percelen in
de stadskern voornamelijk uit smalle, diepe erven
Promotor:
prof.dr.h'. F. W. van Voorden (f 2001
Commissie:
Profir. L.C. Röling; Prof.dr.ir. R.A.F. Smook;
Prof.drs. A.L.L.M. AsselbergsProf.dr.ing-habil.
H.G. Lippert; Prof.dr.ir C.L. Temminck Groll;
Prof.dr. D.jf. de Vries
bestaan, die van de openbare straat tot aan de Binnen-
dieze lopen. Op enkel plaatsen is een percelerings-
structuur tussen hoofd - en achterstraat ontstaan, die
uitgegroeid is tot gesloten bouwblokken eveneens
bestaande uit smalle diepe percelen. Bijzondere perce
len komen voor op de straathoeken; uit de oriëntering
valt de hiërarchie van de straten af te lezen; in de
zijstraten zijn in een later stadium ondiepe percelen op
de achtererven van de hoofdpercelen aangelegd. Van
de ca. 400 huizen aan de openbare straten blijkt bijna
90% voorzien te zijn van een kelder. Op de brede
percelen in de hoofdstraten en aan de Markt zijn in de
beginperiode van de stad, grote vrijstaande stenen
huizen gebouwd.
De huizen hebben namen!
Het bovenstaande is goed te zien in bouwblok 1.14
[pp. 258-268] waartoe wij ons hier beperken. Het is
aan de zuidzijde van de Markt gelegen direct naast het
stadhuis en daarvan gescheiden door de Ridderstraat
en wordt aan de andere zijde begrensd door de
Kolpersstraat. Dit gebied ligt op een naar het zuiden
aflopende zandrug waar de Binnendieze stroomt, die
samen met de gegraven stadsgracht tot de eerste stads-
versterking behoorde. De eerste stadsmuur loopt dwars
door dit blok van west naar oost. Aan de Noordzijde
liggen de huizen direct aan de Markt. Vanaf de
Kolperstraatzijde stonden de panden 'Het Gulden
Lavoir' (1448 en 1579, nr. 13), 'De Zwarte Arend'
(nr. 11 links), 'De Witte Arend (nr 11 rechts), 'Het
Gekroonde Vosken' of'de Witte Fles'na 1610, (nr. 9)
en tenslotte 'De Groenenborgh' (1520) nr. 7/7a.
Beerstraten geeft de situatie van deze panden rond 1660
aan (zie afbeelding).
