december 2000
Heemschut
27
Nieuwbouw direct achter de oude gevel van
Burgerzaken dringt ter plaatse van de
voormalige entree even door oudbouw heen.
buiten. Vanuit de entreehal is bijvoorbeeld
zicht op de lucht mogelijk door de raadszaal op
de eerste verdieping heen. Op veel plekken is
via een raam dwars door het gebouw en langs
allerlei uitbouwen en nieuwbouwvleugels heen
te kijken.
Blauw zilverachtig geschilderd behang uit de
vorige eeuw, ruw geschaafd, bijna een meter
Nieuwbouw neemt de oude gevel op.
brede houten planken, rijk geornamenteerde
plafonds, gewelfde plafonds, gemetselde
poorten, metershoge ingebouwde houten
kasten en zwarte natuurstenen schouwen
kwamen te voorschijn. Net als een eeuwenoude
balkenlaag in de vernieuwde raadszaal, die in
het zicht kwam na het uitbreken van de plafonds.
Daarmee werd de raadszaal hoog en kreeg zij er
een rij ramen bij. In een kelder werd zelfs een
cachot gevonden. Tralies en celdeur zijn nu
middels een glazen vloerstuk te zien in de
kleine trouwzaal. In een van de nieuwe fractie
kamers is de balk teruggevonden, waaraan in
de middelleeuwen bij de kade de waag heeft
gehangen. Waar nodig werden de met zorg
tevoorschijn gehaalde aanwinsten aangeheeld.
De grootste verdienste van de onlangs op 45-
jarige leeftijd overleden architect is wel het
afleesbaar worden van de geschiedenis. Het
nietszeggende twaalf in een dozijn kantoor
gebouw is in één klap een levendige staalkaart
geworden van eeuwen bouwkunst. De manier
waarop dit geplaatst is naast hedendaagse mate
rialen, gebruiken en grillen is natuurlijk discu
tabel.
Temperament
De door Miralles ontworpen verlichting hangt
overal in het stadhuis aan extra lange snoeren,
die als spinnenwebben verbonden zijn met
grote stekkerdozen aan de plafonds. Bijzonder
is het doorschijnende hout. Dun geschuurd
fineer tussen twee lagen glas is soms voor
natuurlicht en soms voor kunstlicht gehangen
en geeft een bruinige gloed.
In het deel waar oudbouw en nieuwbouw
samenkomen, de oksel van het gebouw, is een
trappenhuis geplaatst. Hierbij moesten
verschillende vloerniveaus worden overbrugd
en moest een vervlechting ontstaan tussen
nieuw en oud. De architect heeft dit met stalen,
houten en betonnen treden van verschillende
afmetingen willen accentueren. Vanaf de trap
is zicht op de buitenruimte. Het is vooral de
buitenruimte die zorgt dat de nieuwe situatie
zich uitstekend voegt in dit historische deel van
de stad.
Brokken natuursteen uit de oude gebouwen
tevoorschijn gekomen, zijn hergebruikt als
barokke sierrand rondom nieuwe houten
kozijnen.
Echter, voor de meeste wandelaars, toeristen
of architectuurliefhebbers bepalen vooral de
gevels de belevingswaarde. Zowel de oude als
nieuwe gevels nodigen uit tot stilstaan en
kijken. Wellicht dat tegenover het nieuwe plein
bankjes geplaatst kunnen worden, zodat in alle
rust het temperament van de architect uit
Barcelona naast de fraaie oude gevels bestu
deerd kan worden. Want saai, nee dat is het
niet.
Drs. A. Lieth is architect en architectuur-journalist
te Utrecht.
Informatie
Op afspraak (030-2861163) zijn rondleidingen tnogelijk
op woensdagmiddag en zaterdagochtend.
Ter gelegenheid van de oplevering verscheen:
Het stadhuis van Utrecht; onder redactie vanjojama.
Utrecht, Matrijs, 2000. 136p. ISBN 90 5345171 4.
Prijs f 49,95 (Nederlands/Engels).
