Kasteel Kronenburg in Castricum
Jan-Derk Gerritsen
Het eerste provinciaal archeologisch monument
Hans van Weenen ging vaak vissen in de sloot in de buurtschap
Oosterbuurt bij Castricum. Hij wist toen nog niet dat ook de
Romeinen dezelfde route als hij gebruikten om over de
Breedeweg of de Doodweg bij die Oosterbuurt te komen. Laat
staan, dat hij zich ervan bewust was te vissen in vermoedelijk een
zijtak van de Rijn, die als Oer-IJ langs de strandwal van
Castricum uiteindelijk bij Egmond de Noordzee bereikte.
32
Heemschut
juni 2001
Schilderij van de ruïne van Kronenburg uit 1640 door R. Roghman.
Hij viste daar nietsvermoedend in helder water,
dat later niets meer of minder bleek te zijn dan
een deel van een gracht rond een strategisch
gelegen opgeworpen hoogte of Castellum.
Totdat hij scherven van potten of borden uit de
grond zag steken, die bij nader wetenschappelijk
onderzoek inderdaad uit de eerste of tweede
eeuw na Christus stamden. Sindsdien viste hij
als amateur in, als gevolg van zijn gegraaf,
steeds troebeler wordend archeologisch water
en onderzocht de grond onder en rond het
water. Nu dertig jaar verder is hij hoogleraar in
duurzame ontwikkeling en niet in archeologie.
Die laatste hobby blijft een hobby en dus een
spannend jongensboek. Nog steeds en met
succes want binnenkort wordt zijn visstek het
eerste provinciale archeologische monument
van ons land.
Hoe een hobby uit de hand liep
Met zijn gevonden scherven ging de jonge Hans
naar professionele archeologen, die daardoor
ook het etymologisch verband tussen de
Romeinse benaming Castra (vesting of kasteel)
en Castricum meer in beeld kregen. Zelfs een
munt met de beeltenis van Keizer Vespasianus
69 n. Chr.) kwam boven de grond. Ondanks
de wetenschap gaapt er tussen die tijd en de
11de eeuw een onbeschreven en niet te achter
halen historie over de bewoning van de Ooster
buurt. Het vermoeden bestaat, dat vermeldingen
van een Huis te Castricum dezelfde lokatie
betreffen als het later geboekstaafde Kasteel
Cronenburgh.
Op de fundamenten van dat verwoeste 'Huis'
(niet meer dan een versterkt huis van houtzal
in de tweede helft van de 13 de eeuw Kronenburg
zijn opgetrokken net als vele andere in die
buurt. Zo heeft Willem II om zich de West-
Friezen van het lijf te houden ook de kastelen
Haerlem (bij kasteel Assumburg in Heemskerk)
Marquette in Heemskerk, Egmond en Kronen
burg laten bouwen. Bij de Hoekse en Kabel
jauwse twisten hebben de Kabeljauwen de
overwinning luister bijgezet door heel wat van
