april 2001
Heemschut
5
Louis Weersink is voorzitter van de Land
inrichtingscommissie Gelderse Poort Oost, die
zich onder meer bezig houdt met de natuuront
wikkeling in het gebied - waarover straks. 'Als je
hier lang naar kijkt, word je gek,' zegt hij. 'En
het ergste moet nog volgen. Er komen aan
weerszijden minstens vier meter hoge geluids
schermen en twaalf meter hoge viaducten. Men
heeft de Berlijnse Muur afgebroken, maar hier
krijg je hem weer terug, hoor. Deze lijn kruipt
onder de Rijn, maar dan gaat hij bovengronds
richting Zevenaar. In Zevenaar zelf komt een
tunnel, maar net buiten het stadje komt de
Betuwelijn weer op het maaiveld te liggen.'
'Als je ziet wat er nu al afgebroken is, dat is een
verarming van heb ik jou daar in een van de
meest waardevolle natuurgebieden in
Nederland. Rotterdam, zegt men, moet
producten per trein, schip en vrachtwagen
kunnen vervoeren, anders blijft het niet meer
de eerste wereldhaven. Maar er komen steeds
meer berichten dat de Betuwelijn niet nodig is,
dat er nog heel veel ruimte is op de rivier. Men
heeft het gewoon er doorheen gedrukt, het is
allemaal in Den Haag beslist. Nou ja, je kunt
over de noodzaak geen wijs woord meer
zeggen, het gaat toch door.'
Zevenaar
Naast de Betuwelijn komt een nieuw stuk
Rijksweg 15 te liggen. Tussen Zevenaar en
Duiven gaat hij over het spoor heen om op
Rijksweg 12 aan te sluiten. Het is een tweede
zware ingreep in het gebied, maar er is veel
minder discussie over. Want de druk op de
wegen rond Nijmegen is groot. 'Als je
's morgens Nijmegen wilt passeren, moet je
drie kwartier eerder weg,zegt Weersink. De
derde ingreep, een verbreding van de al
bestaande Rijksweg 12, is nog de minst ingrij
pende. De vierde is de komst van de HSL. Die
gaat over bestaand spoor, maar blijft bepaald
niet onopgemerkt.
Een van de plaatsen die het zwaar voor zijn
kiezen krijgt, is Zevenaar. 'Zevenaar raakt
klem,' kopte een ochtendblad een halfjaar
geleden. In het noorden stuit de stad op de te
verbreden A 12, in het zuiden op de Betuwelijn.
De bebouwde kom wordt nog enigszins ont
zien. De NS ging na lang onderhandelen
uiteindelijk accoord met een tunnelbak van
1520 meter aan de zuidkant van Zevenaar.
Maar de Hoge Snelheids Lijn loopt over
bestaand spoor, dat ineens veel meer treinver-
Duiven, op de voorgrond de Betuwelijn in
aanleg.
keer te verwerken krijgt. Grootste probleem is
dat de nieuwe projecten allemaal voor het
snelle verkeer bedoeld zijn, wat ten koste gaat
van het langzame- en bestemmingsverkeer en
dus het sociale verkeer in de omgeving zelf.
Want tal van paadjes en weggetjes lopen straks
dood op spoor en autowegen. De Zevenaarse
wethouder Mens voorspelt volgens een plaatse
lijke krant dat fietstochtjes die vroeger tien
minuten duurden, straks een halfuur in beslag
nemen.
Natuurontwikkeling
Toen de Betuwelijn nog niet was uitgevonden,
stond de Gelderse Poort al sterk in de belang
stelling vanwege zijn uiterwaarden. Zo
verscheen in 1986 het plan Ooievaar. Het wilde
'iets nieuws' met uiterwaarden. Deze moesten
er weer gaan uitzien als weleer, de natuur zou
er weer zo veel mogelijk zijn gang moeten
kunnen gaan. Later kwamen daar praktische
argumenten bij. Louis Weersink, voormalig
waarnemend dijkgraaf in het gebied: 'We
waren net klaar de hele dijkring extra te beveili-
