Noorse boerderettes in het
Nederlandse landschap
E
te!
Johan Doomenbal
Prefab-huizen: alles past in elkaar
Rond de vorige eeuwwisseling was het reeds mogelijk een houten
huis te bestellen als kant-en-klaar bouwpakket.
Noorwegen stak daarmee letterlijk en figuurlijk de draak met de
toenmalige Zwitserse chalets. Een stukje uit de hand gelopen
romantiek, maar wel in economisch opzicht een groot succes.
Het perfecte samenspel tussen het industriële en het
ambachtelijke, gestoeld op eeuwenoude traditie en ervaring.
èiv/ftv
juni 2000
Heemschut
31
Zo doet vanaf 1900 een geheel nieuw type huis
zijn intrede: het huis als bouwpakket. Op grote
schaal seriematig vervaardigd, maar toch in een
stijl, die getuigt van een uitzonderlijk expressief
karakter.
Fabrieken, met name vanuit Noorwegen maar
later ook vanuit Duitsland, leverden complete
houten huizen. De verschillende typen huizen
kon je vanuit een catalogus bestellen.
Twee van de grootste en bekendste leveranciers
van dergelijke huizen waren de Noorse
Strommen Trtevarefabrik en de Duitse concur
rerende firma Chistoph und Unmack bij
Dresden.
De voordelen van deze houten prefab-huizen
waren datje tegen een relatief lage prijs en
binnen een zeer korte bouwperiode een roman
tische villa kon verwezenlijken.
In Nederland komen deze huizen vooral in trek
als buiten- of jachthuis op bijvoorbeeld de
Hoge Veluwe of als zomerhuis aan de kust.
Typisch voor deze houten prefab-huizen was
de zogenaamde Noorse drakenstijl.
De Noorse drakenstijl
De Noorse drakenstijl is een bouwfenomeen,
dat in Noorwegen (maar ook daarbuiten)
tussen ongeveer 1890 en 1920 voorkwam.
De drakenstijl is een stijl die voortborduurde
op de bouwstijl die in Noorwegen 'Sveitserstil'
werd genoemd. Deze bouwstijl werd beïnvloed
door de vormgeving van chalets in Zwitserland.
De huizen waren in blokbouw opgetrokken op
hoog boven de grond uit komende funderingen.
De drakenstijl is een Noorse neo-romantische
stijl (vergelijkbaar met die van de Duitse
biedermeierperiode), die zich kenmerkte door
zeer overdadige houten decoraties. Met
drakenkoppen, drakenlijf en drakenstaart als
geveltop ornamenten, zoals de beroemde
middeleeuwse Noorse Stav-kerken ook hadden.
Omdat op een gegeven moment deze
Sveitserstil begon te vervelen wilde men weer
een 'eigen nationale stijl' hebben. De Noren
zochten hun toevlucht tot het verleden. Ze
Het Jachthuis van keizer Wilhelm II in de
Noorse drakenstijl bij Rominten, Zuid Duitsland.
