Rau op het lijf
Egbert Hoogenberk
Nieuwe stadhuis Zutphen
In een bijdrage van mevrouw Polmanin Heemschut van oktober
vorig jaar, is het nieuwe stadhuisgebouw van Zutphen van
architect Rau en partners, nogal de hemel in geprezen. Een
aantal brievenschrijvers in Heemschut van december heeft in
felle bewoordingen een tegengesteld oordeel geveld. Met enige
korte beschouwingen - de tijd ontbreekt mij om een gedegen
studie te maken, die de kwestie overigens alleszins waard zou
zijn - wil ik in het onderstaande aangeven dat ik ook niet
bepaald enthousiast ben over het resultaat van deze heftige
ingreep in een van Nederlands fraaiste historische stads-
ensembles, het 's Gravenhof.
28
Heemschut
april 2001
Eeuwenlang hebben in de historische steden
stichters van gebouwen zich gehouden aan de
cultureel (stilzwijgend) overeengekomen
marges waarbinnen men varieert, vooral in het
gebied van de gevel, met respect voor rooilijnen
en perceelsgrenzen. Hier is die marge doorbro
ken: een cultuurschok. En wel een onverant
woorde.
De situatie: het 's Gravenhof
Naar mijn gevoel kon, tot ongeveer 10 jaar
geleden, Zutphen bogen op in elk geval drie
wonderschone historische stadsensembles, of
-beelden. Eén daarvan was de Berkelruïne - een
indrukwekkend restant van de stadsmuur -
vóórdat het naburige bejaardentehuis St.
Elisabeth er veel te dicht op felgele nieuwbouw
Het begrip 'beschermd stadsgezicht' is bij deze
nieuwbouw met voeten getreden. Bovendien is
er sprake van silhouet-vervuiling.
Foto's auteur.
mocht realiseren. Dan is er nog steeds de blik
op de zuidzijde van de Walburgkerk vanaf de
Rechtbank, met de Wallen, de tuinen en boom
gaarden en een reeks belangwekkende en
gevoelig gerestaureerde historische panden
vóór en ten oosten van de Kerk. De Rechtbank
zeifis te ingrijpend verbouwd met bijvoorbeeld
het amoveren van de monumentale bordestrap,
waardoor het oorspronkelijk karakter is
verstoord. En dan het 's Gravenhof. Een
wonderbaarlijk plein met een unieke, historisch
gegroeide sfeer. Alleen al door dit plein-rond-
de-kerk had Zutphen een plek in de rij van de
belangrijke Westeuropese historische steden.
Aan de zuidzijde een ensemble van beeldonder
steunende en beeldbepalende panden, waaron
der het oude Gymnasium - naast de
Walburgkerk, net als in Deventer de Latijnse
School -, dan Huize van de Kasteele, waarvan
het bijgebouw recent veel te rigoreus is
verbouwd (gerestaureerd kan men niet zeggen),
het Museum (dat ook al erg hoekige nieuw
bouw heeft moeten verdragen) met de
Schelpenpoort en flankerende dienstgebouw-
tjes, het voormalige Post- en Telegraafkantoor
(naast het Stadhuis), qua maat passend in de
percelen, nu gesloopt, geen topmonument,
maar een sympathiek rond 1900-gebouw in een
goed gevelritme. Mooi is ook het zicht op de
