12
Heemschut
april 2001
De lan Schaeferbrug.
Montage van een van de
zeven brugdelen.
Om een aantal veranderingen uit het verleden, die door
iedereen als ongewenst werden beschouwd, ongedaan te
maken? En om vervolgens, met eigentijdse, moderne
vormen en materialen zowel recht te doen aan het
oorspronkelijke ontwerp als aan de huidige tijdgeest? Je
zou denken van wel, maar het gebeurde niet. Want als
zo vaak bij een beslissing, waarbij gemeentebestuurders
zijn betrokken, is er van redelijkheid, laat staan wense
lijkheid, geen enkele sprake meer en worden de zaken
met een bewonderenswaardige hardnekkigheid de
andere kant opgestuurd. Je vraagt je zo langzamerhand
af welke duistere krachten zich van de Nederlandse
overheidsbestuurder hebben meester gemaakt om zo
vaak te kiezen voor de knulligste oplossing. Want dat
gebeurde ook in stadsdeel Zuid. Men koos voor de
eenvoudigste en goedkoopste variant: sloop en nieuw
bouw. En dus zitten de bewoners van de Schinkelbuurt
opgescheept met een brug die mooi had kunnen zijn
maar het uiteindelijk niet is geworden. Een ophaalbrug
met twee forse, zilverkleurige hameistijlen op plateaus in
het water, die elk één brughelft omhoog trekken. Twee
gigantische stalen armen die aan weerszijden van de
brug uit het water omhoog rijzen en zo dominant
aanwezig zijn dat de bakstenen landhoofden, met de
trapsgewijs opgebouwde borstweringen (beide reminis
centies aan de vorige brug) nog nauwelijks opvallen.
Hier is duidelijk sprake van een mislukte poging om oud
en nieuw met elkaar te verenigen. Een halfslachtige
oplossing om iedereen tevreden te houden. De organi
saties die hebben geijverd voor behoud of reconstructie
van de brug zijn tegemoet gekomen doordat in het
nieuwe brugontwerp de oorspronkelijke bouwsculptu
ren van Hildo Krop zijn verwerkt. En het stadsdeel Zuid
heeft eveneens zijn zin gekregen, want: er staat nu toch
maar mooi een nieuwe brug die zo goedkoop mogelijk
tot stand is gekomen. Dat er bij dit soort halfbakken
compromissen tegelijkertijd een nivellerend mecha
nisme in werking treedt waarbij de kwaliteit ernstig zakt
heeft men zich niet gerealiseerd.
Computerfoto van de lan onderdelen waren voor een groot deel verroest, het
Schaeferbrug. Perspectief houten brugdek was versleten en het metselwerk van
vanaf het lavaeiland. de landhoofden vertoonde scheuren. Slechts de
oorspronkelijke basculekelder, die van beton was
gebouwd, was nog zo goed als nieuw. En om al vast
iedere reddingsactie bij voorbaat de kop in te drukken
- de monumentenlobby in het stadsdeel Zuid geniet
niet voor niets sinds de kwestie van het Olympisch
Stadion landelijke bekendheid en is berucht en
gevreesd bij menig ambtenaar - besloot het rapport
met de onontkoombare eindconclusie: 'restauratie en
renovatie van geklonken ijzerconstructies is niet reëel.'
Nu gebiedt de eerlijkheid om te vermelden dat de oude
Zeilbrug, een van de vele bruggen die door gemeente
architect Piet Kramer in het derde decennium van de
vorige eeuw in frivole Amsterdamse School-stijl was
ontworpen, natuurlijk ook niet meer in volle glorie
aanwezig was. Dat is nu eenmaal inherent aan elke
brug: door de voortschrijdende technieken en door
verwering moeten onderdelen nu eenmaal regelmatig
worden vernieuwd. Zo was het prachtige brugwach
tershuisje al in 1966 gesloopt en vervangen door een
hoekig exemplaar met een modernistisch uiterlijk dat
behoorlijk detoneerde met de overige, merendeels
ronde, vormen van deze basculebrug.
Maar toch, lag hier nu niet de kans om de oude brug van
Kramer eens een fatsoenlijke opknapbeurt te geven?
