22
Heemschut
april 2001
gulden gekregen voor haar werk
voor onderzoek en behoud van
historische wandbespanningen en
behangsels. De stichting besteedt
het geld voor de registratie en
conservering van zijn collectie.
GRONINGEN
Geen nieuwe wijk
Slachter en Vorig jaar werd de
commissie gewaarschuwd voor
nieuwbouwplannen in het dorp
Slochteren, om precies te zijn in
het zogenaamde vierde kwadrant
ten zuiden van het Lutjebos, een
deel van de oude toegangsweg
naar de Fraeylemaborg. B en W
wilde hier een nieuwe wijk
bouwen met 50 borgwoningen,
temidden van nog aan te leggen
waterpartijen. Het probleem was
dat dit plan een prachtig landelijk
gebied, gelegen vlakbij het histo
risch centrum van Slochteren rond
de Fraeylemaborg, zou aantasten.
De provinciale commissie heeft in
januari van vorig jaar Slochteren
bezocht en op verzoek van de
plaatselijke werkgroep aandacht
aan deze zaak besteed in het laatste
aprilnummer van Heemschut. Het
college van B en W heeft goed
geluisterd naar de bezwaren van
bewoners en deskundigen en heeft
onlangs besloten geen nieuwe
woonwijk in dit gebied te bouwen.
Tineke Vooijs, PR-medeu'erker
Heemschut Groningen.
NOORD-HOLLAND
Postkantoor niet slopen
Bovenkarspel Ons bereikte het
bericht, dat het monumentale
voormalige postkantoor in
Bovenkarspel jaren 1920in de
gemeente Stedebroec is aange
kocht door de gemeente. Deze zou
van plan zijn het object te slopen
i.v.m de uitbreiding van het nabij
gelegen winkelcentrum. Heem
schut heeft het gemeentebestuur
gevraagd hergebruik van het
gebouw te overwegen of integratie
in de nieuwbouwplannen te
bezien. Inmiddels is ons duidelijk
geworden, dat sloop nog niet
wordt overwogen. Het pand is nu
in gebruik bij een welzijnsinstel-
ling. We hebben de gemeente ook
geadviseerd te informeren, of het
pand ge-mipt is in het kader van
het Monumenteninventarisatie-
project) en zo nee, waarom niet.
Het blijkt namelijk gebouwd te
zijn in de Amsterdamse-schoolstijl
door een voormalig directeur
Crouwelvan de Rijksgebouwen
dienst.
Te hoog
Enkhuizen De voorgenomen
bouw van een 52 meter hoog flat
gebouw (hotel en appartementen)
aan de Flevodijk in 'De Oksel' van
Enkhuizen is langdurig onderwerp
van bespreking geweest bij
Heemschut Noord-Holland.
Daarbij kwam uitvoerig de kwets
baarheid van het historische
silhouet van Enkhuizen aan de
orde evenals de ongereptheid van
de historische 'sky-line' van de
IJsselmeersteden zowel vanaf het
water als vanaf het land. Voorals
nog is ons grootste bezwaar
gelegen in de hoogte van het
gebouw, dat weliswaar niet direkt
in het vizier van het stadsbeeld van
Enkhuizen ligt maar door zijn
hoogte wel te veel aandacht
vraagt. Bovendien kunnen dit
soort ontwikkelingen een glij
dende schaal betekenen in de
bewaking van onze historisch
waardevolle kustpanorama's. Wij
hebben bij het gemeentebestuur
aandacht gevraagd voor deze
zorgen, die zowel de hoogte als de
architectuur van de 'toren' betref
fen.
Bouwplan nog slechter
Bloemendaal De gemeenteraad
van Bloemendaal heeft een bouw
plan voor minimaal 275 en maxi
maal 300 woningen op het terrein
van het voormalig provinciaal
psychiatrisch ziekenhuis Meer en
Berg aanvaard. Er lagen nog
twee andere plannen op tafel van
maximaal 200 en een van maxi
maal 400 wooneenheden.
Heemschut had zijn keuze bepaald
op een variant met maximaal 200
woningen, omdat die nog het
minst schade zou doen aan dit
prachtige landgoed. Daarbij zou
ook het oude zusterhuis behouden
blijven en worden aangepast voor
appartementen. Dat was nog de
minst slechte van de keuze, waar
voor wij stonden omdat de provin
cie Noord-Holland het terrein
ondershands voor 72 miljoen
gulden had verkocht aan een
projectontwikkelaar. Inspraak bij
deze plannen, zoals beloofd, was
ons niet gegund, omdat de
gemeente zijn eigen inspraakver
ordening voor deze gelegenheid
buiten werking had gesteld. Wij
sluiten ons aan bij de Stichting tot
Behoud Meer en Berg, die hierom
naar de bestuursrechter stapt.
Bovendien hebben wij bezwaar
gemaakt tegen de voorgenomen
sloop van het zusterhuis. Deze
eerste aanzet tot de gewraakte
plannen betreft weliswaar geen
pand, dat het stempel monument
draagt. Het is echter in zijn soort
een vroeg 20ste-eeuws gebouw,
dat samen met bijvoorbeeld het
hoofdgebouw nog altijd de
kenmerken laat zien van de
Noord-Hollandse psychiatrische
zorg. Het was immers de provincie
Noord-Holland, die op grond van
de Krankzinnigenwet van 1848
meer dan 150 jaar zowel de zorg
als eigendom en beheer van de
gebouwen voor haar rekening
heeft genomen. Het zusterhuis
laat dat ook duidelijk zien en is
heel geschikt om er appartemen
ten in te maken.
Het nu aangenomen plan is zelfs
een verslechtering van de
oorspronkelijke plannen. Achter
een nieuw te bouwen zusterhuis
worden villa's gebouwd, en zeker
niet voor de sociaal zwakkeren, in
het prachtige en kwetsbare duin
gebied. De voorgenomen bouw
van appartementsgebouwen
achter het museum Meer en Berg
en bij Velserend zijn in strijd met
de voorstellen van de provinciale
hoor- en advies commissie.
Het uitzicht vanaf de Brederode-
laan wordt volkomen 'dichtge
bouwd' en pal tegenover de
Duinweg komt een ontsluiting
voor het autoverkeer.
Kerk niet slopen
Hilversum Bij het kruispunt
Gijsbrecht van Amstelweg en
Neuweg in Hilversum staat sinds
1922 de Zuiderkerk van de hand
van de in die tijd bekende land-
huizenbouwer A. de Maaker te
Heemstede. Twee andere kerken
in de stijl van de Amsterdamse-
school, de Opstandingskerk in
Heemstede en de Wilhelminakerk
in Haarlem zijn ook door hem
ontworpen. De kerk is niet
geplaatst op de rijksmonumenten
lijst, maar is in het te beschermen
stadsgezicht beeldbepalend. De
gemeente heeft de kerk aange
kocht en wil door sloop ruimte
maken voor een bouwplan voor
een filiaal van Albert Heijn.
Weliswaar is al in 1996 een sloop
vergunning verleend maar deze is
nog niet geëffectueerd. Momenteel
loopt er een inspraakprocedure in
het kader van art. 19 wet R.O. Wij
volgen het Cuypersgenootschap
en dienen een verzoek in op grond
van art. 3 Monumentenwet, waar
door sloop op korte termijn niet
ten uitvoer kan worden gebracht.
St. Janskerk
Haarlem Het oudste kerkgebouw
van Haarlem, de St. Janskerk in de
Jansstraat uit 1316 is verzakten
vertoont grote scheuren. Dit keer
was het voor de Stichting
Diakonale Huizen eens geen
feestdag, toen Haarlem op
23 november 2000 herdacht, dat
het ooit stadsrechten had gekre
gen. Toen constateerden de
gebruikers van dit kerkje immers,
dat hun behuizing aan het verzak
ken was. De oorzaak was ook gauw
gevonden. Waar eens naast hen
het grootste klooster van de
Damiatestad, dat bij het beleg
verwoest was, had gestaan werd nu
de nieuwe St.Janskliniek gebouwd.
Maar veel verder dan de fundering
is men nog niet gekomen na de
verzakkingsperikelen.
Aannemer en opdrachtgever - de
Stichting Hervormde Diakonale
huizen - worden door de
gemeente, die eigenaar is van het
kerkje, aansprakelijk gesteld. In
het kerkje is nu de Archiefdienst
Kennemerland, voorheen
Gemeentelijk Archief onderge
bracht. Dat de schade hersteld
moet worden staat vast maar of en
hoe de verzekering betaalt is nog
niet duidelijk.
Jan-Dei k Gerritsen is PR-medewer-
ker van Heemschut Noord-Holland.
Tel. (020) 403 18 90.
