De smaak van water
Anne-Marie ten Cate
Speciale uitgave ter gelegenheid van de Open Monumentendag 2000
Op 9 en 10 september zal de Nederlander weer massaal de Open
Monumentendag(en) bezoeken, die dit jaar in het teken van
water staat: Nederland Waterstaat. Waterstaat betekent letterlijk:
de status van het land in relatie tot het water. Nederland wordt
vooral door het water bepaald, vele monumenten zijn daar
getuige van. Van bleekhuisjes, badhuizen, brandweerkazernes
tot sluizen, windmolens en drinkwaterzuiveringsinstallaties.
De landelijke opening vindt dit jaar plaats op het werelderfgoed
Schokland, dat alles met water te maken heeft.
2
Heemschut
augustus 2000
De Stichting Open Monumentendag heeft ter
gelegenheid van deze dag het boek 'Nederland
Waterstaat; monumenten van bet water' uit
gegeven.
Het werd geschreven door journalist Toon
Schmeink, die een selectie heeft gemaakt uit het
oneindig aantal aspecten rond Nederlands
waterstaat en waarin strijd en verbondenheid
centraal staan.
Water is in alle opzichten veelzijdig. Enerzijds
biedt het bedreiging, anderzijds kan het ook
welvaart brengen.
'Blijven we nog lang in dit land wonen of zullen
komende generaties naar een andere woonstek
moeten omzien?luidt de eerste zin van het
boek, een vraag die regelmatig gesteld wordt.
Daarna volgen de geschiedenis van het water
beheer, de inpolderingen, de besturen, de
waterwegen en de vormen van verdediging.
Tussen de woorden door zijn er vele mooie
afbeeldingen en worden voorbeelden van
bouwwerken als gemeenlandshuizen, dijken,
sluizen, bruggen en forten getoond.
Naast genoemde aspecten zijn er ook hoofd
stukken gewijd aan varen en vissen, ontwikke
lingen op het gebied van afvalwater en hygiëne
en de steeds meer toenemende recreatie in en
op het water. Dit laatste vormt bijna een
De Nieuwe Molen of de molen van Berenschot
in 't Woold bij Winterswijk.
bedreiging voor ons landschap als we dat niet in
beter vaarwater weten te leiden!
Schmeink is erin geslaagd om in 130 bladzijden
de vele aspecten van Nederlands afhankelijk
heid van en betrokkenheid bij het water op een
aantrekkelijke en zeer leesbare manier te
brengen. 'Wie zich aan Nederland waterstaat
laaft, zal de smaak van water dan ook voorgoed
te pakken hebben', staat er op het kaft. Het
boekje is ook zeer geschikt voor het middelbaar
onderwijs. Want is Nederland Waterstaat niet
één van de roerigste en belangrijkste onderde
len van onze vaderlandse geschiedenis?
Programma Open Monumentendagen
Vorig jaar trokken de opengestelde monumen
ten 850.000 bezoekers. Hoeveel zullen het er
dit jaar zijn? Bekijkt men de lijst met tips dan
blijkt dat de verschillende comités in het land
de dag vaak rondom een eigen waterthema
organiseren, zoals twee eeuwen rijkswaterstaat
op Vlieland of in Almere waar aandacht is voor
'Jonge Monumenten in relatie tot Nederland
Waterstaat'. In Utrecht luidt het thema: '500
jaar later: sporen van Karei Vin Utrecht' Vele
bolwerken kwamen tijdens diens bewind tot
stand. Den Helder schenkt speciale aandacht
aan de onderwaterarcheologie. In zowel
Haarlemmerliede als Leiden zijn beide
Rijnlands huizen te bezichtigen. De lijst is
schier eindeloos en treft U aan in het speciale
Magazine Open Monumentendag, dat van te
voren bij de VW's en voorts tijdens het Open
Monumenten weekend overal te verkrijgen is.
Het boek is op vele plaatsen tijdens de Open
Monumentendagen te koop. Het is tevens te
bestellen via een bon in het Magazine van de
Open Monumentendag of telefonisch bij het
Erfgoedhuis te Amsterdam. Tel. (020)422 21 18.
De prijs is 22,- exclusief porto.
Zie ookpag. 21.
Verdere informatie:
www.openmonumentendag.nl
