'Heemschut, eis plek op bij
uitvoering Belvedere'
Jaap Kamerling
Staatssecretaris dr. R. van der Ploeg op Algemene Vergadering van Leden:
Staatssecretaris Rick van der Ploeg heeft de Bond Heemschut
zaterdag 20 mei op zijn Algemene Vergadering van Leden
opgeroepen zijn plaats op te eisen in de discussie over ruimtelijke
herinrichting van Nederland en de rol van de cultuurhistorie
daarin via het Belvedere-project. Heemschut moet een vuist
maken. Die dreiging kan wel eens hard nodig zijn om de
cultuurhistorische kwaliteit de plek te geven, die zij verdient.
juni 2000
Heemschut
17
Staatssecretaris R. van der Ploeg geeft Heemschut steuntje in de rug. Foto's Gerard Til, Utrecht.
Toen de staatssecretaris die zaterdag naar het
Duitse Huis, de vergaderplek in Utrecht reed
werd hij weer eens geconfronteerd met de
ruimtenood in Nederland. Er wordt gretig aan
de randen van de randstad geknabbeld.
De bebouwing van de groene ruimte is haast
niet te stuiten.
Ons land is te klein om aan alle ruimtelijke
wensen te voldoen. We hebben een gebied ter
grootte van Zuid-Holland nodig om alle ruim
teclaims, die bij minister Pronk zijn ingediend,
te kunnen honoreren. Moeten we De
Waddenzee gaan droogleggen of een deel van
Vlaanderen annexeren. Dat zijn natuurlijk geen
reële opties. Al gauw wordt dan de vraag opge
worpen of we niet toch delen van het Groene
Hart moeten bebouwen of wellicht Noord-
Brabant moeten prijsgeven aan de oprukkende
verstedelijking. Het wordt een gevecht om de
beschikbare schaarse ruimte.
Eén ding staat vast. Van der Ploeg wil de cultu
rele inbreng bij de herinrichting van Nederland
vergroten. Hij ziet het als zijn taak om zowel de
oude als de nieuwe cultuur een prominente
plaats te geven in de inrichting van onze leef
omgeving.
Cultuur als breekijzer
De cultuur kan vaak als breekijzer fungeren om
knopen door te hakken bij het proces van
herinrichting. Die gedachte is ook terug te
vinden in de nota Belvedere, die hij samen met
zijn collega's van VROM en Landbouw heeft
opgesteld. Die nota heeft als doel de cultuur
historie als bron van inspiratie meer te betrek
ken bij de ruimtelijke ontwikkelingen in ons
land. Cultuurhistorie en ruimtelijke ordening
moeten elkaar weer uitdagend in de ogen
durven zien.
Dat kan echter alleen als we accepteren, dat
onze cultuurlandschappen deel uit maken van
een levende geschiedenis, die niet vandaag
eindigt. Uitgangspunt moet zijn, dat ook ruim
telijke en economische ontwikkelingen in die
gebieden mogelijk blijven. Dat is de enige
garantie voor behoud op lange termijn.
Als het goed is zullen de Belvedere-gebieden
hun identiteit behouden en ontleent tegelijk de
economische ontwikkeling er een zekere meer
waarde aan. Het culturele erfgoed profiteert
daar ook van want het wordt integraal onder
deel van de te behouden identiteit.
De nota Belvedere heeft veel reacties opgeroe
pen. Het regende steunbetuigingen maar er
was ook kritiek. Vooral architecten vreesden
dat Belvedere zou kunnen leiden tot nostalgie
en behoudzucht. De staatssecretaris wil graag
kunnen rekenen op de steun en expertise van
het particulier initiatief en dus ook Heemschut
om Belvedere tot een succes te maken.
Het particulier initiatief is een onmisbare
schakel in de uitvoering van Belvedere, aldus de
staatssecretaris.
Er wordt op de departementen hard gewerkt
aan het opzetten van een uitvoeringsorganisatie
van Belvedere. Er is een regiegroep, waarin
naast het Rijk ook de andere bestuurslagen een
rol vervullen. Er is een adviescommissie, waar
kennis en belangen zijn vertegenwoordigd in
de vorm van deskundigen en maatschappelijke
organisaties. En er is een projectteam, dat
ontwikkelingen stimuleert en waardeert en het
loket vormt voor de verdeling van de middelen.
Het Rijk stelt de komende tien jaar een bedrag
van 168 miljoen voor Belvedere beschikbaar.
In zijn openingstoespraak voor de Leden
vergadering deelde voorzitter ir. E.H. van Tuyll
van Serooskerken mee, dat het bestuur een jaar
