Synagoge te opvallend beschilderd
Tineke Vooijs
Aan de Bosstraat nummer 24, achter een pleintje, ligt het
gebouw van de vroegere synagoge van Winschoten, een
neoclassicistisch zaalgebouw met schilddak, gebouwd in 1854.
De gebrandschilderde ramen stammen uit het eerste kwart van
de 20ste eeuw. Het gebouw is een rijksmonument. Op het
ogenblik is hier een interieurzaak gevestigd. De eigenaar van
deze zaak is tevens eigenaar van het gebouw. De voorgevel is in
opvallende kleuren beschilderd.
april 2001
Heemschut
39
Uit de manier waarop de gevel beschilderd is,
blijkt dat de eigenaar wil dat zijn gebouw de
aandacht van de voorbijganger trekt. Wat wil
hij duidelijk maken? Is hier sprake van gebrek
aan respect voor een synagoge? Volgens de
gemeente Winschoten is dat niet zo. De eige
naar, die zelf joods is, heeft immers het gebouw
in zeer slechte staat gekocht en dit vervolgens
gerestaureerd. Bovendien heeft hij de restaura
tie uit eigen zak betaald.
Vlak bij de oude synagoge staat een monument
ter herinnering aan de joodse inwoners van
Winschoten. De eigenaar van de voormalige
synagoge heeft ervoor gezorgd dat dit monu
ment hier geplaatst werd. Links van de syna
goge, op nummer 22, ligt de vroegere rabbi-
naatswoning, die op het ogenblik gerestaureerd
wordt door de Stichting Woonhuismonument.
De ruimte gelijkvloers zal gebruikt worden
door de joodse gemeenschap.
Waarom
Waarom dan op deze plek, die zo duidelijk
herinnert aan de vooroorlogse joodse gemeen
schap in Winschoten, deze kleuren op de gevel
van de vroegere synagoge? Het antwoord op de
vraag is binnen in het gebouw te vinden. In de
paars geschilderde ruimte bevindt zich een
bijzonder kleurrijke verzameling niet alleen van
antieke meubels en gebruiksvoorwerpen, maar
ook van stoffen van de interieurontwerpster
Tricia Guild, die het schilderen en aankleden
van oude interieurs in sprekende kleuren zoals
oranje, turkoois, kobalt, indigo en vermiljoen
propageert. Haar opvattingen over kleurge
bruik zijn de inspiratiebron geweest voor het
schilderen van de gevel. We hebben hier te
maken met een vorm van reclame, die zó ver
gaat dat niet de vorm, maar wel het karakter
van de vroegere synagoge totaal gewijzigd is.
De eigenaar verdedigt zijn handelwijze door
De bont beschilderde synagoge te Winschoten.
Foto jan Voerman.
erop te wijzen dat er geen synagoge meer
bestaat in Winschoten, want er is geen joodse
gemeente meer in deze plaats. Bovendien is het
gebouw niet onherstelbaar veranderd, want er
kan opnieuw geschilderd worden.
Volgens de monumentenambtenaar van de
gemeente Winschoten waren er wel bezwaren
tegen de beschildering van het gebouw binnen
gekomen, maar er waren ook positieve reacties
op de metamorfose van de synagoge. Inmiddels
heeft de eigenaar van het gebouw alsnog een
monumentenvergunning aangevraagd.
T. Vooijs is PR-medewerker van Heemschut
Groningen.
