Levende berging
Jan-Derk Gerritsen
Kogen, wielen en braken gaan letterlijk ten onder
Niet alleen in het rivierengebied maar ook in de Noord-
Hollandse polders waadde men zelfs in huis door het water
tijdens de wateroverlast in 1994. De Schermerboezem kon door
de harde westenwind geen water meer richting Noordzee kwijt
en dat veroorzaakte opstuwing en opwaaiing in oostelijke
richting naar de toch al steeds meer inklinkende polders.
34
Heemschut
augustus 2000
Waterschappen vormen een overheid, die
- anders dan we gewend zijn - vooruitdenkt.
Vooral nu we weten, dat de zeespiegel 20 cm
per eeuw rijst en er een extra stijging van 60 cm
per honderd jaar wordt verwacht. Waar kunnen
we dat water, al is het maar tijdelijk, bergen, zo
denkt het grootste waterschap (Hoogheem
raadschap) van Noord-Holland Uitwaterende
Sluizen in Edam.
Een polder in een polder
Misschien zit het al in de naam van de polder
- de Zeevang - die in de ogen van dat
Hoogheemraadschap voor op'vang' kan
zorgen. De Zeevang ondeende zijn naam aan
die historische functie voor de voormalige
Zuiderzee, nu IJsselmeer. Het is als het ware
een groot bassin in die polder tussen Edam en
Oosthuizen binnen een grotendeels nieuwe dijk
van drie meter hoogte, waarin men tot twee
meter diep 4 miljoen m3 gebiedseigen water
kan bergen. Als je het water in droge tijden
weer nodig hebt pomp je het gewoon weer
terug. Levende Berging noemt men dat bij
Uitwaterende Sluizen.
Natuur en landschap
Het lijkt simpel maar alleen al door die achter
blijvende dijk van 3 meter is het voorgoed
gedaan met die kenmerkende openheid van
De kleine Koogbraak bij Etersheim in de zomer.
Foto O. Almekinders.
deze unieke polder. De voormalige Zuiderzee
heeft hier stukjes eeuwenoud natuurgebied
achtergelaten als de Kleiput, de Beetskoog en
de Etersheimer Braak. Die zullen niet alleen
tijdelijk maar in hun natuurlijkheid door die
onderwaterzetting verdwijnen en aan het zicht
onttrokken zijn. Reservaten, kogen, wielen en
braken (restanten van overstromingen veroor
zaakt door de Zuiderzee) gaan letterlijk ten
onder. Met het kostbare veenweidegebied
zullen ook de daarbij behorende typerende
vogelsoorten het aflaten weten. En dat in een
gebied, dat bovendien nog onderdeel is van de
ecologische hoofdstructuur van ons land.
Om nog maar de mond te houden over het
dorpsschoon van Schardam en elf boerderijen
en twaalf huizen, die het veld moeten ruimen
en historische dijken, die worden 'aangepast'.
Voordelen?
Er ontstaat volgens Uitwaterende Sluizen een
zogenaamde 'win-win situatie', met andere
